183.«τη αγνεία εσφραγισμένη και παρθενία φυλαττομένη»   Η Θεοτόκος είναι η «Αειπάρθενος». Φέρει επάνω της τη σφραγίδα της Παρθενίας. Την εσφράγισε, την καθιέρωσε, τη διαφύλαξε και την εδόξασε ο Θεός. Η Παρθένος είναι το αριστούργημα και το καλλιτέχνημα της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Εάν η Εύα ήταν το δημιούργημα της αγάπης του Θεού για τον Αδάμ (πρβλ. «ου καλόν είναι τον άνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ' αυτόν», Γεν. 6' 18), η δεύτερη Εύα, η Θεοτόκος ήταν το δημιούργημα της αγάπης του Θεού για την ανθρωπότητα ολόκληρη.  Η Εύα πλάσθηκε για έναν άνθρωπο, η Παρθένος…

182.«Μήτηρ και Παρθένος»   Η Θεοτόκος είναι λοιπόν η μόνη που συνδύασε ταυτόχρονα και τις δύο καταστάσεις της γυναικείας φύσεως, την παρθενία και την μητρότητα. Είναι η «λοχείαν και παρθενίαν ζευγνύσα». Η Θεοτόκος είναι Παρθένος και Μητέρα, όπως και ο Ιησούς είναι Θεός και άνθρωπος. Αυτό φανερώνει, ότι η συμμετοχή της Θεοτόκου στο μυστήριο του Χριστού της εξασφάλισε μια πληρότητα υπάρξεως που ωλοκληρώθηκε ύστερα, κατά την Κοίμησι και Μετάστασί της. Η Παρθένος και η Μητέρα έχουν διαφορετικά βιώματα και διαφορετική υπαρξιακή παρουσία μέσα στη ζωή. Η Παρθένος δεν έχει τα βιώματα και την παρουσία της Μητέρας και η Μητέρα, αντίστροφα,…

181.«Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει».   Το υπέροχο αυτό χριστουγεννιάτικο κοντάκιο αναφέρεται στην «εν τόκω» Παρθενία της Θεοτόκου. «Η Παρθένος σήμερον τίκτει»! Είναι χαρακτηριστική η προσθήκη της λέξεως «σήμερον». Η «υπέρ λόγον» και «υπέρ φύσιν» γέννησις είναι επίσης και «υπέρ χρόνον». Σύμφωνα με την περί «λειτουργικού χρόνου» αντίληψι της ορθοδοξίας, η ενσάρκωσις του Υπερουσίου Θεού είναι ένα υπέρχρονο μυστήριο, το οποίο, μέσα στον λειτουργικό χώρο χρόνο της Εκκλησίας βιώνεται από τους πιστούς σαν σύγχρονη πραγματικότης. Έτσι η Ενσάρκωσις του Λόγου βιούται στο συγκεκριμένο παρόν και οι πιστοί περικυκλώνουν τη Φάτνη του Σωτήρος «μετά Αγγέλων και των ποιμένων». Η συνεργία…

178. «μετά τόκον Παρθένος»   Η Παρθενία της Θεοτόκου «μετά τόκον» αναφέρεται στο γεγονός, ότι η Θεομήτωρ, μετά τη γέννησι του Ιησού και μέχρι τέλους της ζωής της, δεν ήλθε σε συζυγική συνάφεια με τον Ιωσήφ. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος σημειώνει επ’ αυτού: Ο Ιωσήφ «ουκ εγίνωσκεν αυτήν έως ου έτεκε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον» (α' 25). Αυτό όμως δεν έχει την έννοια ότι «μετά τη γέννησι του Ιησού» την εγνώρισε σαν σύζυγο: (περισσότερα για το «έως ου», βλ. ΔΤ/2,210 εξ.). Η Παρθενία της Θεοτόκου «μετά τόκον» είναι μία κατάστασις που μπορούμε να καταλάβουμε ευκολώτερα. Η Ενσάρκωσις ήταν τόσο μεγάλο…

177. «φύσεως μεν πύλας ήνοιξεν... παρθενίας δε κλείθρα ου διέρρηξεν»    Για την «εν τόκω» Παρθενία της Θεομήτορος δημιουργείται ίσως η απορία: «πώς φύσεως μεν πύλας ήνοιξεν» (ο Ιησούς) Παρθενίας δε κλείθρα ου διέρρηξεν»; Πώς δηλαδή ο Ιησούς πέρασε την «κεκλεισμένη πύλη» της ζωής; Η απάντησις κατ αρχήν είναι ότι ο Ιησούς γεννήθηκε «απαθώς», χωρίς δηλαδή να πάθη τίποτε η Θεοτόκος: «απαθώς εισήλθεν, αφράστως εξήλθε, κατά τον προφήτην τον λέγοντα· αύτη η πύλη κεκλεισμένη έσται, ουδείς ου μη διέλθη δι’ αυτής, ει μη μόνος Κύριος ο Θεός Ισραήλ». Ο Ιησούς πέρασε την πύλη της ζωής χωρίς να την ανοίξη (βλ.…

176. «εν τόκω Παρθένος»   Η Παρθενία της Θεοτόκου «εν τόκω» αναφέρεται αφ’ ενός μεν στο ότι η Παρθένος «άνευ ανδρός» και «εκτός συναφείας συνέλαβε» τον Ιησούν και αφ’ ετέρου στο ότι κατά τον τοκετό ο υμένας της Παρθένου έμεινε άφθορος: «Εξ ασπόρου βλαστήσας γαστρός και φυλάξας ταύτην ώσπερ ην άφθορον». Και τα δύο πρωτοφανή και ανεπανάληπτα αυτά συμβάντα παρατηρήθηκαν μόνο στην περίπτωσι της Θεοτόκου, η οποία έτσι είναι η μόνη γυναίκα μέσα στην ιστορία που συνδύασε την Παρθενία και την Λοχεία: «Χαίρε, η παρθενίαν και λοχείαν ζευγνύσα». Η «εν τόκω» Παρθενία της Θεοτόκου είναι ενδεικτική κατάστασις της «νέας κτίσεως».…

175. «η προ τόκου και «εν τόκω» και «μετά τόκον» πάλιν ούσα Παρθένος.   Το κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικό της Θεοτόκου είναι η «αειπαρθενία» της, το ότι δηλαδή ήταν παρθένος «προ τόκου» (ante partum), «εν τόκω» (in partum) και «μετά τόκον» (post partum). Ο ι. Αυγουστίνος τονίζει: Η Θεοτόκος virgo concepit (παρθένος συνέβαλε), virgo peperit (παρθένος έτεκε), virgo permansit (παρθένος έμεινε). «Η ονομασία Αειπάρθενος αποκλείει πρωτ’ απ’ όλα κάθε "ερωτική" περιπλοκή, οποιεσδήποτε αισθησιακές και ατομικές επιθυμίες και πάθη, οποιοδήποτε περισπασμό της καρδιάς και του νου. Η σωματική ακεραιότητα ή αφθαρσία δεν είναι παρά το εξωτερικό σημάδι της εσωτερικής καθαρότητας. Το κύριο…

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο- Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του ΛουκάΤο ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας Κεφάλαιο 14 Στίχ. 7-14. Διδασκαλία για την ταπεινοφροσύνη.14.10 ἀλλ᾽ ὅταν κληθῇς πορευθεὶς ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τόπον, ἵνα(1) ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε ἐρεῖ σοι, Φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον· τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον πάντων τῶν συνανακειμένων σοι.10 Γι’ αυτό, όταν σε καλέσουν κάπου, πήγαινε και κάθισε στην τελευταία θέση, ώστε όταν έρθει αυτός που σε κάλεσε, να σου πει: “φίλε μου, έλα σε μια καλύτερη θέση”. Έτσι αυτό θα είναι μια τιμή για σένα…

171. «νενέκρωται εχθρός τω ζωηφόρω σου Καρπώ».   Η Ενσάρκωσις, σαν στρατηγική του Θεού είχε και άλλο σκοπό. Επρόκειτο να προσβάλη απ’ ευθείας τον αρχηγό των αντιθέων δυνάμεων, τον διάβολο. Το Σχέδιο το γνωρίζομε τώρα κι’ εμείς, διότι το είδαμε ολοκληρωμένο... Προέβλεπε μάλιστα αντεπίθεσι και εξουδετέρωσι του διαβόλου με τα ίδια μέσα που είχε χρησιμοποιήσει εκείνος για την εξουδετέρωσι και υποταγή του ανθρώπου και της κτίσεως. Πράγματι! Με «καρπό» παραπλάνησε και ενίκησε ο διάβολος τον Αδάμ. Με «καρπό» τώρα θα τον παραπλανήση και θα εξουδετερώση ο Θεός τον «ανθρωποκτόνο... άρχοντα του κόσμου τούτου» (Ιω. η' 44, ιβ’ 31). Τον αρχαίο…

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο- Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του ΛουκάΤο ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας Κεφάλαιο 14 Στίχ. 7-14. Διδασκαλία για την ταπεινοφροσύνη.14.8 ῞Οταν κληθῇς(1) ὑπό τινος εἰς γάμους(2), μὴ κατακλιθῇς εἰς τὴν πρωτοκλισίαν, μήποτε(3) ἐντιμότερός σου(4) ᾖ κεκλημένος ὑπ᾽ αὐτοῦ,8 «Όταν σε καλέσει κάποιος σε γάμο, μην πας να καθίσεις στην πρώτη θέση, γιατί μπορεί κάποιος άλλος καλεσμένος να είναι πιο σπουδαίος από σένα.(1) Το σε ενικό αριθμό πρόσωπο χρησιμοποιείται για να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο παράγγελμα. Δεν αναφέρεται λοιπόν ούτε στον οικοδεσπότη, ούτε σε κάποιο ορισμένο πρόσωπο…