«Θ’ αναφερθώ στα κατορθώματα Κυρίου του Θεού. Στο νου θα φέρω τη δικαιοσύνη σου –μονάχα τη δική σου» (Ψαλμός 71:16)

Ένας πίνακας παρουσιάζει ένα γέροντα ψαρά που μαζί μ’ ένα μικρό κοριτσάκι κρατούν ένα πελώριο κουπί. Ο γέροντας κοιτάζει το κοριτσάκι με μεγάλη τρυφερότητα και θαυμασμό. Προφανώς θα του είχε πει ότι μπορούσε να κωπηλατεί μαζί του, αλλά είναι φανερό πως τα δυνατά χέρια του γέροντα κρατούν τα κουπιά και οδηγούν την βάρκα και όχι του μικρού κοριτσιού.

Ο Ιησούς Χριστός μας κάνει συνεργούς στο έργο Του, αλλά μόνο με τη δική Του δύναμη μπορούμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε. Μας καλεί να βάλουμε τα χέρια μας πάνω στα δυνατά Του χέρια και να Τον αφήνουμε να οδηγεί τη βάρκα της ζωής μας βοηθώντας μας να κάνουμε την υπηρεσία που μας έχει εμπιστευτεί. Εμείς είμαστε αδύναμοι, Εκείνος είναι δυνατός.

Σ’ ευχαριστώ Κύριε, γιατί με καλείς να Σε υπηρετώ, αλλά τη δύναμη γι’ αυτό μου τη δίνεις Εσύ και μόνο με τη δική Σου δύναμη μπορώ να κάνω το έργο Σου.
(Σ.Ι.)

«Να προσεύχεστε πάντοτε υποβάλλοντας όλα τα αιτήματα και τις παρακλήσεις σας στο Θεό…» (Εφεσίους 6:18)

«Μπαμπάκα, ο Θεός έχει πεθάνει;», ρώτησε μια μικρούλα τον μπαμπά της. «Όχι, παιδάκι μου, ο Θεός δεν πεθαίνει», ήταν η απάντηση του πατέρα της. «Τότε, γιατί δε σε ακούω πια να Του μιλάς;», είπε η μικρή αφήνοντας άφωνο τον πατέρα της.

Πατέρες, μητέρες, ο καλύτερος τρόπος να δείξετε στα παιδιά σας ότι ο Θεός ζει μέσα στο σπιτικό σας είναι να σας ακούνε να προσεύχεστε σ’ Αυτόν. Το πολυτιμότερο εφόδιο που θα μπορούσαν οι χριστιανοί γονείς να δώσουν στα παιδιά τους δεν είναι η μόρφωση και η οικονομική άνεση, αλλά η στερέωση τους στην πίστη του Χριστού. Όλα τ’ άλλα καλά είναι, αλλά είναι πρόσκαιρα. Μόνο η πίστη στο Χριστό εξασφαλίζει στα παιδιά μας ζωή αιώνια. Αν αποτύχεις να οδηγήσεις και να στεριώσεις τα παιδιά σου στην πίστη, η αποτυχία σου είναι αιώνια.

Κύριε, βοήθησέ με να διδάσκω στα παιδιά μου, με τα λόγια και με το παράδειγμά μου, το δικό Σου δρόμο και να στεριώνω στην πίστη του Σωτήρα Χριστού.
(Σ.Α.Ι.)

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

«Ας μην ταράζεται η καρδιά σας. Πιστεύετε στο Θεό και σ’ εμένα πιστεύετε…» (Ιωάννης 14:1)

Η ηρεμία στο σπίτι
Ένα ζευγάρι αποφάσισε να βάλει την ηρεμία στο σπίτι του και κατέφυγε στο… φενγκ σούι. Για τους μη γνωρίζοντες, το φενγκ σούι γενικά «είναι η αρμονία του χώρου, και η επιστήμη που μελετά την ενεργειακή αλληλεπίδραση του ανθρώπου και του περιβάλλοντος». Το ζευγάρι αυτό, λοιπόν, ζήτησε τη βοήθεια ειδικών και διαμόρφωσε έτσι το χώρο του, ώστε να εκπέμπεται στο σπίτι θετική ενέργεια. Για να καταλάβουμε, μια από τις αρχές του φενγκ σούι είναι πχ «Εάν στις σχέσεις σας έχετε συχνά τσακωμούς, δείτε αν στο σπίτι σας οι εσωτερικές πόρτες των δωματίων σας είναι σε ευθεία ή αν υπάρχουν πολλά δοκάρια ή κεκλιμένο ταβάνι κλπ».

Μένει κανείς κατάπληκτος με την απόσταση που έχουν όλες αυτές οι θεωρίες από το απλό μήνυμα της Βίβλου, που συνιστά πλήρη και ειλικρινή εμπιστοσύνη του ανθρώπου στον Κύριο. Τελικά η θέση των επίπλων στο σπίτι μας θέλει να υπερκαλύψει την παρουσία του θεού στη ζωή μας! Είναι τραγικό…
(Χ.Ι.ΝΤ.)

«Για τίποτε μην ανησυχείτε, αλλά σε κάθε περίπτωση να παρουσιάζετε με την προσευχή και τη δέηση και με πνεύμα ευγνωμοσύνης τα αιτήματά σας στο Θεό» (Φιλ. 4:6).

Ίσως ακούσατε τη φράση: «Γιατί ν’ ανησυχείς αφού μπορείς να προσευχηθείς;». Κι όμως, από τον τρόπο που αντιδρούν μερικοί χριστιανοί στις δοκιμασίες της ζωής, φαίνεται πως έχουν αλλάξει το σύνθημα αυτό σε: «Γιατί να προσευχηθείς αφού μπορείς να ανησυχείς;» Ίσως φαίνεται αστείο, αλλά δυστυχώς έτσι αντιμετωπίζουν πολλοί πιστοί τις δυσκολίες και τα προβλήματα της ζωής. Αντί να αναθέτουν τα βάρη τους στον Κύριο και να περιμένουν να τους βοηθήσει, επιμένουν να προσπαθούν να τα λύσουν μόνοι τους.

Μια πιστή γυναίκα είχε μάθει το μυστικό να νικάει τη μέριμνα. Παρ’ όλο που από πολλά χρόνια είχε μείνει χήρα, είχε μεγαλώσει τα έξι δικά της παιδιά και άλλα δώδεκα που είχε υιοθετήσει. Όταν ένας δημοσιογράφος τη ρώτησε πώς μπορούσε να είναι τόσο ήρεμη και ισορροπημένη κάτω από τόσο μεγάλο φορτίο, εκείνη απάντησε: «Έχω ένα συνέταιρο». «Συνέταιρο; Ποιόν;», ξαναρώτησε εκείνος. Και η γυναίκα απάντησε: «Μια μέρα, πριν από πολλά χρόνια, είπα: «Κύριε, εγώ θα κάνω τη δουλειά κι Εσύ θα αναλάβεις όλη την ανησυχία μου».

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

208. Όπως ένας άνθρωπος έκδοτος στα πάθη είναι ένα πνεύμα με το κακό, έτσι και ένας ενάρετος άνθρωπος είναι και μένει ένα πνεύμα με τον Κύριο, πράγμα που βαθειά το νοιώθει και γι’ αυτό λέγει: «Zῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῆ δέ ἐν ἐμοί Χριστός» (Γαλατ. β’ 20). Ή, όπως είπε ο ίδιος ο Κύριος: «Ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν αὐτῷ» (Ιω. στ’ 56). Ή, πάλι, όπως ο Απόστολος λέγει: «Ουκ επιγινώσκετε εαυτούς ότι Ιησούς Χριστός εν υμίν εστίν;» (Β’ Κορ. ιγ’ 5). Έτσι, οι Άγιοι του Θεού είναι ένα πνεύμα με τον Κύριο. Και, κατ’ ανάλογο τρόπο, όλοι όσοι ζουν με ευσέβεια πάνω στη γη. Πρόκειται για μεγάλο μυστήριο και για μεγάλη τιμή, που αφορά τα γήινα όντα. Και, από την άλλη πλευρά, τι καταστροφή και σύντριμμα για τον ατίθασο και ανυπάκοο! Αυτός είναι ένα πνεύμα με το κακό, από το οποίο είθε να μας σώση όλους ο Χριστός και Κύριός μας!

209. Ας μην αμφιβάλλει κανείς ότι υπάρχει ο Σατανάς, αυτός ο πνευματικός όφις, που φέρει τον θάνατο. Καταδικασμένος από τον Θεό στην αιωνία Κόλασι, προσπαθεί να παρασύρη εκεί τους απίστους, τους αδίκους, τους αμετανόητους. Και το κατορθώνει. Καθένας πρέπει να ξέρη και να πιστεύη ότι ο Χριστός ήλθε στον κόσμο για να σώση τους ανθρώπους από τα δόντια αυτού του όφεως, δηλαδή από την αμαρτία και τον αιώνιο θάνατο. Και ότι ο Χριστός χορηγεί σε όλους τα σωτήρια φάρμακα εναντίον των δηγμάτων αυτού του όφεως: την πίστι, τη μετάνοια, τα Άγια Μυστήρια του Σώματος και του Αίματός του.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 98-99)

206. Εμείς που λάβαμε ζωή από τον Θεό, τον δοτήρα της ζωής, του προσφέρουμε τη ζωή μας, τους καρπούς της ζωής μας, όπως έκαμαν οι προπάτορές μας, οι Προφήται, οι Απόστολοι, οι Μάρτυρες, οι Όσιοι, οι Δίκαιοι και όλοι οι υπόλοιποι Άγιοι; Το πραγματοποιούμε αυτό κάθε μέρα; Ζούμε σύμφωνα με τις εντολές και τα προστάγματα του Ζωοδότου; Αν δεν συμβαίνη αυτό, τι μας εμποδίζει να το κάνουμε; Ασφαλώς η φιλαυτία, η αυτοαγάπη. Ας προσφέρουμε λοιπόν το εγώ μας στην αγάπη του Κυρίου, ταπεινοφρονώντας.

207. Μην παραλείπεις την ελεημοσύνη. Πρέπει καθημερινά να την ασκής, χωρίς να δυσανασχετή η καρδιά σου. Δεν δίνεις τίποτε το αληθινά δικό σου. Δίνεις ό,τι ανήκει στον θεό, στα πενόμενα παιδιά του Θεού. Δεν είσαι τίποτε άλλο παρά οικονόμος, διαχειριστής της θείας περιουσίας. Να θεωρής τον εαυτό σου ταπεινό υπηρέτη των «ελαχίστων» αδελφών του Κυρίου. Και, έτσι, να εκτελής το χρέος σου με τρυφερή καρδιά, ταπεινά, αγόγγυστα. Καλείσαι να διακονής τον Χριστό, τον κριτή και Βραβευτή. Σκέψου τι μεγάλη τιμή, τι υψηλό αξίωμα σου δόθηκε μ’ αυτή τη διακονία. Να είσαι λοιπόν «ιλαρός δότης». Μπορεί το χρήμα να έρχεται σ’ εσένα εύκολα, χωρίς να καταβάλλης μεγάλους κόπους. Μοίραζέ το λοιπόν και συ εύκολα, χωρίς να του πολυδίνης σημασία. Οι κόποι σου μπορεί να αμείβωνται καλά, ικανοποιητικά. Ας είσαι λοιπόν και συ γενναιόδωρος στους άλλους. Πολλοί απ’ αυτούς δεν αμείβονται ανάλογα με την αξία τους. Να μη δίνης στους άλλους ανάλογα με την αξία τους, αλλά ανάλογα με τις ανάγκες τους.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 97-98)

204. Είμαστε όλοι ένα, μέσα στην ομοθυμία της αγάπης. Είμαστε μία αδελφότης, με ένα πνεύμα. «Εἰ δέ τις Πνεῦμα Χριστοῦ οὐκ ἔχει, οὗτος οὐκ ἔστιν αὐτοῦ» (Ρωμ. η’ 9). Ας το καταλάβουμε αυτό. Είμαστε η Εκκλησία του Χριστού, της οποίας Κεφαλή είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο πράος και ταπεινός, ο πολυέλεος. Ανήκουμε στην Εκκλησία, αρκεί να έχουμε αμοιβαία αγάπη. Είμαστε η ποίμνη και Αυτός είναι ο Ποίμην. Είμαστε τα μέλη και Αυτός είναι η Κεφαλή. Πώς είναι δυνατόν τα μέλη να μην υπακούουν στην Κεφαλή;

205. Αν μας συνδέη ζώσα και ενεργός ένωσις με τα επί γης μέλη του Χριστού, αν αγαπάμε δηλαδή, έμπρακτα και αληθινά, τους άλλους χριστιανούς, τότε οι Άγιοι του Θεού θα είναι και αυτοί πραγματικά και ενεργά ενωμένοι μαζί μας. Και ό,τι τους ζητούμε, θα το επιτυγχάνουν για μας από τον Χριστό και Σωτήρα μας, στου οποίου το θέλημα θυσίασαν ό,τι είχαν ακριβό στη γη.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 97)

202. Οφείλουμε να έχουμε ζώσα πνευματική ένωση με τον ουράνιο κόσμο των Αγίων, των Αποστόλων, των Προφητών, των Μαρτύρων, των Οσίων, των Δικαίων. Γιατί όλοι αυτοί είναι μέλη του Σώματος του Χριστού, της Αγίας του Εκκλησίας, στην οποία, παρά την αμαρτωλότητά μας, ανήκουμε και εμείς. Γι’ αυτό τους επικαλούμαστε κατά τη λατρεία, μιλούμε μαζί τους, τους ευχαριστούμε και τους υμνούμε. Είναι κατεπείγουσα ανάγκη για όλους τους χριστιανούς να είναι ενωμένοι πνευματικά με αυτούς, αν αληθινά ποθούν να προοδεύσουν στον δρόμο του Ευαγγελίου. Γιατί οι Άγιοι είναι οι φίλοι μας, οι οδηγοί μας προς τη σωτηρία, προσευχόμενοι και μεσιτεύοντας για μας.

203. Καταπάτησε τη σάρκα, δηλαδή τα πάθη της. Σύντριψε τις ροπές της και μην τη λυπάσαι. Ο Κύριος θα σε βοηθήση με τη χάρι του να το κατορθώσης. Όταν θεωρούμε κάθε τι το σαρκικό και το αμαρτωλό σαν ένα τίποτε, τότε ο Θεός γίνεται το παν για μας. Τότε βασιλεύει ο Κύριος στην καρδιά μας, πάνω στα ερείπια των αμαρτωλών κλίσεων.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 96-97)

Ακαθαρσία
Πάσα αμαρτία
Μπορεί κανείς και χωρίς να κάνει τίποτε, να είναι πονηρός,
όπως όταν έχει φθόνο, απιστία, πονηριά, όταν χαίρεται για τη δυστυχία του άλλου,
όταν δεν είναι φιλάνθρωπος, όταν έχει διεστραμμένες ιδέες.
Όλα αυτά είναι εσωτερικά. Εξαρτώνται από την καρδιά.
Ε.Π.Ε. 18α,680

Άκαιρη
η μετάνοια μετά θάνατον
Μετά την αναχώρηση μας απ’ την παρούσα ζωή, δεν ισχύει η μετάνοια.
Διότι και ο πλούσιος της παραβολής στην άλλη ζωή έδειχνε μετάνοια και εξομολογείτο,
αλλά καμία ωφέλεια δεν είχε. Ήταν άκαιρη και ανώφελη η μετάνοιά του.
Και οι παρθένες πάλι θέλησαν να επανορθώσουν το λάθος τους, να λάβουν έλαιο, μα ήταν αργά.
Σε τούτη τη ζωή, ας καθαρίσουμε τα αμαρτήματα μας,
ώστε να χουμε παρρησία στο φοβερό βήμα του Κριτού.
Ε.Π.Ε. 5,262

Άκαρδος
ο Αβεσσαλώμ
Ο ουρανός δεν δεχόταν τον Αβεσσαλώμ. Αν τον πρώτο αντάρτη, το διάβολο, τον γκρέμισε,
πώς θα δεχόταν τον δεύτερο; Και η γη τον αποστρεφόταν. Δεν υπέφερε τα βήματα του πατροκτόνου...
Ενώ, βρισκόταν κρεμασμένος σε υψηλό δέντρο, πήγε ο αρχιστράτηγος Ιωάβ και έπηξε τρία βέλη στην καρδιά του άκαρδου.
Τον έπληξε στην καρδιά, που βρισκόταν η αποθήκη της ανομίας.
Ε.Π.Ε. 5,114

Ακαριαίως
η κρίσις και η ανάστασις
Τόσο πολλά και τόσο καταπληκτικά πράγματα, που υπερβαίνουν κάθε σκέψη και νουν,
γίνονται σε μια στιγμή, δηλαδή, άκαριαίως. Και για να δηλώσει αυτό σαφέστερα, λέει:
«Σέ όσο χρόνο χρειάζεται για ν’ άνοιγοκλείση κανείς το μάτι», ν’ ανοιγοκλείσει το βλέφαρο.
Ε.Π.Ε. 18α,704

Ακηλίδωτος
ο άνθρωπος
Ας παραμείνουμε καθαροί. Ας μη δεχτούμε βρωμιά.
Ας έχουμε την ομορφιά, που μας στόλισε ο Θεός.
Και ας φροντίζουμε να διατηρούμε την ευπρέπεια τόσο αμόλυντη και καθαρή,
ώστε να μην έχει καμία κηλίδα ή ρυτίδα ή κάτι τέτοιο.
Ε.Π.Ε. 24,222

Ακίνδυνος
βίος ανησυχητικός
Να μη ζητάς ακίνδυνη ζωή, χωρίς φροντίδες και ταλαιπωρίες.
Να ζητάς ζωή με κινδύνους, χωρίς όμως να παρασύρεσαι απ’ αυτήν.
Δεν είναι το ίδιο πράγμα να έχει αράξει κάποιος σε λιμάνι και να επιδεικνύει τη ναυτική του τέχνη,
με τον άλλον που σαλεύεται στο πέλαγος. Ο πρώτος γίνεται νωθρός, αποχαυνώνεται, δεν έχει ενεργητικότητα.
Ο άλλος, αφού πέρασε τόσους υφάλους και τόσες πέτρες και βράχους,
κι αφού αντιμετώπισε την ορμή τόσων ανέμων και τόσα άλλα της θάλασσας κακά, καθιστά την ψυχή του ισχυρότερη.
Άλλωστε γι’ αυτό ήρθες στον κόσμο, όχι για να ‘σαι αδρανής, ούτε για να χάνεις το θάρρος σου μπροστά στις δυσκολίες,
ούτε για να μην υποφέρεις κάποιο κακό, αλλά για να γίνεσαι λαμπρότερος με όσα παθαίνεις.
Ε.Π.Ε. 7,8

χριστιανισμός
«Αγάπησε τον παρόντα κόσμο».
Δηλαδή, αγάπησε την άνεση, το ακίνδυνο και τη δική του ασφάλεια,
ή, καλύτερα, προτίμησε να καλοπερνά στο σπίτι του,
παρά να ταλαιπωρείται μαζί μου.
Ε.Π.Ε. 23,650

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 126-128)

Οι δυσκολίες των παιδιών στις σπουδές τους

Παιδιά που έχουν κρίση και εξυπνάδα, έχουν μερικές φορές προβλήματα και βασανίζονται.
Θέλουν να τα τακτοποιήσουν όλα με το μυαλό τους και ζητούν να κάνουν πράγματα πάνω από τις δυνάμεις τους.
Έχουν δυνατό μυαλό, αλλά δεν ξέρουν να βάζουν φρένο. Κάνουν πειράματα με τον εαυτό τους, λές και θέλουν να δούν πόσο αντέχουν,
και ταλαιπωρούνται. Αν ταπεινωθούν, η κρίση τους τα βοηθάει να προκόψουν.
Παιδιά που δεν έχουν τέτοια κρίση και εξυπνάδα, δεν έχουν και προβλήματα, αλλά ούτε προβληματίζονται με την καλή έννοια.
Πόσοι φοιτητές, ενώ έχουν διαβάσει και ξέρουν τα μαθήματα, φοβούνται ότι δεν θα γράψουν καλά και δεν πάνε να δώσουν εξετάσεις!
Ενώ τα καταφέρνουν, δημιουργούν μόνοι τους από δειλία μια κατάσταση πανικού.
Αν όμως πούν ταπεινά: «ευχηθήτε να πάω καλά, γιατί μόνος μου δεν θα τα καταφέρω, αλλά με την ευχή σας θα προσπαθήσω»,
τότε με την ταπείνωση θα δεχθούν και την Χάρη του Θεού και τον θείο φωτισμό. Ύστερα, πριν αρχίσουν να γράφουν στις εξετάσεις,
ας προσευχηθούν στον προστάτη τους Άγιο, και εκείνος θα τους βοηθήση ανάλογα με την πίστη και την ευλάβεια που έχουν.
-Γέροντα, μου έγραψε μια κοπέλα που σπουδάζει στο εξωτερικό: «Έχω τον λογισμό πώς ποτέ δεν θα μπορέσω να προχωρήσω περισσότερο πνευματικά».
Καλά, η ευλογημένη ψυχή από την Ευρώπη βγάζει αυτό το συμπέρασμα; Εκεί δεν πήγε για να προχωρήση πνευματικά ούτε για να κοινοβιάση,
αλλά για να πάρη αυτά που της χρειάζονται για την επιστήμη της.
Ας προσπαθή να διατηρή αυτήν την πνευματική κατάσταση που έχει και να μη ζητά εκεί πνευματική πρόοδο.
Αλλωστε και οι Ευρωπαίοι στις επιστήμες είναι προοδευμένοι και όχι στα πνευματικά.
Να μην πιέζη τον εαυτό της περισσότερο από όσο αντέχει και να μην τα παίρνη κατάκαρδα.
Δεν αξίζει ο κόπος να δίνη κανείς την καρδιά του και να υποφέρη γι’ αυτά. Ας το θεωρήση σαν μια στρατιωτική θητεία.
Στον στρατό υπομένει κανείς πολύ κόπο, κουράζεται, και του φέρονται μερικές φορές πολύ σκληρά,
ενώ εκεί τουλάχιστον οι άνθρωποι φέρονται και με μια ευγένεια, έστω και εξωτερική, υποκριτική, με την νοοτροπία την ευρωπαϊκή.
Επόμενο ήταν να συναντήση αυτές τις δυσκολίες, γιατί βλέπουμε και στην Ελλάδα παρόμοια.
Μόνον που στην Ελλάδα, σαν Ορθόδοξο έθνος που είναι, υπάρχει και βοήθεια πνευματική για όσους έχουν ενδιαφέροντα πνευματικά.
Με λίγη υπομονή και λίγη προσοχή θα περάσουν οι δυσκολίες.
Μια που βρέθηκε εκεί, ας αξιοποιήση τις ελεύθερες ώρες της στην μελέτη και στην προσευχή, για να τρέφεται και πνευματικά.
Η προσπάθεια την οποία θα καταβάλη για την πρόοδο στα μαθήματα θα την βοηθήση να απορροφηθή από αυτήν και να αποξενωθή από κάθε λογισμό κακό ή πειρασμό νεανικό.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 130-132)

"Να διαβάζεις σωστά"

"Όταν διαβάζεις, μου έλεγε μια μέρα ο π. Πορφύριος, να προσπαθείς να διαβάζεις καθαρά,
να ακούγεται και το τελευταίο νί ή σίγμα της λέξεως. Το ίδιο να κάνεις και στην προσευχή σου ή όταν ψάλλεις,
γιατί έτσι συνηθίζεις το σωστό, και να είσαι σε όλα ταπεινός, και στη σκέψη και στα λόγια, και στις κινήσεις σου".
"Μία μέρα στο Ησυχαστήριο μου λέει: -Πιάσε αυτό το βιβλίο και διάβασέ μου. Ήταν ένα απ' αυτά τα βιβλία που υπάρχουν
εκεί και αναφερόταν στην ημέρα των Χριστουγέννων. Το παίρνω εγώ και αρχίζω να διαβάζω.
Μόλις διάβασα τέσσερις πέντε προτάσεις, μου λέει. -Σταμάτα. Σταμάτησα εγώ. -Πώς το διαβάζεις έτσι; μου λέει.
-Πώς το διαβάζω, Παππούλη; του λέω. -Να! Κοίταξε να δείς, μου λέει. Πρέπει να βάζεις χρώμα στη φωνή σου.
Να ακούονται όλα τα φωνήεντα καθαρά. Να μην κόβεις σύμφωνα που έχουν στο τέλος οι λέξεις και να μη βιάζεσαι.
-Για ξεκίνα πάλι. Ξεκινώ. -Τίποτα, μου λέει. Άκου εμένα. Και άρχισε να μου διαβάζει μερικές προτάσεις.
Το είδες τώρα; -Το είδα, του είπα. -Ξεκίνα πάλι, μου λέει. Άρχισα και πάλι να διαβάζω,
περισσότερες προτάσεις αυτή τη φορά, κάπως καλύτερα. -Έ ! Τώρα κάτι κατάφερες, μου λέει.
Προσπάθησε να κάνεις πάντοτε την ανάγνωση έτσι, όπως σου την έμαθα, και το ίδιο να κάνεις όταν διαβάζεις τα αναγνώσματα και στην Εκκλησία.
Στο τέλος του μαθήματος μου λέει: "Για τον κόπο σου πάρ' το αυτό το βιβλίο, σου το χαρίζω".
Ευχαριστώ, Παππούλη μου, του λέω, για όλα, και έφυγα ευχαριστημένος.
[Τζ 138π.]

"Πώς έμαθα να διαβάζω"

"Διάβαζα πολύ, μου είπε μια μέρα ο Γέροντας. Ήμουν πολύ μελετηρός. Μυστικώς διάβαζα. Ξέκλεβα χρόνο, όπου μπορούσα.
Έμαθα απ' έξω το ευαγγέλιο του Ματθαίου, του Λουκά και το μισό του Ιωάννη. Επίσης τους Ψαλμούς. Μελετούσα τους Πατέρες. Πολύ διάβαζα.
Έκανα πνευματική εργασία. Και να ξέρεις ότι εγώ γράμματα δεν ήξερα. Μόλις την Β' δημοτικού ήμουνα.
Όταν πρωτοπήγα στο Μοναστήρι, μου δίνουν στον εσπερινό το Ψαλτήρι να διαβάσω.
Εγώ άρχισα να συλλαβίζω "Μα-κά-ρι-ος α-νήρ". -Καλά, μου λένε, φτάνει. Θα πάρεις το Ψαλτήρι, θα το διαβάσεις καλά να το μάθεις.
Θα διαβάζεις και τα συναξάρια των Αγίων. Τίποτε άλλο. Διάβαζα αλλά δεν καταλάβαινα. Λεξικά δεν είχα.
Π.χ. δεν ήξερα ότι οίκος θα πεί σπίτι. Έτσι έβρισκα την ίδια λέξη και αλλού, και από τα συμφραζόμενα εύρισκα το νόημα των λέξεων.
Απεστήθιζα κομμάτια ολόκληρα και όλη μέρα, καθώς έτρεχα στα βράχια, τα απήγγελα δυνατά, με νόημα.
Αργότερα έπιασα την Παρακλητική, το Τριώδιο, τα Μηναία. Διάβαζα με μανία".
Καθώς ο Γέροντας Πορφύριος έλεγε όλα αυτά από τη ζωή του, αισθανόμουν ότι τα λέει έμμεσα για να με παρακινήσει να κάνω το ίδιο,
πολύ περισσότερο που εγώ με τη βοήθεια του Θεού έμαθα και πέντε γράμματα, δεν ήμουνα αγράμματος.
Κάνοντας αυτή τη σκέψη βεβαιώθηκα και έμεινα πάλι έκπληκτος, για την ικανότητά του να διαβάζει την ψυχή μου
και να φωτίζει όλα τα σκοτεινά σημεία της, όταν σε λίγο πρόσθεσε: "Εκείνο που μου άρεσε απ' όλα περισσότερο,
ήταν ο Τριαδικός Κανόνας κάθε Κυριακή στο Μεσονυκτικό. Όταν τον διάβαζε ο αδελφός, εγώ συγκέντρωνα όλη την προσοχή μου.
Και αν καμιά φορά διάβαζε σιγανά ή γρήγορα και δεν καταλάβαινα ή δεν άκουγα, πολύ στεναχωριόμουνα.
Τότε αποτραβιόμουνα πίσω και βυθιζόμουνα στην ευχή". Εγώ, ακούγοντας αυτά, ελέγχθηκα πολύ.
Διότι κάθε φορά που διαβαζόταν ο Τριαδικός Κανών, εγώ έλεγα μέσα μου: -Ά! Αυτός είναι δύσκολος. Δεν τον καταλαβαίνω.
Και ώσπου να τελειώσει η ανάγνωσή του, δεν πρόσεχα, εσκεμμένα.
Εκείνη τη στιγμή ένιωσα σε τί χάος αγνωσίας βρισκόμουν ο ταλαίπωρος εγώ.
Πλήν δεν τον διέκοψα, τον άφησα να συμπληρώσει ό,τι ήθελε. Η καρδιά μου είχε αρχίσει να φωτίζεται σαν να της άνοιξε ένα παράθυρο
ο διορατικός αυτός Γέροντας. Ένιωθα κοντά του απέραντη απλότητα και εμπιστοσύνη.
Πίστεψα χωρίς καμία αμφιβολία, ότι από το Θεό έχει χάρη να διαβάζει τις καρδιές μας,
και ξέρει όλα τα μυστικά μας πάθη και αδυναμίες.
[Ά 43π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιο Πορφύριος, σελ.136-139)

κδ'. Διαβαίνοντας κάποτε ο Αββάς Μακάριος μαζί με κάποιους αδελφούς μες από την Αίγυπτο, άκουσε ένα παιδί να λέγη στη μητέρα του : «Μανούλα, κάποιος πλούσιος με αγαπά και τον μισώ. Και κάποιος φτωχός με μισεί και τον αγαπώ ». Και ακούοντας ο Αββάς Μακάριος, θαύμασε. Και του λέγουν οι αδελφοί : « Γιατί θαύμασες, πάτερ, αυτά τα λόγια;». Και τους αποκρίνεται ο γέρων : « Πράγματι, ο Κύριός μας πλούσιος είναι και μας αγαπά, εμείς όμως δεν θέλουμε να τον ακούσουμε. Ο δε εχθρός μας ο διάβολος φτωχός είναι και μας μισεί, αλλά εμείς αγαπάμε τη ρυπαρότητά του ».
κε΄. Τον παρακάλεσε ο Αββάς Ποιμήν με πολλά δάκρυα, λέγοντας : « Πες μου κάτι, πώς να σωθώ ». Του αποκρίθηκε δε ο γέρων και είπε : « Αυτό όπου ζητάς, έφυγε τώρα από τους μοναχούς ».
κστ΄.  Πήγε κάποτε ο Αββάς Μακάριος στον Αββά Αντώνιο. Και αφού μίλησε μαζί του, γύρισε σε Σκήτη. Και ήλθαν οι πατέρες σε υποδοχή του. Και καθώς μιλούσαν, τους είπε ο γέρων : « Είπα στον Αββά Αντώνιο, ότι δεν έχουμε Θεία Ευχαριστία στον τόπο μας ». Και άρχισαν οι πατέρες να μιλούν για άλλα και παρέλειψαν να τον ρωτήσουν και να μάθουν τι αποκρίθηκε ο γέρων, ούτε δε ο γέρων τους το είπε. Και αυτό λοιπόν έλεγε κάποιος από τους πατέρες, ότι σαν δουν οι πατέρες ότι παραλείπουν οι αδελφοί να ρωτήσουν για κάτι το ωφέλιμο σ’ αύτούς, αναγκάζουν το εαυτό τους να μιλήσουν πρώτοι. Και αν δεν αναγκασθούν από τους αδελφούς, δεν εισέρχονται ακόμη στο θέμα. Για να μη φανούν ότι μιλούν χωρίς να ρωτηθούν και δοθή έτσι εντύπωση αργολογίας.
κζ΄ . Παρακάλεσε ο Αββάς Ησαΐας τον Αββά Μακάριο, λέγοντας : «Πες μου κάτι ». Και του λέγει ο γέρων « Φεύγε τους ανθρώπους ». Και τον ρωτά ο Αββάς Ησαΐας : « Τι σημαίνει το να φεύγη τινάς τους ανθρώπους ; ». Και ο γέρων του αποκρίθηκε : « Το να μείνης στο κελλί σου και να κλάψης τις αμαρτίες σου ».
κη΄. Έλεγε ο Αββάς Παφνούτιος, ο μαθητής του Αββά Μακαρίου : « Παρακάλεσα τον πατέρα μου, λέγοντας : Πες μου κάτι. Και εκείνος μου είπε : Μη κάμης κακό σε κανένα και μη κατακρίνης κανέναν. Αυτά να τηρής και σώζεσαι ».
κθ'. Είπε ο Αββάς Μακάριος : « Να μη κοιμηθής σε κελλί αδελφού οπού έχει κακή φήμη ».
λ'. Πήγαν κάποτε στον Αββά Μακάριο μερικοί αδελφοί σε Σκήτη και δεν βρήκαν στο κελλί του τίποτε παρά νερό σαπισμένο. Και του λέγουν : « Αββά, έλα επάνω σε κώμη και σε αναπαύουμε ». Τους λέγει ο γέρων : « Γνωρίζετε, αδελφοί, το αρτοποιείο του δείνα στην κώμη ; ». Και του απαντούν : « Ναι ». Τους λέγει κατόπιν ο γέρων : « Και εγώ το γνωρίζω. Γνωρίζετε και το χωράφι του δείνα όπου ο ποταμός περνά ; ». Του λέγουν : « Ναι ». Τους λέγει τότε ο γέρων : « Και εγώ το γνωρίζω. Όταν λοιπόν θέλω, δεν έχω την ανάγκη σας, αλλά μόνος μου πηγαίνω ».
λα'. Έλεγαν για τον Αββά Μακάριο, ότι, αν πήγαινε σ’ αυτόν κάποιος αδελφός σαν σε άγιο και μεγάλο γέροντα με φόβο, τίποτε δεν του έλεγε. Αν δε κάποιος από τους αδελφούς του έλεγε για να τον ταπεινώση : « Αββά, όταν ήσουν καμηλιέρης και έκλεβες νίτρο και το πουλούσες, δεν σε έδερναν οι φύλακες ; », του μιλούσε μετά χαράς για ότι τον ρωτούσε.
λβ΄. Έλεγαν για τον Αββά Μακάριο τον μεγάλο, ότι έγινε, καθώς είναι γραμμένο, Θεός επίγειος. Γιατί, καθώς ο Θεός σκεπάζει τον κόσμο, έτσι και ο Αββάς Μακάριος σκέπαζε τα ελαττώματα, οπού τα έβλεπε σαν να μη τα έβλεπε και τα άκουε σαν να μη τα άκουε.
λγ'. Διηγήθηκε ο Αββάς Βιτίμιος, ότι έλεγε ο Αββάς Μακάριος : « Ενώ έμενα κάποτε σε Σκήτη, κατέβηκαν εκεί δυο νέοι από ξένο τόπο. Και ο μεν ένας είχε γενειάδα, ενώ ο άλλος μόλις οπού του φύτρωνε γενειάδα. Και ήλθαν σ’ εμένα, λέγοντας : Που είναι το κελλί του Αββά Μακαρίου ; Και εγώ είπα : Τι τον θέλετε ; Και απαντούν : Ακούοντας τα σχετικά μ’ αυτόν και τη Σκήτη, ήλθαμε να τον δούμε. Τους λέγω : Εγώ είμαι. Και έβαλαν μετάνοια, λέγοντας : Εδώ θέλουμε να μείνουμε. Αλλά εγώ, βλέποντάς τους μαλθακούς και σαν καλομαθημένους σε πλούτη, τους λέγω : Δεν μπορείτε να μείνετε εδώ. Και λέγει ο μεγαλύτερος : Αν δεν γίνεται να μείνουμε εδώ, πηγαίνουμε άλλου. Λέγω εγώ στον λογισμό μου : Γιατί τους αποδιώχνω και σκανδαλίζομαι ; Ο κόπος θα τους κάμη να φύγουν μόνοι τους. Και τους λέγω τότε : Ελάτε, φτιάχτε για τον εαυτό σας κελλί, αν μπορήτε. Μου λέγουν: Δείξε μας τόπο και το φτιάχνουμε. Τους έδωσα δε πελέκι και σακκούλι γεμάτο ψωμιά, καθώς και αλάτι. Τους έδειξα και βράχο σκληρό, λέγοντας : Κόψετε εδώ πέτρα και φέρετε ξύλα από το έλος και αφού φτιάξετε στέγη, μείνετε. Και μέσα μου, πίστευα ότι εξ αίτιας του κόπου θα έφευγαν. Με ρώτησαν δε, τι εργασία κάνουν εδώ οι μοναχοί. Και τους λέγω : Πλεξούδες. Και παίρνω βάγια από το έλος και τους δείχνω την αρχή της πλεξούδας και πώς πρέπει να ράβουν. Και τους είπα : Κάνετε ζεμπίλια, δίνετέ τα στους φύλακες και θα σας φέρνουν ψωμιά. 'Ύστερα λοιπόν εγώ έφυγα. Αυτοί δε, με υπομονή, όλα τα έκαμαν όσα τους είπα. Και δεν ήλθαν σ’ εμένα, επί τρία χρόνια. Και έμεινα πολεμώντας τους λογισμούς και λέγοντας : Ποιά να είναι τάχα η εργασία τους και δεν ήλθαν να με ρωτήσουν για λογισμούς ; Οι από μακριά έρχονται σ’ εμένα και αυτοί οπού είναι κοντά μου δεν ήλθαν, αλλά ούτε και σε άλλους πήγαν. Μόνο στην εκκλησία πηγαίνουν, σιωπώντας, για να μεταλάβουν. Και προσευχήθηκα στον Θεό, νηστεύοντας μια εβδομάδα, να μου φανερώση τι εργασία έκαναν. Και αφού πέρασε η εβδομάδα, σηκώθηκα και πήγα σ’ αυτούς, για να δω πώς ζουν. Χτύπησα την πόρτα, μου άνοιξαν και με ασπάσθηκαν σιωπώντας. Και αφού έκαμα ευχή, κάθισα. Νεύοντας δε ο μεγαλύτερος στον μικρότερο να βγη έξω, κάθισε φτιάχνοντας πλεξούδα και δεν έλεγε τίποτε. Και την ώρα την ενάτη, χτύπησε και ήλθε ο μικρότερος και ετοίμασε λίγο φαγητό και παρέθεσε τραπέζι, αφού του ένευσε ο μεγαλύτερος. Και έβαλε τρία παξιμάδια και έμεινε σιωπώντας, εγώ δε είπα : Σηκωθήτε, να φάμε. Και σηκωθήκαμε και φάγαμε. Και έφερε το κανάτι και ήπιαμε. Μόλις δε έγινε βράδι, μου λέγουν : Πηγαίνεις ; Εγώ τους αποκρίθηκα : Όχι, αλλά εδώ θα κοιμηθώ. Και μου έστρωσαν ένα ψαθί παράμερα και για τον εαυτό τους άλλο, στην άλλη γωνία, παράμερα. Και ξεζώστηκαν και έβγαλαν τους αναλάβους τους. Και έπεσαν μαζί στο ψαθί, απέναντι μου. Μόλις δε πλάγιασαν, προσευχήθηκα στον Θεό να μου φανέρωση την εργασία τους. Και άνοιξε η στέγη και έγινε φως σαν να ήταν μέρα. Αυτοί όμως δεν έβλεπαν το φως. Και πιστεύοντας ότι κοιμόμουν, σκουντά ο μεγαλύτερος τον μικρότερο στο πλευρό, σηκώνονται, ζώνονται και απλώνουν τα χέρια στον ουρανό. Εγώ τους έβλεπα, αυτοί όμως δεν με έβλεπαν. Και είδα τους δαίμονες να έρχονται σαν μυίγες στον μικρότερο. Και άλλοι μεν έρχονταν να καθίσουν στο στόμα του, άλλοι δε στα μάτια του. Και είδα Άγγελο Κυρίου, κρατώντας πύρινη ρομφαία, να τον περιτειχίζη και να διώχνη τους δαίμονες απ’ αυτόν. Στον δε μεγαλύτερο, δεν μπορούσαν να πλησιάσουν. Και κατά το πρωί, ξανάπεσαν στο στρωσίδι τους. Και εγώ έκαμα πώς ξύπνησα και αυτοί το ίδιο. Μου λέγει τότε ο μεγαλύτερος μονάχα αυτά τα λόγια : θέλεις να πούμε τους δώδεκα ψαλμούς ; Λέγω : Ναι. Και ψάλλει ο μικρότερος πέντε ψαλμούς από έξη στίχους και ένα Αλληλούια. Και σε κάθε στίχο, έβγαινε λαμπάδα φωτιάς από το στόμα του και ανέβαινε στον ουρανό. Το ίδιο και με τον μεγαλύτερο, όταν άνοιγε το στόμα του ψάλλοντας, σαν σχοινί φωτιάς έβγαινε και έφθανε έως τον ουρανό. Και εγώ είπα λίγα, οπού τα θυμόμουν. Και βγαίνοντας, λέγω : Ευχηθήτε για μένα. Και αυτοί έβαλαν μετάνοια, σιωπώντας. Έμαθα λοιπόν ότι ο μεγαλύτερος ήταν τέλειος. Ενώ τον μικρότερο τον πολεμούσε ακόμη ο εχθρός. Ύστερα δε από λίγες μέρες, κοιμήθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός και την τρίτη μέρα ο μικρότερος ». Και όταν πήγαιναν μερικοί από τους πατέρες στον Αββά Μακάριο, τους έπαιρνε στο κελλί τους, λέγοντας : « Ελάτε να δήτε τον τόπο μαρτυρίου των μικρών ξένων ».

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)