Ειμαρμένη
(τύχη και μοίρα)
κρίσις και ευθύνη
Υπάρχουν ανάστασις και κρίσις και ανταπόδοσις για τα πεπραγμένα μας. Και όσοι νομίζουν ότι υπάρχει πεπρωμένο, ας το λένε. Αν όμως υπάρχουν ανάστασις και κρίσις, δεν υπάρχει πεπρωμένο, όσο κι αν αντιδρούν και φωνάζουν.
Ε.Π.Ε. 13,560
εξ ανάγκης καλός;
Τι χρειάζονται οι πολλοί κόποι και οι ιδρώτες προκειμένου να κατορθωθή η αρετή; Αν με την ειμαρμένη γίνεται κάποιος καλός, τότε και κοιμώμενος και ροχαλίζοντας θα είναι καλός! Μάλλον δε τον άνθρωπο αυτό δεν μπορούμε να τον πούμε καλό, αφού εξ’ ανάγκης γίνεται καλός. Τότε ποια ανάγκη να κουραζώμαστε και να ιδρώνουμε για ν’ αποφεύγουμε το κακό;
Ε.Π.Ε. 18α,28
μύθος
Δεν ισχύει ο μύθος περί τύχης και μοίρας. Διότι όσα ενεργούμε, δεν τα ενεργούμε από ανάγκη. Όλα έχουν τιμηθή από την ελευθερία της βουλήσεως.
Ε.Π.Ε. 31,34
τυραννίδα
Να μην αποδίδουμε στους δαίμονες την διακυβέρνησι του κόσμου. Ας μη θεωρούμε, ότι τα παρόντα είναι απρονόητα. Ας μη αντιτάσσουμε στην πρόνοια του Θεού την τυραννική εξουσία κάποιας θεάς τύχης, της ειμαρμένης. Όλα αυτά είναι γεμάτα βλασφημία. Η πραγματική ταραχή και αταξία δεν οφείλεται στη φορά των πραγμάτων, αλλ’ οφείλεται στην ταραγμένη σκέψι μας.
Ε.Π.Ε. 34,546
ύπουλο δηλητήριο
Τα θανατηφόρα δηλητήρια της θεωρίας της ειμαρμένης έχουν παρασκευαστή, για να φανή, ότι η πίστις μας και το φρόνημά μας είναι μάταια για να πείση η ειμαρμένη τους ανθρώπους να έχουν πονηρή ιδέα για τον Θεό, κάτι που βέβαια έκανε στην αρχή και με τον Αδάμ, στον οποίο διέβαλε τον Θεό σαν βάσκανο και φθονερό.
Ε.Π.Ε. 34,560
όλα εις μάτην
Μάταια υπάρχουν οι νόμοι και οι δικαστές. Μάταια οι επιπλήξεις και οι νουθεσίες. Μάταιος ο φόβος της τιμωρίας. Μάταια οι τιμές, τα βραβεία, τα έπαθλα στις επιτυχίες. Αν η τύχη ισχύη, τότε κανένα όφελος από το να σπουδάσης, καμμιά ζημιά από το να τεμπελιάσης.
Ε.Π.Ε. 34,600
στη μοίρα όλα;
Σε ποιο παραλογισμό μας οδηγεί η θεωρία για την ειμαρμένη! Κανένας δεν είναι ενάρετος, κανένας ακόλαστος· κανένας πλεονέκτης, κανένας δίκαιος. Άρα ούτε αρετή υπάρχει ούτε κακία. Βρεθήκαμε τυχαία στη ζωή, και συρόμαστε προς το κακό.
Ε.Π.Ε. 34,606

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 111-113)

Εικόνα
των άγιων
Οι εικόνες ανθρώπων φέρνουν κάποια παρηγοριά σε όσους τις βλέπουν. Πολύ περισσότερο οι εικόνες της ψυχής. Και εκείνες μεν δεν μπορούμε να τις βλέπουμε παντού, αλλ’ είναι ανάγκη να βρίσκωνται τοποθετημένες συνεχώς στον ίδιο τόπο. Την πνευματική όμως εικόνα τίποτε δεν σε εμποδίζει να την μεταφέρης όπου θέλεις. Την εναποθέτεις στο μυστικό θησαυροφυλάκιο της διανοίας σου, όπου και αν βρίσκεσαι, και μπορείς να την ατενίζης συνεχώς και να παίρνης μεγάλη ωφέλεια.
Ε.Π.Ε. 7,616
ο άνθρωπος του Χριστού
Αν ο Χριστός είναι Υιός του Θεού και συ Τον έχης ντυθή, έχεις πλέον μέσα σου τον Υιό, αφωμοιώθηκες μαζί Του και έχεις οδηγηθή σε μια συγγένεια με το Χριστό· έχεις γίνει εικόνα του Χριστού.
Ε.Π.Ε. 20,316
καταστρέφουμε την εικόνα
Καταστρέψατε την εικόνα, χάσατε τη συγγένεια με το Θεό, αλλοιώσατε τη μορφή. Χρειάζεται τώρα μια νέα γέννησις, μια αναγέννησις και ανάπλασις. Παρά ταύτα δεν παύω εγώ (ο Παύλος- Γαλ. δ' 18) να ονομάζω παιδιά μου εσάς, που είστε εξαμβλώματα, εκτρώματα.
Ε.Π.Ε. 20,332
ο Χριστός του Πατρός απαράλλακτη
Ο Χριστός ως Θεός και Υιός του Θεού, είναι εικόνα του Θεού και Πατρός και φανερώνει ότι απόλυτα ταυτίζονται.
Ε.Π.Ε. 22,130
για την έμψυχη και την άψυχη
Για τις ψυχές μας καμμιά φροντίδα, ενώ για τις άψυχες εικόνες πολύ το ενδιαφέρον.
Ε.Π.Ε. 22,558
η ζωή του πιστού
Η ζωή σου να είναι πρότυπο, σαν αρχέτυπο. Να σε βλέπουν σαν εικόνα, σαν έμψυχο νόμο, σαν κανόνα ζωής, σαν όρο για την καλή ζωή.
Ε.Π.Ε. 23,330
αρχέτυπο ο χριστιανός
Ας είναι για όλους κοινό σχολείο και υπόδειγμα αρετής η λαμπρότητα του βίου σου. Ας είναι θεατή από όλους, σαν κάποια αρχέτυπη εικόνα, που φανερώνει πάνω της όλα τα καλά παραδείγματα.
Ε.Π.Ε. 24,80
του Θεού ο άνθρωπος
Πόσοι όχι μόνο περιφρόνησαν τις εικόνες του Θεού, αλλά και τις καταπάτησαν; Όταν τον άλλον τον πνίγης, όταν τον ευτελίζης, όταν τον κακοποιής, τότε την εικόνα του Θεού καταπατείς.
Ε.Π.Ε. 32,48

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 110-111)

Η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: «Την άλλη μέρα, το μεγάλο πλήθος που είχε έρθει για τη γιορτή του Πάσχα, όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα…

πήραν κλαδιά φοινικιάς, και βγήκαν από την πόλη να τον προϋπαντήσουν, και κραύγαζαν: «Δόξα στο Θεό! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Ευλογημένος ο βασιλιάς του Ισραήλ» (Ιωάν. ιβ, 12-13).

Την επόμενη μέρα του δείπνου της Βηθανίας, ο Κύριος ξεκίνησε για τα Ιεροσόλυμα, την πόλη που θανάτωσε τους προφήτες.

Η Ιερουσαλήμ δεν ήταν τόπος όπου κατοικούσαν μόνο οι στενόμυαλοι φαρισαίοι, οι αλαζόνες γραμματείς και οι θεομίσητοι αρχιερείς.

Ήταν και μια μυρμηγκοφωλιά της ανθρωπότητας. Ήταν ένας τεράστιος τόπος όπου μαζεύονταν απ’ όλα τα μέρη προσκυνητές, καθώς και αφοσιωμένοι άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες.

Την εποχή του Πάσχα η Ιερουσαλήμ είχε τόσους κατοίκους όσους περίπου και η Ρώμη, που τότε ήταν πρωτεύουσα του κόσμου. Αυτό το τεράστιο πλήθος ανθρώπων συγκεντρωνόταν στην Ιερουσαλήμ για να πλησιάσει περισσότερο το Θεό.

Την ημέρα αυτή είχαν την αντίληψη κάποιας μυστηριώδους προσέγγισης του Θεού και στο πρόσωπο του Κυρίου Ιησού είδαν τον από πολλού αναμενόμενο Βασιλιά του Οίκου Δαβίδ.

Έτσι, σαν είδαν τον Κύριο να κατεβαίνει από το Όρος των Ελαιών, oι άνθρωποι αυτοί έτρεξαν να τον προϋπαντήσουν. Μερικοί έστρωσαν τα ρούχα τους στο δρόμο μπροστά Του, άλλοι έκοβαν κλαδιά από τις φοινικιές και μ’ αυτά στόλιζαν το δρόμο.

Όλοι τους έκραζαν με χαρά: «Δόξα στον Υιό του Δαβίδ· ευλογημένος και δοξασμένος να είναι Εκείνος που έρχεται στο όνομα του Κυρίου, ο Βασιλιάς του Ισραήλ».

Οι άνθρωποι πίστευαν πως ο Θεός θα έκανε κάποιο θαύμα που θ’ άλλαζε την αφόρητη κατάστασή τους. Κι αυτό παρά τη σιδερένια γροθιά της Ρώμης που τους δυνάστευε και σε πείσμα της διαφθοράς και της μικροψυχίας των πρεσβυτέρων.

Ένιωθαν πως η πηγή του θαύματος ήταν ο Ιησούς Χριστός και γι’ αυτό του επιφύλαξαν τέτοια υποδοχή. Το πώς θ’ αντιδρούσε ο ίδιος στην θεμελιακή αυτή μεταβολή της ροής των γεγονότων, ο κόσμος δεν το ήξερε.

Είχαν μάθει να περιμένουν έναν μόνο αποτελεσματικό τρόπο. Κι αυτός ήταν η βοήθεια κάποιου βασιλιά από τον οίκο Δαβίδ, που θα βασίλευε στην Ιερουσαλήμ, στο θρόνο του Δαβίδ.

Οι άνθρωποι είδαν έτσι τον Ιησού σαν βασιλιά και τον υποδέχτηκαν με χαρά κι ελπίδα. Πίστεψαν πως τώρα θα βασιλέψει στην Ιερουσαλήμ και θ’ αντισταθεί τόσο στη Ρώμη όσο και στην εξουσία της Ιερουσαλήμ των ημερών εκείνων.

Η πεποίθηση αυτή των ανθρώπων όμως προκάλεσε φόβο στους φαρισαίους. Η χαρά του κόσμου ξεσήκωσε την οργή τους. Μερικοί απ’ αυτούς ειδοποίησαν το Χριστό να τους σταματήσει από τις επευφημίες αυτές. Ο ταπεινός Κύριος όμως, που γνώριζε πως η δύναμη Του ήταν ακαταμάχητη, τους απάντησε:

«Σας λέγω , ότι εάν αυτοί σιωπήσουν, θα φωνάξουν οι πέτρες» (Λουκά. ιθ’, 40). Αυτή είναι η απάντηση του βασιλιά των βασιλιάδων, που ήταν ντυμένος σαν φτωχός άνθρωπος και καβαλούσε ένα γαϊδουράκι, όπως αναφέρει ο ευαγγελιστής:

Ο Ιησούς είχε βρει ένα γαϊδουράκι και κάθισε πάνω του, όπως λέει η Γραφή: «Μη φοβάσαι θυγατέρα μου, πόλη Σιών· να που έρχεται σ’ εσένα ο βασιλιάς σου, σε γαϊδουράκι πάνω καθισμένος» (Ιωάν. ιβ’,14-15).

Οι άλλοι ευαγγελιστές περιγράφουν με λεπτομέρειες πώς ο Κύριος, που ήταν φτωχός και δεν είχε τίποτα στη κατοχή Του, απόκτησε γαϊδουράκι. Γι’ αυτό κι ο ευαγγελιστής Ιωάννης το προσπερνάει αυτό, με τη σιγουριά πως είναι γνωστό, και λέει μόνο πως βρήκε ένα γαϊδουράκι.

Ο Λουκάς, που είναι ο πιο περιγραφικός από τους ευαγγελιστές, διηγείται τη θαυματουργική προορατικότητα του Χριστού στον τρόπο που βρήκε το γαϊδουράκι: «Πηγαίνετε στο απέναντι χωριό και, μόλις μπείτε σ’ αυτό, θα βρείτε ένα πουλάρι δεμένο, στο οποίο κανένας άνθρωπος ως τώρα δεν κάθισε. Λύστε το και φέρτε το» (Λουκά. ιθ. 30).

Οι μαθητές Του ξεκίνησαν να εκτελέσουν την εντολή Του και τα βρήκαν όλα όπως τους τα είπε. Μαζί με το ονάριο ήταν κι η μητέρα του.

Γιατί ο Κύριος δεν ανέβηκε στη μητέρα του οναρίου αλλά στο μικρό πουλάρι της, όπου κανένας δεν είχε ανεβεί ως τότε; Γιατί η μητέρα δε θ’ άφηνε κάποιον ν’ ανεβεί πάνω της ή να την οδηγήσει.

Η μητέρα του γαϊδάρου αντιπροσωπεύει τον ισραηλιτικό λαό και το μικρό γαϊδουράκι τον ειδωλολατρικό κόσμο. Αυτή την ερμηνεία δίνουν οι άγιοι πατέρες και η ερμηνεία τους είναι αναμφίβολα σωστή.

Ο Ισραήλ θ’ αρνηθεί το Χριστό, ενώ οι ειδωλολάτρες θα τον δεχτούν. Οι περισσότεροι από τους ειδωλολάτρες θα γίνουν φορείς του Χριστού ανά τους αιώνες και θα μπουν μαζί Του στην άνω Ιερουσαλήμ, στη Βασιλεία των Ουρανών.

«Αυτά στην αρχή δεν τα κατάλαβαν οι μαθητές του· όταν όμως ο Ιησούς ανυψώθηκε στη θεία δόξα, τότε τα θυμήθηκαν. Ό,τι είχε γράψει για κείνον η Γραφή, αυτά και του έκαναν» (Ιωάν. ιβ’,16).

Γενικά οι μαθητές Του καταλάβαιναν πολύ λίγα απ’ όλα αυτά που συνέβαιναν στο Διδάσκαλό τους, ωσότου «τους φώτισε το νου» (Λουκά, κδ’45), ωσότου το Πνεύμα του Θεοί τους φώτισε με τις πύρινες γλώσσες. Μόνο τότε κατάλαβαν και θυμήθηκαν όλα αυτά που είχαν γίνει.

«Όλοι, λοιπόν, εκείνοι που ήταν μαζί με τον Ιησού, όταν φώναξε το Λάζαρο από τον τάφο και τον ανέστησε από τους νεκρούς, διηγούνταν όσα είχαν δει» (Ιωάν. ιβ’,17-18).

Εδώ αναφέρονται δύο ομάδες ανθρώπων: η μια ομάδα ήταν εκείνοι που βρίσκονταν μπροστά στο θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου στη Βηθανία και το ομολογούσαν• η άλλη ομάδα ήταν οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ, οι επισκέπτες, που είχαν ακούσει από τους πρώτους το θαύμα της νεκρανάστασης του Λαζάρου.

Οι πρώτοι ήταν μάρτυρες του θαύματος· οι δεύτεροι ήρθαν να συναντήσουν τον Ιησού, επειδή άκουσαν τη μαρτυρία των πρώτων.

Την ώρα λοιπόν που ο καπνός από τις θυσίες ανέβαινε από το ναό του Σολομώντος· την ώρα που οι γραμματείς ερευνούσαν εξονυχιστικά το νόμο του Μωυσή· την ώρα που οι ασυγκίνητοι ιερείς ρύθμιζαν αλαζονικά το πρόγραμμα της γιορτής και οι πρεσβύτεροι του λαού προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να πείσουν τους προσκυνητές πως όλο αυτό το μεγάλο πλήθος είχε μαζευτεί εκεί για χάρη τους· την ώρα που οι Λευίτες μοίραζαν σχολαστικά το μερίδιο των θυσιών που τους ανήκε, οι απλοί άνθρωποι ακολουθούσαν το θαύμα και το Θαυματουργό.

Υπήρχαν μεγάλα κύματα ανθρώπων απ’ όλο τον κόσμο που είχαν γυρίσει την πλάτη τους στο ναό του Σολομώντος, στους ιερείς και σ’ εκείνους που έκαναν τις θυσίες, καθώς και σ’ ολόκληρο το μηχανισμό της κοινωνίας αγοράς που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει.

Όλα αυτά τα κύματα των ανθρώπων τους είχαν στρέψει τα νώτα κι είχαν γυρίσει τα μάτια τους προς το Όρος των Ελαιών, απ’ όπου ερχόταν ο Θαυματουργός, ο Μεσσίας.

Τι αξία είχαν οι νεκροί πύργοι της Ιερουσαλήμ με τους ζωντανούς νεκρούς μέσα τους, μπροστά στις πεινασμένες και διψασμένες ψυχές του λαού που αναζητούσαν ένα παράθυρο στους κλειστούς ουρανούς, για να δουν λίγο το ζωντανό Θεό;

Κι οι δύο όψεις της υπερηφάνειας (εκείνης των Ρωμαίων και της άλλης των φαρισαίων) που είχαν κατακλύσει την Ιερουσαλήμ, ήταν αδύνατες να κάνουν έστω και μια τρίχα από άσπρη μαύρη.

Και να, μπροστά τους κατέβαινε από το Όρος των Ελαιών Εκείνος που με τη φωνή Του κάλεσε από τον τάφο τον τετραήμερο Λάζαρο, τον ανάστησε και τον απάλλαξε από τη φθορά του θανάτου!

Αχ, πότε θ’ απομακρύνουμε και μεις το νου μας από τους υπερήφανους και ισχυρούς μηχανισμούς αυτού του κόσμου και θα τον στρέψουμε προς το ουράνιο 

Η ψυχή μας αναζητά το Νικητή της αμαρτίας και του θανάτου, προβλήματα που η οικουμένη ολόκληρη δεν μπορεί να ξεπεράσει από μόνη της. Νικητής είναι ο Χριστός. Η ψυχή μας πεινάει και διψά για τον ταπεινό μα ισχυρό Βασιλιά, που είναι ταπεινός στην ισχύ Του, ισχυρός στην ταπείνωσή Του.

Η ψυχή μας πεινάει και διψάει για το Βασιλιά που είναι φίλος του καθενός από μας, για το Βασιλιά που η Βασιλεία Του είναι αιώνια και άπειρη, που η αγάπη Του για τον άνθρωπο είναι απροσμέτρητη. Τέτοιος Βασιλιάς είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός! Σ’ Εκείνον λοιπόν κραυγάζουμε όλοι μας: Ωσαννά! Ωσαννά!

Σ’ Εκείνον πρέπει η δόξα κι ο ύμνος, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, την ομοούσια και αδιαίρετη Τριάδα, τώρα και πάντα και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Καιρός Μετανοίας»)

Τα πρόσωπα του εγκλήματος και οι παγίδες τους

Οι θρησκευτικοί ηγέτες

Ανάμεσα στα πρόσωπα που με σατανική μανία πολέμησαν τον Υιό του ανθρώπου, πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξαν οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι, οι Αρχιερείς και οι Πρεσβύτεροι. Οι τίτλοι τους φανερώνουν την κοινωνική τους θέση και το έργο τους. Αυτοί ήταν όχι απλώς οι άρχοντες, αλλά οι θρησκευόμενοι ηγέτες του Ιουδαϊκού λαού. Είχαν μόρφωση θεολογική. Εγνώριζαν το Νόμο και τους Προφήτες. Επομένως εγνώριζαν τα χαρακτηριστικά του Μεσσία. Γι’ αυτό και αυτοί πρώτοι έπρεπε να Τον αναγνωρίσουν. Να Τον πιστεύσουν. Να γίνουν οπαδοί Του. Και κατόπιν να καθοδηγήσουν τον Ισραηλιτικό λαό σ’ Αυτόν. Ένα είδος προφήτου να γίνονταν. Όπως ο Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης υποδείκνυε και έλεγε: « Ίδε ο αμνός του Θεού» (Ιω. Α΄ 36). Όπως ο Ανδρέας, όταν έλεγε προς τον αδελφό του Σίμωνα: «Ευρήκαμεν τον Μεσσίαν, ο έστι μεθερμηνευόμενον Χριστός» (Ιω. Α΄42). Γιατί αυτό είναι το καθήκον του θρησκευτικού άρχοντα, του διδασκάλου: Αυτός πρώτος πιστεύει σ’ αυτά που διδάσκει. Αυτός πρώτος να εφαρμόζει τα όσα διδάσκει. Αυτός πρώτος να γίνεται τύπος και υπογραμμός στους άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα στους διδασκόμενους.

Δυστυχώς, δεν είναι ξένη η συμπεριφορά των Γραμματέων και Φαρισαίων στη σημερινή πραγματικότητα. Λυπηρό, αλλ’ όχι σπάνιο, η παρουσία Θεολόγων, ιεροκηρύκων, ιερέων, που κηρύττουν, αλλά δεν εφαρμόζουν, που παροτρύνουν αλλά δεν παραδειγματίζουν. Γίνονται έτσι αιτία να απομακρύνεται ο λαός από την πίστη, τη χριστιανική αλήθεια, την Εκκλησία. Γιατί αποβαίνουν σκάνδαλα. Ο λαός επιζητεί να ιδεί στα πρόσωπά τους και την εν γένει ζωή τους να κυριαρχεί η πίστη, η ευλάβεια, το ηθικό παράδειγμα. Εάν δεν το διαπιστώνει, πραγματοποιείται το: «Δι’ ημάς βλασφημείται το όνομά μου εν τοις έθνεσι» (Ρωμ. Β΄4). Ο «λύχνος» της ζωής τους δεν φέγγει και δεν φωτίζει «πάσι τοις εν τη οικία» (Ματθ. Ε΄15), αλλά το ημίφως των ασυστόλων παραβάσεών τους, το όνομα του Θεού βλασφημεί και κακοσυσταίνει.

Τέτοιοι ήσαν και οι θρησκευτικοί ηγέτες των Ιουδαίων. Σε τίποτε δεν τους ωφέλησε η θεολογική μόρφωση, το εκκλησιαστικό αξίωμα! Έμειναν άπιστοι! Από την πρώτη στιγμή εκδηλώθηκε η κακία της ψυχής τους ως αντίδραση κατά του θείου Διδασκάλου. Με κάθε τρόπο επεζήτησαν να στερεώσουν τους εαυτούς τους στην απιστία. Γι’ αυτό και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης υπογραμμίζει τη σκληροτράχηλη απιστία τους, όπως αυτή ξεσκεπάστηκε και στο θαύμα του εκ γενετής τυφλού: «Ουκ επίστευσαν οι Ιουδαίοι (Φαρισαίοι) περί αυτού ότι τυφλός ην και ανέβλεψεν» ( Ιω. Θ΄18). Και όμως το θαύμα του εκ γενετής τυφλού ήταν ολοφάνερο, όπως και όλα τα εκπληκτικά θαύματα του Κυρίου. Και παρά ταύτα εξακολουθούσαν να μην πιστεύουν στο Χριστό ότι ήταν ο Μεσσίας, παρ’ όλα τα εκπληκτικά θαύματα τα οποία έβλεπαν να επιτελεί. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, σταδιακά, αλλά σταθερά, μόνοι τους παρασκεύασαν τους εαυτούς τους ως εύχρηστα όργανα του Σατανά, για να συντελεσθεί το μεγαλύτερο, το ανεπανάληπτο Έγκλημα στη γη.

("Οδοιπορικό του Θείου Πάθους, κατά τον Ευαγγελιστή Ματθαίο", αρχιμ. Καλλίστρατου Λυράκη, σ. 15-17)