(Παιδαγωγική Ανθρωπολογια Μεγάλου Βασιλείου, Χαρώνη Βασιλείου).  A) Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΘΛΙΨΕΩΝ 1085. Βρίσκει δε η θλίψη κάθε δίκαιο και ευσεβή λόγω των ασχολιών του βίου. Γιατί εκείνος που αποφεύγει την πλατειά και ευρύχωρη οδό και βαδίζει τη στενή και γεμάτη δυσκολίες, περνάει συχνά δοκιμασίες. Ζωηρά διατύπωσε το λόγο ο προφήτης Δαβίδ, όταν είπε: «Στις ακατάπαυστες θλίψεις που μας βρήκαν, (καταφύγιό μας είναι ο παντοδύναμος Θεός)1. Γιατί οι θλίψεις μας κυριεύουν σαν ζωντανά ζώα, που μας ασκούν στην υπομονή, δια μέσου της υπομονής δοκιμάζουν και μορφώνουν το χαρακτήρα μας και δια μέσου της δοκιμής μας ασκούν στην ελπίδα2. Γι’ αυτό και…

ι’) Η ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΑΥΤΑΡΕΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΕΝΟΔΟΞΙΑΕΡΩΤΗΣΙΣ ΡΛΗ' 1530. Εάν είναι ανάγκη να νηστεύει κανείς ή να αγρυπνεί στη μοναστική αδελφότητα περισσότερο από τους άλλους, σύμφωνα με το θέλημά του. ΑΠΟΚΡΙΣΙΣ Επειδή ο Κύριος είπε: «Έχω κατεβεί από τον ουρανό, όχι για να κάνω το δικό μου θέλημα, αλλά το θέλημα του Πατέρα μου, που με έστειλε»(1), ό,τι κάνει κανείς σύμφωνα με το θέλημά μου, αυτό είναι χαρακτηριστικό αυτού που το κάνει, αλλά είναι ξένο προς τη θεοσέβεια. Και υπάρχει φόβος μήπως ακούσει από το Θεό, γι’ αυτό που του φαίνεται καλό να κάνει: «Θα εξαρτάται από σένα και…

Α') ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ α’) Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΑΡΧΙΣE ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ1509. Αλλ’ ο λόγος μας ας βαδίζει δια μέσου της ιστορίας, όταν εξετάζει την αρχαιότητα της νηστείας, και πως όλοι οι άγιοι, σαν να διαδέχτηκαν κάποια πατρική κληρονομιά, έτσι διαφύλαξαν τη νηστεία, παραδίδοντάς την ο πατέρας στο παιδί...Δεν υπήρχε στον παράδεισο κρασί ούτε σφαγές ζώων ούτε κρεοφαγίες. Το κρασί εμφανίστηκε μετά τον κατακλυσμό. Μετά τον κατακλυσμό λέει η Γραφή: «Να τα τρώτε όλα, όπως τα λάχανα και τα χόρτα»(1). Όταν απορρίφτηκε η τελείωση (το «κατ’ εικόνα και ομοίωση») από τους απογόνους του Αδάμ και της Εύας, τότε επιτράπηκε η απόλαυση.…

(Παιδαγωγική Ανθρωπολογία Μ. Βασιλείου, Βασιλείου Χαρώνη) Α') Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ 750.Είναι μεγάλο και βαρύ το αμάρτημα; Σου χρειάζεται πολλή εξομολόγηση, πικρά δάκρυα, συνεχής αγρυπνία και διαρκής νηστεία . («Πρόσεχε σεαυτώ», 4, ΕΠΕ6, 224ΒΕΠ54, 31 ΜΟ 31,205).Β') ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΜΕ ΣΤΟ ΘΕΟ 751.. Ο μέθυσος είναι εχθρός του Θεού... Εάν λοιπόν θέλεις με την εξομολόγηση να επανέλθεις στο Θεό, να αποφεύγεις τη μέθη, για να μη σου χειροτερέψει την αποξένωση. (Περί νηστείας, λόγ. Β', 7, ΕΠΕ6, 70ΒΕΠ54,26ΜΟ 31,196).Γ) ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥΕΡΩΤΉΣΙΣ ΣΠΗ' (288) 752.Εκείνος που θέλει να εξομολογηθεί τις αμαρτίες του, οφείλει…

(Παιδαγωγική Ανθρωπολογία Μ. Βασιλείου, Χαρώνη Βασιλείου).  Α') ΤΗΝ ΕΚΗΡΥΤΤΑΝ ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ  1410. Θρηνούν για μας οι προφήτες και μας παρακινούν να θρηνήσουμε γοερά, ώστε από τα προφητικά λόγια να συναισθανθούμε και να αναγνωρίσουμε τις αμαρτίες μας, να πενθήσουμε με οδύνη για την καταστροφή μας και να ταλαιπωρήσουμε τη σάρκα μας με κόπους και μόχθους. Από ένα τέτοιον λοιπόν (το Δαβίδ) ξεσχίζεται το πένθιμο ένδυμα, που ντύθηκε, όταν πενθούσε με συντριβή για την αμαρτία του. Ντύνεται δε το χιτώνα1 της χαράς και της ευφροσύνης και το ιμάτιο (το ένδυμα) της σωτηρίας, τα λαμπρά αυτά φορέματα του γάμου, με τα οποία οποίος…

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ ο Μέγας(+ τελευταίες ημέρες του 378)ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕισαγωγήΟ Μέγας Βασίλειος ανήκει στα ρηξικέλευθα πνεύματα της ιστορίας, που κυριολεκτικά δημιουργούν την Ιστορία και την ορίζουν. Θεμελίωσε την καππαδοκική θεολογία, που ήταν συνέχεια της νικαϊκής-αθανασιανής και που ολοκληρώθηκε από τον Γρηγόριο Θεολόγο και τον Γρηγόριο Νύσσης. Ο Β. την δράση του στην θεολογία και την Εκκλησία εγκαινίασε ακριβώς όταν άρχισε να οδεύει προς το τέλος του ο Μέγας Αθανάσιος. Όταν ο «στύλος» αυτός της καθόλου Εκκλησίας έδινε τις τελευταίες του αναλαμπές και λύγιζε από τον χρόνο, τους διωγμούς και τους αδιάκοπους αγώνες, αναλάμβανε δράση ο Β., στην Καισαρεία της Καππαδοκίας,…

Εάν μέσα του βεβαιωθεί ότι μπροστά του είναι ο Θεός. Διότι εάν κάποιος που βλέπει έναν άρχοντα ή προϊστάμενο και συζητεί μαζί του έχει το βλέμμα προσηλωμένο σ’ αυτόν, πόσο μάλλον αυτός που προσεύχεται στο Θεό θα έχει το νου προσηλωμένο σ’ Αυτόν που ελέγχει καρδίες και νεφρούς -«ετάζων καρδίας και νεφρούς ό Θεός» (Ψαλμ. 10)- εφαρμόζοντας αυτό που λέγει η Γραφή: «…και τα χέρια που υψώνουν στον ουρανό να είναι καθαρά, χωρίς οργή και εριστικότητα» (Α’ Τιμόθ. 2, 8), Όταν ο Κύριος είπε στην προσευχή του: «Πάτερα μου, αν είναι δυνατόν, ας μην πιω αυτό το ποτήρι» (Ματθ. 26′,…

(βιβλίο: Η ζωή ενός Μεγάλου, Παπαδόπουλου Στυλιανού, εκδ. Αποστολική Διακονία σελ. 355-358). Δοκιμάζεται η φιλία. Απάντηση στη διαίρεση. Δεν είχε τη δύναμη ο Βασίλειος να ματαιώσει τη διαίρεση. Είχε όμως τη σύνεση του ποιμένα και αντέδρασε στο αντικανονικό αυτό μέτρο έτσι που να προκύψει ωφέλεια στους πιστούς. Χειροτόνησε δηλαδή επισκόπους σε μερικές κωμοπόλεις που δεν ήταν επισκοπές και που τις διεκδικούσε ο μητροπολίτης της Β' Καππαδοκίας.Η ωφέλεια ήταν άμεση. Οι πιστοί των πόλεων τούτων γνώρισαν εντονότερη την ποιμαντική φροντίδα, πρόκοψαν περισσότερο στην πνευματική ζωή και δεν παρασύρθηκαν από τους κακόδοξους. Αντί λοιπόν να διαιρεθεί η Εκκλησία, αυξήθηκε πνευματικά.Στις καινούργιες επισκοπές τοποθέτησε…

(βιβλίο: Η ζωή ενός Μεγάλου, Παπαδόπουλου Στυλιανού, εκδ. Αποστολική Διακονία σελ. 396-404). Σ’ ένα συμπόσιο στη Ναζιανζό. Θεολογία και οικονομία. Το πανηγύρι του Αγίου Ευψυχίου έγινε.Ο Βασίλειος είχε συνέλθει από τις ταλαιπωρίες της αποστολής του στην Αρμενία. Έτσι μπορούσε να δει και τα προβλήματα της περιφέρειάς του. Το πανηγύρι αποδείχθηκε καλή ευκαιρία γι’ αυτό.Συνήθως έπαιρναν σ’ αυτό μέρος πολλοί χωρεπίσκοποι της Καππαδοκίας. Τώρα ο Βασίλειος φρόντισε να έλθουν όσο το δυνατόν περισσότεροι. Τους μίλησε, τους κατατόπισε στα γενικότερα θέματα της Εκκλησίας. Τους εξόρκισε να μένουν σταθεροί στην ορθή πίστη, να προκόπτουν σ’ αυτή και να ποιμαίνουν το λαό ακολουθώντας την παράδοση.Δεν έχασε την…

(βιβλίο: Η ζωή ενός Μεγάλου, Παπαδόπουλου Στυλιανού, εκδ. Αποστολική Διακονία σελ. 340-345)Ο Δεκέμβριος του 371 προχώρησε και τελείωσε παγωμένος. Η περίοδος της νηστείας έφθανε στο τέλος. Οι Εκκλησίες θα γιόρταζαν τα μεγάλα γεγονότα: Τη Γέννηση του Κυρίου και τη Βάπτισή του, τα Θεοφάνεια.Μέχρι τότε οι δυο γιορτές γίνονταν την ίδια μέρα, στις 6 Ιανουαρίου. Με κατάλληλη προετοιμασία των πιστών. Με την πρέπουσα κατανόηση των μεγάλων αυτών γεγονότων. Με πολλή επισημότητα.Στην Εκκλησία της Ανατολής επικρατούσε περίεργη ατμόσφαιρα. Όλοι περίμεναν τα γεγονότα της Καισάρειας και τώρα δεν ήξεραν τι να υποθέσουν.Τελείωσε το θέμα με νίκη του Βασιλείου; Υποχώρησε λοιπόν ο Ουάλης; Δύσκολα…