217-     ΚΙ Ο ΘΕΟΣ ΑΝΕΠΑΥΘΗ. Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι ο Θεός εργάσθηκε έξη μέρες και την έβδομη αναπαύθηκε. «Και κατέπαυσε τη ημέρα τη εβδόμη από πάντων των έργων αυτού» (Γεν.22). Ο Θεός βέβαια δεν έχει ανάγκη αναπαύσεως, αλλά θέλει να μας διδάξη ότι και ο άνθρωπος έπειτα από την εργασία οφείλει να αναπαύεται.
Η ανάπαυσις για το σώμα είναι νόμος της φύσεως. Το σώμα έχει ανάγκη αναπαύσεως, όπως το ρολόι θέλει κούρδισμα, το αυτοκίνητο βενζίνη, η ατμομηχανή κάρβουνο.
230-     ΠΟΛΛΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ. Σε μια Βουλή, μετά τη συζήτησι δημιουργήθηκε ένα αληθινό πανδαιμόνιο. Όλοι φώναζαν, όλοι ήθελαν να μιλήσουν κι’ ο πρόεδρος της Βουλής διαρκώς κτυπούσε τον κώδωνα χωρίς να κατορθώνη να επιβάλη την τάξι.
            Σε μια στιγμή σχετικής γαλήνης σηκώνεται ένας βουλευτής και φωνάζει: «Κύριοι βουλευταί, έτσι δεν μπορούμε να προχωρήσωμε. Είμεθα εδώ 285 πρόεδροι και 1 βουλευτής που σημαίνει τον κώδωνα».
            Γέλασαν όλοι κι η ηρεμία επεκράτησε στη Βουλή. Καθημερινώς όλοι θέλουν να μιλούν, να πούν τη γνώμη των κι όλοι να επιβληθούν. Έχομε παντού και πολλούς προέδρους και ελάχιστα μέλη.

(Θησαυρός Γνώσεων και ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως)

σύνδεσμος
Αυτό είναι το έργο της αγάπης. Εκείνους που ‘ναι μόνοι τους, όταν η αγάπη τους συγκολλήση και τους συνενώση με προσοχή,
τους καθιστά σταθερούς.
Ε.Π.Ε. 22,180

χωρίς αυτή κάθε αγαθό εξαφανίζεται
Οσαδήποτε κατορθώματα κι αν έχη κανείς, όλα είναι μάταια, αν δεν υπάρχη η αγάπη.
Δεν είπε ο Παύλος, πώς απλώς είναι κορυφή η αγάπη, αλλά το σπουδαιότερο είπε, πώς η αγάπη είναι σύνδεσμος.
Ε.Π.Ε. 22,240

θέλουν να μας τραβήξουν απ’ αυτήν
Όταν μυριάδες δυνάμεις κινούνται, που θέλουν να μας αποτραβήξουν απ’ την αγάπη, εμείς δε συνεχώς αντιστεκώμαστε,
δεν είναι τότε κόπος η αγάπη; Διότι οι άγιοι και τί δεν υπέφεραν ώστε να μην απομακρυνθούν απ’ την αγάπη!
Ε.Π.Ε. 22,358

το γλυκύτερο
Έτσι πρέπει ν’ αγαπά κανείς, ώστε, αν του ζητηθή, να δώση και την ψυχή του, να μη διστάση.
Και δεν λέω, να του ζητηθή αυτό, αλλά να είναι ολοπρόθυμος να το κάνη. Διότι τίποτε δεν υπάρχει γλυκύτερο απ’ την αγάπη.
Ε.Π.Ε. 22,386

συγκρατεί απ’ το κακό
Η αγάπη κάνει άμεμπτους τους ανθρώπους. Δεν υπάρχει αμάρτημα, που δεν το καταστρέφει η φωτιά, η δύναμις της αγάπης.
Είναι πιο εύκολο ν’ αντισταθή ένα φρύγανο σε μεγάλη φωτιά, παρά η φύσις της αμαρτίας στη δύναμι της αγάπης.
Αυτήν να φυτεύσουμε στις ψυχές μας, για να σταθούμε μαζί με τους αγίους.
Διότι όλοι οι άγιοι ευηρέστησαν το Θεό με την αγάπη στους άλλους.
Ε.Π.Ε. 22,240

Παύλος, μανικός της αγάπης
Ο πόθος του Παύλου ήταν πραγματικό δείγμα θερμής αγάπης, με το να επιθυμή και να τους δη και να τους ακούση και να τους μιλήση•
κάτι, που θα συνέβαλλε σε πολλά... Διότι ήταν ένας μανιώδης εραστής, ασυγκράτητος και ανυπόμονος στην αγάπη.
Ε.Π.Ε. 22,404

αμοιβαία
Όταν μάθη ο αγαπών, ότι το ξέρει αυτό ο αγαπώμενος, πολύ ενισχύεται και παρηγορείται.
Ε.Π.Ε. 22,432

όλους τους περιλαμβάνει
Αυτό είναι πράγματι γνώρισμα της αγάπης, που συμφωνεί με το θέλημα του Θεού, το ν’ αγκαλιάζη όλους.
Αν όμως τον τάδε τον αγαπάς, τον τάδε δεν τον αγαπάς, αυτή η αγάπη συμφωνεί με τις θελήσεις των ανθρώπων.
Αλλά η αγάπη των χριστιανών δεν είναι τέτοια.
Ε.Π.Ε. 22,438

και, στην πόρνη
Η πλεονεξία και η μοιχεία και ο φθόνος και οι επιθέσεις και όλα τα παρόμοια κακά μπορούν ν’ αναχαιτιστούν με την αγάπη προς τους άλλους.
Η πορνεία όμως, πώς; Εγώ, λοιπόν, είπα, ότι κι αυτό το κακό μπορεί η αγάπη να το σταματήση.
Αν κάποιος αγαπά την πόρνη, θα προσπαθήση κι αυτήν να την απομακρύνη απ’ τους άλλους άντρες,
και ο ίδιος να μη προστεθή στον κατάλογο των αμαρτανόντων με την πόρνη.
Το να πορνεύη κανείς με την πόρνη είναι γνώρισμα ανθρώπου, που μισεί.
Το ν’ απομακρύνη όμως αυτήν απ’ την απαίσια πράξι, αυτός είναι δείγμα αληθινής αγάπης.
Ε.Π.Ε. 22,440

αυτονόητη
Είναι τόσο αναγκαία η αγάπη, ώστε ούτε διδασκαλία χρειάζεται, αφού τα πολύ σπουδαία είναι φανερά σε όλους (αυτονόητα).
Ε.Π.Ε. 22,468

πάνω από όλους o Θεός
Επειδή και οι άντρες αγαπάνε τις γυναίκες περισσότερο απ’ το Θεό και οι γυναίκες προτιμούν τους άντρες περισσότερο απ’ το Θεό,
γι’ αυτό ό Θεός, και χωρίς να το καταλαβαίνουμε, μας τραβά ο δικός Του πόθος.
Μην αγαπάς τον άντρα σου πάνω απ’ το Θεό, και δεν θα αισθανθής ποτέ τη χηρεία.
Έχεις προστάτη Εκείνον, που μας αγαπά περισσότερο από όλους και είναι και Αθάνατος.
Ε.Π.Ε. 22,476

ίση πρός όλους
Δες αγάπη! Δεν αγαπούσαν (οι χριστιανοί) τον ένα μόνο κι όχι τον άλλον. Ήταν ίση η αγάπη τους πρός όλους.
Ε.Π.Ε. 23,24

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 46-48)

Ένας από τους υπευθύνους της θρησκευτικής εφημερίδος «Ορθόδοξος Τύπος» αναφέρει:
—Ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος απέφευγε επιμελώς κάθε έπαινο, επίδειξι ή προβολή, μπορώ να πω μετά μανίας.
Και συνεχίζει:
—Το 1985 έγινε στην Κεχαριτωμένη η κουρά τριών δοκίμων μοναχών, ενός Εφέτου, ενός Ηλεκτρολόγου-Μηχανολόγου του Ε. Μ.Π. και ενός αποφοίτου του Ανώτερου Φροντιστηρίου της Ριζαρείου Σχολής. Θελήσαμε να γράψουμε στην εφημερίδα κάτι πάνω στο γεγονός αυτό. Φυσικό ήταν να αναφερθή και το όνομα του π. Επιφανίου. Ο «Ορθόδοξος Τύπος» κυκλοφορεί κάθε Παρασκευή, αλλά αρχίζει να τυπώνεται από την Τετάρτη. Ο εργαζόμενος στο τυπογραφείο της εφημερίδος μας Ι.Α. πήγε την Τετάρτη εκείνη να εξομολογηθή στον π. Επιφάνιο. Μαζί του είχε κι ένα φύλλο της εφημερίδος και του το έδωσε. Μόλις εκείνος το διάβασε, με παίρνει στο τηλέφωνο.
—Υποβάλλω θερμή παράκλησι να αποσύρης το φύλλο.
—Μα δεν γίνεται...
—Όλα γίνονται. Αρκεί να το θελήσης. Άρχισε να αποστέλλεται;
—Όχι ακόμη.
—Απόσυρέ το, λοιπόν, και θα πληρώσω τη ζημιά.
—Μα, π. Επιφάνιε, δεν γράφουμε τίποτε το σπουδαίο.
—Σε παρακαλώ πολύ, απόσυρέ το για να ησυχάσω.
—(Κάπως μουδιασμένα) Καλά.
—Λοιπόν, θα το κάνης;
—Εφ όσον το θέλετε τόσο πολύ, θα το κάνω.
—Σ' ευχαριστώ! Τώρα ησύχασα.
Και προσθέτει ο αφηγούμενος το περιστατικό:
—Ο π. Επιφάνιος στηλογραφεί την αρετή. Άλλοι έρχονται και σου ζητούν ευθέως ή εμμέσως να γράψης κάτι για το πρόσωπό τους κι αυτός, επειδή αναφέραμε απλώς το όνομά του, παρακαλούσε να πολτοποιήσουμε τα φύλλα! Και η πολτοποίησι του στοίχισε τότε, θυμάμαι, 25.000 δρχ!...   Όταν εκοιμήθη ο μακαριστός Μητροπολίτης Ελευθερουπόλεως Αμβρόσιος, ο οποίος όχι απλώς εκτιμούσε τον Γέροντα, αλλά και τον υπεραγαπούσε, επρόκειτο να δημοσιευθή η Διαθήκη του στον «Ορθόδοξο Τύπο». Ο Γέροντας υποπτεύθηκε ότι θα περιείχε πολλούς επαίνους για το πρόσωπό του, όπως και ήταν η πραγματικότης. Φρόντισε να πληροφορηθή το περιεχόμενό της και μερίμνησε πάλι μέσω του υπευθύνου της εφημερίδος να «λογοκριθή» το κείμενο. Γι' αυτό, όταν δημοσιεύθηκε σε ορισμένα σημεία υπήρχαν αποσιωπητικά!...      (Υποθήκες Ζωής, σελ. 49-50)

Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

"Ο Έρως της βοσκοπούλας και ο Έρως του Χριστού "

Κάποιο απόγευμα βρισκόμουν στα Καλλίσια με το Γέροντα, που είχε πληροφορηθεί ότι έφθασε στην Αθήνα για ομιλία αγιορείτης Ηγούμενος Μονής.
Μου είπε, πως πολύ θέλει να αναπνεύσει αγιορείτικο αέρα, εννοώντας ομιλία αγιορείτικη. Με φιλικό αυτοκίνητο κατεβήκαμε στον Άγιο Νικόλαο,
επί της οδού Ασκληπιού. Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη κυρίως, από φοιτητές και φοιτήτριες. Πρώτος μίλησε ένας θεολόγος, που ανέπτυξε, αρκετά καλά, πατερικές θέσεις πάνω σε σύγχρονα προβλήματα.
Κατόπιν δόθηκε ο λόγος στον αγιορείτη Ηγούμενο, ο οποίος ανέβασε κατακόρυφα την πνευματική ατμόσφαιρα.
Όταν τελείωσε, ένας φοιτητής είχε την έμπνευση να παρακαλέσει να τους πει δυο λόγια ο π. Πορφύριος,
που τον διέκρινε να κάθεται σκυφτός σε μία γωνιά.
Πολλοί επιδοκίμασαν την πρόταση. Ο π. Πορφύριος φάνηκε θορυβημένος, είπε ότι δεν μιλά σε δημόσιες συγκεντρώσεις,
αλλά προ της "φωνής του λαού" αναγκάσθηκε να πει,
με ασθενική φωνή πού μόλις ακουγόταν: "Εγώ δεν μιλώ, μόνο παρακαλώ το Θεό να φωτίσει τον υποτακτικό του (εννοώντας τον Ηγούμενο) να τα πει καλά".
Τα παιδιά όμως δεν αρκέσθηκαν σ' αυτό• ζητούσαν να ακούσουν περισσότερα.
Τότε ο π. Πορφύριος ρώτησε: "Τι θέλετε να σας πώ;" Τα παιδιά απάντησαν: "Πώς θα μπορέσουμε να ζήσουμε σήμερα την αληθινή χριστιανική ζωή;"
Και ο π. Πορφύριος άρχισε να μιλά αργά αργά :
"Πολλοί λένε ότι η χριστιανική ζωή είναι δυσάρεστη και δύσκολη• εγώ λέω ότι είναι ευχάριστη και εύκολη,
αλλά απαιτεί δύο προϋποθέσεις: Ταπείνωση και αγάπη". Τα παιδιά- που πολλά από αυτά κρατούσαν σημειώσεις- ρώτησαν:" Πώς θα μπορέσουμε Γέροντα, ν' αποκτήσουμε ταπείνωση και αγάπη;"
Τότε ο Γέροντας απάντησε: "εν παραβολαίς", μ' εκείνη την αμίμητη αφηγηματική του χάρη:
"Θα σας πώ, παιδιά, μία ιστορία: Ήταν κάποτε μία βοσκοπούλα, που ζούσε στο βουνό και έβοσκε πρόβατα. Όλη την ημέρα κοπίαζε να βοσκήσει καλά τα πρόβατα,
να τα ποτίσει, να τα φυλάξει από τα αγρίμια και το βράδυ να τα φέρει πίσω στο μαντρί, να τ' αρμέξει και να τα τακτοποιήσει.
Και όταν προχωρούσε η νύχτα και οι γονείς της κοιμόνταν, αυτή αν και κατάκοπη, πηδούσε κρυφά το φράχτη του μαντριού και έτρεχε μέσα στο σκοτάδι, ανάμεσα από βράχια, από αγκάθια,
κι έφθανε στην αντικρινή ράχη, για να συναντήσει ένα βοσκόπουλο που αγαπούσε.
Κι όταν τον συναντούσε ήταν πολύ χαρούμενη, παρά τους κόπους και τις θυσίες της• και μάλιστα επειδή η συνάντηση με τον αγαπητικό της κόστιζε κόπους και θυσίες, ήταν πιο χαρούμενη.
Να με συμπαθάτε, που καλόγερος εγώ, σας μιλάω για αγαπητικούς, αλλά το κάνω για να με καταλάβετε καλύτερα τί θέλω να πω.
Έτσι και η ψυχή πρέπει να έχει τον αγαπητικό της το Χριστό, για να είναι ευχαριστημένη όπως και η βοσκοπούλα που ερωτεύθηκε τον βοσκόπουλο.
Και τί είναι οι ανθρώπινοι έρωτες μπροστά στο θείο έρωτα; Περαστικοί και απατηλοί• ενώ ο θείος έρωτας είναι αιώνιος και αληθινός.
Η ψυχή που είναι ερωτευμένη με τον Χριστό, είναι πάντα χαρούμενη και ευτυχισμένη οτιδήποτε κι αν τη συμβεί, όσους κόπους και θυσίες κι αν της κοστίσει ο θείος έρωτας της.
Και μάλιστα όσο πιο πολύ κοπιάζει και θυσιάζεται χάριν του αγαπημένου της Χριστού, τόσο πιο πολύ ευτυχισμένη αισθάνεται.
Η ψυχή ερωτεύεται τον Χριστό όταν γνωρίζει και εφαρμόζει τις εντολές Του.
Όταν η ψυχή ερωτευθεί τον Χριστό, αγαπάει και τους ανθρώπους, δεν μπορεί να τους μισήσει.
Στην ψυχή που είναι ερωτευμένη με τον Χριστό δεν μπορεί να μπει ο διάβολος.
Όπως τώρα σε αυτή την αίθουσα που βρισκόμαστε: Ας πούμε ότι είμαστε όλοι καλοί.
Αν, κάποια στιγμή, εμφανιστούν στην πόρτα μερικοί κακοί άνθρωποι και θελήσουν να μπουν μέσα, δεν θα μπορέσουν, γιατί η αίθουσα είναι γεμάτη από μας.
Έτσι και στην ψυχή, που όλος ο χώρος της είναι κατειλημμένος από το Χριστό,
δεν μπορεί να μπεί και να κατοικήσει ο διάβολος, όσο κι αν προσπαθήσει, διότι δεν χωράει, δεν υπάρχει κενή θέση γι' αυτόν.
Μ ' αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να ζήσουμε την αληθινή χριστιανική ζωή."
Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την απλή, μα υποβλητική διδασκαλία του Γέροντα.
Μερικές ημέρες αργότερα, βρισκόμουν και πάλι κοντά στο Γέροντα, στα Καλλίσια.
Του είπα, μεταξύ άλλων, για το πόσο ευχαριστήθηκαν τα παιδιά με εκείνη τη διδασκαλία του για τη βοσκοπούλα, αλλά και όσοι άλλοι την άκουσαν από διηγήσεις τρίτων.
Ο γέροντας χάρηκε και είπε: " Έ, πού να τα πάρει η ευχή τα παιδιά, μωρέ• εγώ δεν μιλάω σε αίθουσες, σε κόσμο.
Αυτά με ανάγκασαν. Ξέρεις αυτή η βοσκοπούλα ερχόταν σε μένα και εξομολογείτο.
Έτσι γινόταν, όπως τα είπα. "Γέροντα, του είπα, ώστε είναι αληθινή αυτή η ιστορία με τη βοσκοπούλα;"
Κι ο Γέροντας : "Ναι, είναι αληθινή".
Μου έκανε εντύπωση το πόσο πετυχημένα ο Γέροντας χρησιμοποιούσε, παραβολικά, περιστατικά της καθημερινής ζωής, για να κάνει μ' αυτά, αντιληπτές τις αναγωγές του στη ζωή της αιωνιότητας.
Ο Γέροντας μιλώντας για το θείο έρωτα και για την αγάπη στον άνθρωπο, είχε τη διάκριση να αποφεύγει την αιρετική απομόνωσή τους.
Δεν μιλούσε μόνο για θείο έρωτα ή μόνο για ανθρώπινη αγάπη, γιατί στην πρώτη περίπτωση θα φθάναμε στην αποπνευματοποιημένη αποξένωση από τον άνθρωπο και τελικά από το Θεό,
και στη δεύτερη στην ουμανιστική αποξένωση από το Θεό και τελικά από τον άνθρωπο.
Ο Γέροντας πάντοτε προέβαλε την ορθόδοξη σύνθεσή τους, με τη μορφή της κάθετης και οριζόντιας, σταυρικής διάστασης, της αγάπης μέσα στο σώμα της Εκκλησίας.
Και αυτό το έκανε όχι κηρυκτικά και αφηρημένα, αλλά διαλεκτικά και συγκεκριμένα, μέσα από επίκαιρα γεγονότα της προσωπικής ζωής του καθενός .
[ Γ. 42-6 ]

( Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.47-50 )

250- ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΨΥΧΗΣ. Ένας άγιος εφημέριος έμαθε ότι ένας ενορίτης του, που του είχε κάνει μεγάλο κακό και πολλές φορές τον είχε συκοφαντήσει, βρισκόταν σε δύσκολη οικονομική θέσι. Για να του δείξη την αγάπη του χωρίς να τον θίξη, κάλεσε ένα κοινό φίλο και δίνοντάς του ένα σεβαστό ποσό του είπε: «Πήγαινε να το δώσης στο φίλο μας χωρίς όμως να πης ότι προέρχεται από μένα, γιατί δεν θέλω να τον ταπεινώσω».
256- Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ. Ο ενάρετος εφημέριος του Άρς έλαβε μιαν επιστολή η οποία άρχιζε έτσι: «Κύριε εφημέριε, όταν ένας κληρικός όπως εσείς γνωρίζη τόσον πολύ ολίγον την θεολογίαν, δεν θα έπρεπε να τολμήση ποτέ να πλησιάση ένα εξομολογητήριον».
Η συνέχεια της επιστολής ήτο όλη επάνω εις τον ίδιον αυθάδη τόνον.
Ο εφημέριος του Άρς Αιδεσιμ. Βιαννέ, ο οποίος ελλείψει χρόνου σπανίως απαντούσεν εις τας πολλάς επιστολάς τας οποίας ελάμβανεν, έσπευσεν αμέσως να απαντήση: «Πόσους λόγους έχω να σας αγαπώ, πολυαγαπητέ μου και σεβαστέ μου συνάδελφε, διότι είσθε ο μόνος ο οποίος με εγνώρισε κατά βάθος. Επειδή δε είσθε τόσον καλός και τόσον φιλάδελφος ώστε να ενδιαφέρεσθε διά την ταλαίπωρον ψυχήν μου, βοηθήσατέ με λοιπόν να αποκτήσω εκείνο το οποίον τόσον διακαώς από καιρού επιθυμώ, να με απομακρύνουν από την θέσιν, όπου παρά την αμάθειάν μου, αναξίως με ετοποθέτησαν, διά να ημπορέσω τέλος να αποσυρθώ εις μιαν γωνίαν όπου να κλαίω αυτήν την ταλαίπωρον ζωήν μου».
Ο αναιδής αυτός επιστολογράφος, καταντροπιασμένος από το μέγεθος τόσης ταπεινοσύνης έσπευσε να μεταβή και να του ζητήσει συγγνώμην (Ανθ. Σαργολόλου: Ο εφημέριος του Άρς σελ.121).

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 116-118)

6. « Έχθραν θήσω ανά μέσον σου και ανά μέσον της γυναικός» (Γεν. γ’ 15).
Ο στίχος αυτός ωνομάσθηκε «Πρωτευαγγέλιον». Είναι ο πρώτος στίχος του «Ευαγγελίου» για την πεσμένη ανθρωπότητα. Ο αγαθός Πατέρας, λίγο αμέσως μετά τη φοβερή τραγωδία της Πτώσεως και για να δώση χαρά και ελπίδα στους απαρηγόρητους Πρωτοπλάστους ανασηκώνει λίγο το πέπλο της Ιστορίας και φανερώνει το γεγονός της Βηθλεέμ. Στα δακρυσμένα μάτια της Εύας παρουσιάζει με μιας την χαρούμενη μορφή της Θεοτόκου. Ο Θεός ο ίδιος «ευαγγελίζεται την Κεχαριτωμένη», αιώνες πριν από τον αρχάγγελό του! Η Θεοτόκος, μέχρι τη στιγμή εκείνη βρισκόταν κρυμμένη στο προαιώνιο και «σεσιγημένο» Σχέδιο του Θεού. Με το «πρωτευαγγέλιο» της Εδέμ η Θεοτόκος και η συμβολή της στη σωτηρία προδιαγράφεται καθαρώτατα: ο απόγονος της νέας Εύας, ο νέος Αδάμ της Χάριτος, ο Θεάνθρωπος Ιησούς θα συντρίψη οριστικά τον προαιώνιο εχθρό του ανθρώπου, το διάβολο και θα ανοίξει ξανά τον Παράδεισο για τους εξορίστους!
...Όταν μετανοούμε ειλικρινά για την πτώσι μας· όταν κλαίμε για την αμαρτωλότητά μας, τότε έρχεται ο Θεός κοντά μας και μας ψιθυρίζει διακριτικά το «πρωτευαγγέλιο» της αγάπης του· μας μιλάει για τη χαρά της σωτηρίας που πρόκειται ν’ απολαύσωμε· μας στερεώνει την ελπίδα για την μελλοντική μας αποκατάστασι, για τα ατέλειωτα και πολύτιμα δώρα της αγάπης του...
Όταν πονούμε, όταν πενθούμε, όταν θρηνούμε, ας κρατάμε ανοιχτά τα αυτιά της ψυχής μας και ας περιμένωμε. Θα έλθη Εκείνος και σκουπίζοντας τα δάκρυα από τα μάτια μας, θ’ αρχίση να μας αποκαλύπτη το «πρωτευαγγέλιο» της αγάπης του...(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 27-28 )

ΔΥΟ ΣΥΝΑΣΚΗΤΕΣ αγωνίζονταν στην έρημο της Θηβαΐδος. Μα ήταν νέοι κι άπειροι κι ο διάβολος τους έστηνε ένα σωρό παγίδες.

Ο πιο νέος κάποτε πολεμήθηκε πολύ δυνατά στην σάρκα. Έχασε γι’ αυτό την ψυχραιμία του και την υπομονή του και είπε μια μέρα αποφασιστικά στον μεγαλύτερο:

- Δεν αντέχω πια, θα γυρίσω στον κόσμο.

Εκείνος πάλι, καταστενοχωρημένος για τον πειρασμό που βρήκε τον αδελφό του, προσπαθούσε να τον συγκροτήσει.

- Δεν θα σ’ αφήσω να φύγεις από εδώ, του έλεγε, να χάσεις όλους σου τους κόπους και την αγνότητά σου.

Που να τον πείσει όμως!...

- Δεν κάθομαι, επέμενε, θα φύγω, θα τα δοκιμάσω όλα κι ύστερα βλέπουμε. Αν θέλεις, έλα μαζί μου και γυρίζουμε πάλι πίσω κι οι δύο ή μένω για πάντα στον κόσμο.

Ο μεγαλύτερος αδελφός τότε, μην ξέροντας τι να κάνει, πήγε να συμβουλευθεί έναν γείτονά τους Γέροντα.

- Πήγαινε μαζί του, του είπε εκείνος, όταν άκουσε την υπόθεση. Ο Θεός για χάρη σου ελπίζω πως δεν θα τον αφήσει να ζημιωθεί.

Έτσι, ξεκίνησαν οι δύο συνασκητές μαζί να κατεβούν στην πόλη. Καθώς όμως πλησίαζαν, εκείνος που είχε τον πειρασμό, είπε ξαφνικά στον αδελφό του:

- Ας υποθέσουμε πως έκανα την επιθυμία μου. Τί κέρδισα με τούτο; Έλα, αδελφέ, να γυρίσουμε πίσω στην ησυχία μας.

Εκείνος τον έβλεπε σαστισμένος και δεν πίστευε στα αυτιά του.

Ύστερα θυμήθηκε τα λόγια του αγίου Γέροντος:

- Θα δει ο Θεός τον κόπο σου και δεν θα τον αφήσει να βλαβεί.

Και πράγματι, ο αδελφός είχε ανακουφισθεί από τον δυνατό πολεμο, και γύρισαν ευχαριστημένοι κι οι δύο στα κελλιά τους.

ΟΥΔΕΠΟΤΕ πλάγιασα να κοιμηθώ έχοντας λύπη στην καρδιά μου για τον πλησίον μου, έλεγε ο Αββάς Αγάθων. Και όσο πάλι εξαρτιόταν από μένα, δεν άφησα άνθρωπο να κοιμηθεί στενοχωρημένος μαζί μου.

Ο ΑΒΒΑΣ ΙΣΑΑΚ επίσης συνήθιζε να λέει:

- Δεν άφησα να μπει ποτέ σ’ αυτό εδώ το κελλί λογισμός εναντίον αδελφού που με στενοχώρησε. Φρόντισα όμως να μην αφήσω και τον αδελφό μου να πάει στο κελλί του έχοντας λογισμό εναντίον μου.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 18-19 )

Μια από τις πρώτες λέξεις που ακούμε όταν εισερχόμαστε στην πνευματική ζωή είναι η ταπείνωση. Όλοι οι Πατέρες γράφουν και μιλούν γι’αυτή. Κι όσοι θέλουν να προοδεύσουν εν Χριστώ γνωρίζουν ότι χωρίς αυτή είναι ακατόρθωτο! Έτσι κι εγώ την είχα ζηλέψει αλλά κυρίως ήθελα να τη γνωρίσω βαθιά για να την ποθήσω με όλη μου την ψυχή! Έτσι, καθημερινά προσευχόμουν στον Κύριο να με διδάξει ποια είναι αυτή και πώς κατακτιέται. Εκείνη την περίοδο ήμουν φύλακας σε έναν ερημικό δρόμο, οκτώ ώρες μέσα στο φυλάκιο μελετούσα και προσευχόμουν. Και έλεγα μέσα μου ‘ καλά τα πάω;’. Ήξερα πως ό,τι έχω είναι δώρο από το Θεό και πως χωρίς Αυτόν θα ήμουν ένα τίποτα. Είχα μια αίσθηση ταπείνωσης αλλά επιφανειακή, όχι βιωματική! Η αγαπημένη μου ώρα ήταν όταν ξημέρωνε.. έβλεπα τις πρώτες ακτίνες του ηλίου και προσευχόμουν με θέρμη και παρρησία προς το Χριστό!
Αργά ένα βράδυ είχα κάνει μια αμαρτία που με είχε λυπήσει πολύ! Το πρωί που ήταν η ώρα να προσευχηθώ, αισθανόμουν τόσο βρώμικος και τιποτένιος που δεν μπορούσα να ξεκινήσω την προσευχή.Ταυτόχρονα κοίταξα προς τον ουρανό και ήθελα τόσο να μιλήσω στο Χριστό, όμως με τί στόμα και με τί καρδιά! Είχα χάσει την παρρησία μου.Κάθε λεπτό που περνούσε ήταν βασανιστικό… δε σκεφτόμουν μόνο τη χθεσινή μου αμαρτία αλλά όλες! Και πόσο αχάριστος ήμουν απέναντι στο Χριστό μου. Ταυτόχρονα όμως η αγάπη μου προς Αυτόν μεγάλωνε και ο Ίδιος μεγάλωνε… ένιωθα πόσο παντοδύναμος είναι, πόσο πανάγαθος και πόσο πάνσοφος! Ένιωθα τα πουλιά που κελαηδούσαν και Τον δοξολογούσαν, τον ήλιο, τα σύννεφα, τα δέντρα, όλα να Τον υμνούν και εγώ μόνος και ανάξιος να Του μιλήσω! Ένιωθα το μοναδικό μαύρο κηλίδωμα σε όλη την ομορφιά της κτίσης. Το ένιωθα τόσο έντονα που δεν θα το ξεχάσω ποτέ!
Είχα σαστίσει και έλεγα ‘ ποιος θα με παρηγορήσει; Χριστέ μου, όπως κι αν είμαι, δε γίνεται να Σε αρνηθώ, δε γίνεται να ζω χωρίς Εσένα, δε γίνεται να μη Σου μιλώ…’. Αλλά και πάλι δίσταζα… Είχα εγκλωβιστεί ανάμεσα στην αγάπη μου και τη μηδαμινότητα μου… Ώσπου ξαφνικά όλα άλλαξαν! [ Είναι πολύ δύσκολο να το περιγράψω]. Ήρθε η Αγάπη Του, το Άγιο Πνεύμα, να δώσει τη λύση. Ένιωθα μέσα μου τόση χαρά, έκλαιγα από χαρά και ήθελα να αγκαλιάσω όλους τους ανθρώπους που περνούσαν από κει. Ακόμα και τα δέντρα τα αγαπούσα! Ένιωθα σαν να μην πατάω στη γη, ότι ο Χριστός μ’αγαπάει τόσο πολύ!!! Ότι είναι πολύ ανώτερος από τις αμαρτίες μου. Και άλλα πολλά που δεν μπορώ να τα εκφράσω…
Δεν ξέρω πόσο κράτησε αυτή η κατάσταση γιατί ο χρόνος είχε σταματήσει. Εκείνη τη μέρα όμως έμαθα βαθιά μέσα στην καρδιά μου γιατί το Άγιο Πνεύμα λέγεται Παράκλητος, τί σημαίνει αληθινή προσευχή και τί σημαίνει αληθινή ταπείνωση! Μ’αυτή την εμπειρία έβαλε ο Κύριος τα θεμέλια για να χτίσει την καρδιά μου! Δεν θα πω αν έγινα ταπεινός ή αν έχω γίνει χριστιανός ακόμη γιατί δεν το εξετάζω με το μυαλό μου. Μπορώ να πω όμως πως αυτή η στιγμή με έχει χαράξει βαθιά μέσα μου και με έχει βοηθήσει πάρα πολύ όταν ξεχνιόμουν και έχανα το δρόμο μου. Ήξερα ποιος είναι ο δρόμος της επιστροφής… ο δρόμος της αληθινής ταπείνωσης! Από τότε άρχισα να γνωρίζω τη χαώδη απόσταση που με χωρίζει από το Θεό και την ανυπέρβλητη Δύναμη του Αγίου Πνεύματος που είναι η μόνη που μπορεί να γεφυρώσει το μηδέν με το άπειρο! Κι έτσι δε χάνω ποτέ την ελπίδα μου! 

Όταν παλαιότερα έτρεχα από το πρωί ως το βράδυ σε δουλειές και υποχρεώσεις, φορτωμένη με χιλιάδες σκέψεις για ό,τι είχα να αντιμετωπίσω, κατέληγα αργά τη νύχτα να πάω για ύπνο ψόφια και ούτε καν είχα το κουράγιο να αναρωτηθώ αν τελικά με αυτόν τον τρόπο της ζωής μου ήμουν ευτυχισμένη. Ένιωθα μια πληρότητα και ικανοποίηση που μπορούσα να είμαι αποτελεσματική σε τόσες πολλές ενασχολήσεις αλλά σίγουρα στο τέλος της ημέρας αυτό που κυριαρχούσε ήταν η έντονη κούραση τόσο η σωματική όσο και η ψυχοπνευματική. Συν τω χρόνω αυτή η κόπωση με οδήγησε σε νευρική κατάπτωση και κάπως έτσι στην αναθεώρηση των προτεραιοτήτων μου! Μετά από ενδελεχή ενδοσκόπηση αποφάσισα πως αυτό που είχε πρωταρχική σημασία και εκεί έπρεπε να εστιάσω ήταν η εσωτερική μου ισορροπία… με όποιο τίμημα!
Στα πλαίσια αυτής της εσωτερικής διόρθωσης και θεραπείας μπήκε στη ζωή μου ο Χριστός! Φαίνεται η ψυχή μου όλο αυτό το διάστημα Τον καλούσε μυστικά! Και τότε όλα άλλαξαν… Η είσοδος στην πνευματική ζωή οδήγησε σταδιακά προς την έξοδο το θόρυβο και τη φασαρία που επικρατούσε στο μυαλό μου και πέταξε έξω από την καρδιά μου την ταραχή, το φόβο και το άγχος! Η μελέτη του Λόγου του Θεού, η διδασκαλία Του και η αποκάλυψη της Αληθείας Του με έβγαλαν από τα σκοτάδια μου στο πιο ωραίο ξέφωτο… στο ξέφωτο της Αληθινής Ζωής! Και έτσι συνειδητοποίησα ποιο είναι το πραγματικό νόημα της ζωής και ξεκίνησα να απλοποιώ την καθημερινότητα μου, να αφαιρώ μέριμνες και περιττά, να γίνομαι ολιγαρκής και κυρίως να κάνω εκεχειρία με τον εαυτό μου γιατί έπαψα να πολεμώ τις χίμαιρες μου καθώς ανέθεσα τη ζωή μου στην Πρόνοια του Θεού και διήγα πλέον το βίο μου με πλήρη εμπιστοσύνη σε Αυτόν!
Και κατάλαβα ότι η αληθινή ευτυχία δε βρίσκεται στα υλικά αγαθά αλλά μόνο στη γαλήνη του πνεύματος και της καρδιάς! Και αυτή η γαλήνη είναι δωρεά του Αγίου Πνεύματος! ‘ Ειρήνη αφίημι υμίν,ειρήνη την εμήν δίδωμι υμίν…’ [ Ιω.14,27]. Δηλαδή ‘ Φεύγω και σας αφήνω ειρήνη. Σας δίνω την αληθινή και βαθιά ειρήνη την οποία έχω εγώ και την οποία ήρθα να φέρω στον συνταρασσόμενο από την αμαρτία κόσμο’. Πρόκειται για μια ειρήνη που δεν μπορεί να τη διασαλεύσει καμία εξωτερική δοκιμασία, κανένας πειρασμός και κανένας εσωτερικός τριγμός γιατί είναι άνωθεν δοσμένη και αποτελεί πρόγευση Παραδείσου!
Αν ηρεμήσουμε λοιπόν τη συνείδηση μας, αν πάψουμε να είμαστε πολυπράγμονες, αν αγαπήσουμε την ησυχία και εργαστούμε στην πνευματική ζωή με αγάπη στο Χριστό μας θα αποκτήσουμε όλοι αυτή την ειρήνη που ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να αντιληφθεί και η ζωή μας θα μεταμορφωθεί από τρικυμισμένη σε γαληνεμένη θάλασσα που οι άνθρωποι θα θέλουν να έρχονται προς αυτή να ξεκουράζονται! (Α.Κ.Β)

-    Γέροντα, όταν μια ψυχή αγωνίζεται χρόνια και δεν βλέπει πρόοδο, τί συμβαίνει;
-    Όταν δεν βλέπουμε πρόοδο στον αγώνα μας, σημαίνει ἠ ότι δεν έχουμε εγρήγορση ἠ ότι ο Θεός δεν επιτρέπει να προχωρήσουμε περισσότερο, για να μην υπερηφανευθούμε και βλαφθούμε.

-    Γέροντα, όπως βλέπω τον εαυτό μου, κάθε μέρα γίνομαι χειρότερη, τί θα γίνει;
-    Κοίταξε, ευλογημένη, υπάρχουν τρία στάδια. Στο πρώτο στάδιο, ο Θεός δίνει καραμέλες και σοκολάτες, γιατί βλέπει την ανάγκη και την αδυναμία της ψυχής. Στο δεύτερο, παίρνει λίγο την Χάρη Του για παιδαγωγία, για να καταλάβει ο άνθρωπος ότι χωρίς την βοήθειά Του δεν μπορεί να κάνει το παραμικρό, ώστε να ταπεινωθεἰ και να αισθανθεἰ την ανάγκη να καταφύγει σ’ Αυτόν. Και το τρίτο στάδιο είναι μια μόνιμη και σταθερή καλή πνευματική κατάσταση. Εσύ βρίσκεσαι ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο στάδιο. Προχωράς λίγο, μετά ξεχνάς την αδυναμία σου, παίρνει ο Χριστός την Χάρη Του, απογυμνώνεσαι από την θεία Χάρη, βλέπεις ξανά την αδυναμία σου και συνέρχεσαι. Αν μου έλεγες ότι, όσο προχωράς, είσαι καλύτερα, θα φοβόμουν, γιατί θα έβλεπα ότι έχεις υπερηφάνεια. Τώρα όμως που λές ότι όλο και πιο χάλια βλέπεις τον εαυτό σου, εγώ χαίρομαι, γιατί βλέπω ότι είσαι καλά. Μη φοβάσαι. Όσο προχωράει κανείς, τόσο περισσότερο βλέπει τις ελλείψεις του και τις ατέλειές του και αυτό είναι πρόοδος.

(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 28-29)