Αμετανόητοι
με χειροπέδες
Οι κατηγορούμενοι εδώ οδηγούνται απ’ τη φυλακή
στο δικαστήριο με χειροπέδες.
Έτσι κι όλες οι ψυχές, όταν αλυσοδεμένες
με τις αμαρτίες φεύγουν απ’ τη ζωή αυτή,
οδηγούνται έτσι στο φοβερό δικαστήριο.
Ε.Π.Ε. 9,456

αλυσόδεμα ψυχής
Θα βλέπουμε την ψυχή δεμένη με δεσμά χειρότερα από τα σιδερένια.
Ε.Π.Ε. 9,458

αυτοί είναι για κλάψιμο
Να μη κλαίμε τους πεθαμένους.
Να κλαίμε όσους επιμένουν στις αμαρτίες.
Διότι, πες μου, ποιά ελπίδα έχουν όσοι μαζί
με τ’ αμαρτήματα φεύγουν για κει,
που είναι αδύνατον να αποθέσουν τ’ αμαρτήματα;
Ε.Π.Ε. 21,436

Αμετάπιστοι
σαν να σπέρνεις στις πέτρες
Εδώ εννοεί τις φιλονικίες με αιρετικούς,
για να μη κουραζόμαστε στα χαμένα.
Δεν βγαίνει κέρδος, αφού το τέλος τους είναι το τίποτε.
Όταν κάποιος είναι διεστραμμένος και αποφασισμένος
να μην αλλάξει καθόλου τη θέση του, ό,τι κι αν γίνει,
για ποιο λόγο κουράζεσαι άσκοπα;
Είναι σαν να σπέρνεις πάνω σε πέτρες.
Καλύτερα να κάνεις τον καλό αυτό κόπο μιλώντας
με ανθρώπους της πίστεως περί της ελεημοσύνης
και περί των άλλων αρετών.
Ε.Π.Ε. 24,120

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 161-162)

«…Αλλά και εκφράζουμε επιπλέον την ικανοποίησή μας μέσα στις θλίψεις μας, γιατί ξέρουμε πως η θλίψη καλλιεργεί την υπομονή» (Ρωμ. 5:3)

Ένας νεαρός χριστιανός πήγε μια μέρα σ’ ένα μεγαλύτερό του και πιο έμπειρο χριστιανό και του ζήτησε να προσευχηθεί γι’ αυτόν. «Μπορείτε, σας παρακαλώ, να προσευχηθείτε ώστε ο Θεός να μου δίνει μεγαλύτερη υπομονή;», του είπε. Εκείνος συμφώνησε. Γονάτισαν μαζί και ο ηλικιωμένος άνθρωπος του Θεού άρχισε να προσεύχεται: «Κύριε, δώσε σ’ αυτό το νεαρό θλίψη και δοκιμασία το πρωί. Δώσε του θλίψεις και το απόγευμα. Στείλε του θλίψεις…». Στο σημείο αυτό, ο νεαρός δεν άντεξε άλλο και φώναξε: «Όχι, όχι, δε σας ζήτησα να προσευχηθείτε για θλίψεις. Σας ζήτησα να προσευχηθείτε για υπομονή». «Α, νεαρέ μου», απάντησε ο σοφός χριστιανός, «μέσ’ από τις θλίψεις μαθαίνουμε την υπομονή!».
Μήπως κι εσύ, αγαπητέ αναγνώστη, αντιμετωπίζεις κάποια δοκιμασία; Αν ναι, δόξασε το Θεό! Κάτω από το σοφό Του έλεγχο, καθετί που σου συμβαίνει, είτε ευχάριστο, είτε δυσάρεστο, έχει σκοπό να καλλιεργήσει ένα χαρακτήρα που να μοιάζει με το χαρακτήρα του Ιησού Χριστού. Αν το καταλάβει αυτό ο κάθε πιστός που υποφέρει, μπορεί να δοξάζει το Θεό και να Τον ευχαριστεί για τις θλίψεις του.

«Τώρα είμαστε παιδιά του Θεού αλλά δε μας φανερώθηκε ακόμα τι θα γίνουμε. Ξέρουμε όμως πως όταν ο Χριστός φανερωθεί, θα γίνουμε όμοιοι με αυτόν, γιατί θα τον δούμε όπως ακριβώς είναι» (Α’ Ιωάννου 3:2)

Στα 64 του γενέθλια ο διάσημος Άγγλος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ, πάνω από 40 χρόνια τελείως ακίνητος σε αναπηρικό καροτσάκι (επικοινωνούσε μόνο με ειδικό σύστημα κομπιούτερ κατασκευασμένο ειδικά γι’ αυτόν) ζήτησε να δοκιμάσει το θάλαμο της μηδενικής βαρύτητας, όπου εκπαιδεύονται οι αστροναύτες. Έκανε μέσα στο θάλαμο οκτώ «ασκήσεις» και βγήκε κατενθουσιασμένος! Για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια είχε πλήρη ελευθερία κινήσεων και κινήθηκε δίχως το αναπηρικό του καροτσάκι.
Κάπως έτσι θα νιώσουν οι πιστοί που θ’ αναστηθούν όταν θα έρθει ο Χριστός στη δεύτερή Του έλευση. Άνθρωποι με κινητικά και άλλα προβλήματα που τους κρατούν στο κρεβάτι ή σε κάποιο αναπηρικό καροτσάκι, θα πετάξουν απαλλαγμένοι από το θλιβερό σαρκίο τους ευτυχείς προς την αιωνιότητα. Και αυτή η κατάσταση δε θα λήξει ποτέ. Δε θα είναι ένα προσωρινό πείραμα. Θα είναι εμπειρία αιωνιότητας.
Πόσο πρέπει αυτή η σκέψη να μας παρηγορεί όταν ερχόμαστε σε επαφή με τέτοια προβλήματα!
(Χ.Ι.ΝΤ.)

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

116. Μπορεί ο άνθρωπος από μόνος του να σωθεί;

Όχι. Καταφατικά στο ερώτημα απάντησε στην αρχαιότητα ο μοναχός Πελάγιος. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις του, η πτώση του ανθρώπου στην αμαρτία άφησε ανέπαφη την ανθρώπινη φύση, δεν την κατέστρεψε. Έτσι ο άνθρωπος, διατηρώντας τις λογικές και ηθικές δυνάμεις του, έχει τη δυνατότητα να στραφεί ελεύθερα στο αγαθό, να διαπράξει την αρετή και να σωθεί, χωρίς να έχει ανάγκη της χάριτος του Θεού.

Οι αντιλήψεις αυτές του Πελάγιου είναι εσφαλμένες. Ο άνθρωπος, λόγω της βλάβης της πνευματικής του φύσεως (του «κατ’ εικόνα»), όχι μόνο δεν μπορεί ν’ ανορθωθεί μόνος στο επίπεδο της πνευματικής ζωής, Αλλά και ανορθωθείς έχει απόλυτη ανάγκη της χάριτος του Θεού για να προκόψει στο αγαθό και να σωθεί. Η Αγία Γραφή μας ομιλεί σχετικά: «Ούδείς δύναται έλθείν προς με, εάν μη ο Πατήρ ο πέμψας με ελκύση αυτόν». «Εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, ου δύναται είσελθείν εις την βασιλείαν του Θεού». «Ο Θεός έστιν ο ενεργών εν ημίν και το θέλειν και το ένεργείν υπέρ της ευδοκίας». Άλλωστε η χάρη του Θεού είναι αναγκαία για ν’ απαλειφθεί από τον άνθρωπο η κατάρα του προπατορικού αμαρτήματος. Αν η παρουσία της θείας χάριτος δεν ήταν απόλυτα αναγκαία για τη σωτηρία του ανθρώπου αλλά μόνo σχετικά με την έννοια της απλής ενδυναμώσεως των φυσικών του δυνάμεων), τότε το λυτρωτικό έργο του Χριστού σχετικοποιείται, αποβάλλοντας τον απόλυτα υπερφυσικό χαρακτήρα του.

Τις αιρετικές αντιλήψεις του Πελάγιου η Εκκλησία καταδίκασε στη σύνοδο της Καρθαγένης.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 166-167)

115. Τί φρονεί περί χάριτος η Ρωμαϊκή Εκκλησία;

Διαφωνεί ριζικά με την ορθόδοξη αντίληψη. Δεν μπορεί να δεχτεί τη θεία χάρη ως κάτι εγκείμενο ουσιωδώς στη φύση του Θεού, γιατί κάτι τέτοιο θα κατέλυε την απλότητα της ουσίας του Θεού, επιφέροντας σύνθεση σ’ αυτή. Κατ’ αυτήν, η χάρη είναι μέγεθος κτιστό, το οποίο δημιουργείται για να επιτευχθούν μέσω αυτού οι σκοποί της σωτηρίας. Γύρω από το ζήτημα αυτό διεξήχθησαν σφοδροί αγώνες μεταξύ της Ορθόδοξης Ανατολής και της Λατινικής Δύσεως. Τις αντιλήψεις αυτές καταδίκασε συνοδικώς η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ιδ' αιώνα.

Το ζήτημα βέβαια της συνθέσεως της απλής φύσεως του Θεού που εκ πρώτης όψεως φαίνεται να δημιουργεί η παραδοχή της άκτιστης χάριτος, είναι αρκετά σοβαρό. Όμως δεν αληθεύουν οι ισχυρισμοί της λατινικής θεολογίας. Οι άκτιστες θείες ενέργειες (η άκτιστη χάρη) είναι διακρίσεις θεοπρεπείς στη θεότητα, που δεν μοιάζουν με τις διακρίσεις των φυσικών πραγμάτων. Όπως και οι θείες υποστάσεις διακρίνουν τον Τριαδικό Θεό εκφράζοντας τον αΐδιο τρόπο της υπάρξεώς του χωρίς ωστόσο να συνθέτουν την υπερβατική ουσία του, έτσι και στις θείες ενέργειες διακρίνεται η θεότητα, χωρίς να χάσει την απόλυτη απλότητά της. Φυσικά αυτά τα πράγματα δεν είναι εύκολο να τα κατανοήσουμε.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 165-166)

114. Τί είναι η Θεία χάρις;

Είναι η δύναμη εκείνη που προέρχεται από το Θεό, δια της οποίας ο αμαρτωλός άνθρωπος μπορεί να οικειοποιηθεί το λυτρωτικό έργο του Χριστού και να πετύχει τη σωτηρία του. Χρειάζεται όμως προσοχή. Λέγοντας θεία χάρη, δεν εννοούμε μια δύναμη αόριστη και απροσδιόριστη που δεν είναι στην ουσία του Θεού, αλλά δημιουργείται από το Θεό για να βοηθήσει τον άνθρωπο να σωθεί. Τέτοια αντίληψη δεν είναι σωστή. Το κτιστό δεν μπορεί να βοηθήσει δραστικά τον άνθρωπο να σωθεί, αλλά το άκτιστο, ο άκτιστος Θεός. Η θεία χάρη ανήκει ουσιαστικά στη φύση του Θεού. Ταυτίζεται με τη θεία ενέργεια, περί της οποίας μιλήσαμε στα προηγούμενα. Είναι ο ίδιος ο Θεός ο εκφραζόμενος στις θείες του ενέργειες «εν τοις εκτός» (ad extra), αποκαλυπτόμενος στον κόσμο και σώζοντας τον άνθρωπο από την αμαρτία.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 165)

113. Τί είναι η περί ιδανικής Εκκλησίας θεωρία;

Είναι άλλη έκδοση της περί κλάδων θεωρίας, αποβλέπουσα στους αυτούς και εκείνη σκοπούς. Κατά τη θεωρία αυτή που εμπνέεται από τις περί ιδανικού και των επί μέρους μορφών του αντιλήψεις της φιλοσοφίας του Εγέλου, η αληθινή Εκκλησία είναι κάτι ιδανικό και ανέφικτο, καμία δε μερική Εκκλησία δεν αντιστοιχεί προς την ιδέα της πραγματικής Εκκλησίας, προς ό,τι δηλαδή έπρεπε να είναι η Εκκλησία. Απόδειξη τούτου είναι η ιστορική κατάσταση των Εκκλησιών, στις οποίες υπάρχει τόση αμαρτία, κακότητα και αταξία. Επειδή η ιδέα εκφράζεται στους επί μέρους τύπους και τις μορφές της, έτσι και η ιδέα της αληθινής εκκλησίας πληρούται στις κατά τόπους Εκκλησίες, κάθε μία από τις οποίες κατέχει τμήμα μεγαλύτερο η μικρότερο αυτής. Όλες δε μαζί, παρά τις αντιθέσεις μεταξύ τους και τις αδυναμίες τους, προώρισται να πορεύονται η μία κοντά στην άλλη τελειοποιούμενες με την πάροδο του χρόνου, ώστε κάποτε να απομάξουν τον τύπο της τέλειας Εκκλησίας.

Με τη θεωρία αυτή, όπως και με τη θεωρία των κλάδων, ικανοποιούνται οι εκκλησιολογικές ανάγκες του Προτεσταντισμού. Αφού οι επί μέρους Εκκλησίες ως ατελείς μορφές της ιδανικής Εκκλησίας είναι ουχ ήττον νόμιμες και ισότιμες μορφές αυτής, μέρη αγιασμού και σωτηρίας πάροχα, το ίδιο συμβαίνει και με τις Εκκλησίες των Διαμαρτυρομένων, άσχετα αν η Διαμαρτύρηση με το κίνημά της της ΙΣΤ’ εκατονταετηρίδος έκοψε τους δεσμούς της με την όρατη Εκκλησία της Δύσεως.

Περιττό να τονίσουμε ότι από ορθόδοξη άποψη τέτοια εκκλησιολογικά κατασκευάσματα είναι εντελώς κατακριτέα και απαράδεκτα, φοβερά δε επικίνδυνα για την καθαρότητα της Ορθοδοξίας μας.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 160-161)

"Είχε εκκλησιαστική συνείδηση και σεβόταν πολύ τον επίσκοπο"
Ο Γέρων Πορφύριος είχε πολύ ανεπτυγμένη την εκκλησιαστική συνείδηση.
Σεβόταν τα εκκλησιαστικά πρόσωπα και την εκκλησιαστική ιεραρχία.
Έλεγε: "Αν τα χαλάσω με τον επίσκοπο, αν ο επίσκοπος είναι θυμωμένος μαζί μου,
η προσευχή μου δεν ανεβαίνει στον ουρανό".
[Ί 183]

Αν μπορώ να πώ ένα δεύτερο: Ήταν ο Γέροντας εκκλησιοεκκεντρικός.
Η Εκκλησία ήταν η βάση της όλης ζωής και δραστηριότητός του.
Μάλιστα τον είχα δει πολλές φορές, όταν μιλούσε για την Εκκλησία, να αναλύεται εις δάκρυα.
Έτρεφε απόλυτο σεβασμό στην επίσημη Εκκλησία. Ο επίσκοπος ήταν εις τόπον και εις τύπον Χριστού.
Τον στενοχωρούσε αφάνταστα όταν έβλεπε να κατηγορούν επισκόπους.
Να γράφουν εναντίον των επισκόπων. Ό,τι και να είναι ο επίσκοπος, είναι η κεφαλή.
Είναι εις τόπον και εις τύπον Χριστού. Αυτό ήταν ιερή υπόθεση για το Γέροντα.
[Ί 205]

"Να γίνουμε μέτοχοι των ενεργειών του Θεού"
Μιλούσε για την Εκκλησία. Και πώς την έβλεπε την Εκκλησία;
Έλεγε χαρακτηριστικά: "Η Εκκλησία είναι άκτιστη".
Γιατί είναι άκτιστη η Εκκλησία; Γιατί η Εκκλησία είναι θεανθρωπότης,
είναι ο Θεός στην ιστορία. Και καλούμεθα και μείς, οι πιστοί, να γίνουμε άκτιστοι,
να γίνουμε μέτοχοι των ενεργειών του Θεού, να μπούμε μέσα στο μυστήριο της Θεότητος,
να υπερβούμε την κοσμικότητά μας, να γίνουμε υπερβατικοί. Άκτιστη είναι η Εκκλησία.
Και είναι χαρακτηριστικό ότι αυτό το περνούσε πρακτικά. Δεχόταν όλους.
Η πόρτα του ήταν ανοικτή για όλους. Δεν ήταν προσωπολήπτης. Όποιος πήγαινε τον δεχόταν,
όπου κι αν ανήκε. Ο ίδιος δεν ανήκε πουθενά. Ανήκε στην Εκκλησία. Και δεχόταν όλους.
[Ί 205π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 164-165)

Με την άσκηση εξαϋλώνεται ο άνθρωπος
-Γέροντα, κάποια φορά μας είχατε πεί: «χρειάζεται αποκλεισμός στον πνευματικό αγώνα». Τί εννοούσατε;
-Στον πόλεμο προσπαθούν τον εχθρό να τον αποκλείσουν. Τον περικυκλώνουν, τον κλείνουν μέσα στα τείχη,
τον αφήνουν νηστικό. Μετά του κόβουν και το νερό. Γιατί ο εχθρός, αν δεν έχει βασικά εφόδια και πυρομαχικά,
θα αναγκασθεί να παραδοθεί. Έτσι, θέλω να πώ, και με την νηστεία και την αγρυπνία αφοπλίζεται ο διάβολος και υποχωρεί.
«Νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, ουράνια χαρίσματα λαβών...», λέει ο υμνωδός.
Με την άσκηση εξαϋλώνεται ο άνθρωπος. Φυσικά πρέπει να εγκρατεύεται κανείς αποβλέποντας σε έναν ανώτερο πνευματικό σκοπό.
Αν κάνει εγκράτεια, για να αποτοξινωθεί από τα λίπη, πάλι για το καλό του σαρκίου του φροντίζει.
Τότε η άσκησή του μοιάζει με την γιόγκα. Δυστυχώς το θέμα της ασκήσεως ακόμη και άνθρωποι της Εκκλησίας
το έχουν κάνει στην άκρη. «Πρέπει να φάω, λένε, το φαγάκι μου, να απολαύσω και εκείνο και το άλλο,
γιατί ο Θεός όλα τα έφτιαξε για μας». Ξέρετε τί μου είπε μια φορά ένας αρχιμανδρίτης σε ένα τραπέζι που μας είχαν κάνει;
Εγώ δεν μπορούσα να βιάσω τον εαυτό μου να φάω περισσότερο από όσο έτρωγα και εκείνος το πρόσεξε και μου είπε:
«Όποιος φθείρει τον ναό του Θεού, "φθείρει τούτον ο Θεός"»! «Μήπως το πήρες ανάποδα; του λέω.
Στην άσκηση αναφέρεται αυτό ή στην ασωτία; Το χωρίο εννοεί αυτούς που φθείρουν, που καταστρέφουν τον ναό του Θεού
με την ασωτία, με τις καταχρήσεις• δεν εννοεί αυτούς που κάνουν άσκηση από αγάπη προς τον Χριστό».
Και βλέπεις, ανέπαυε τον λογισμό του και έλεγε: «Πρέπει να τρώμε, για να μη φθείρουμε τον ναό του Θεού»![…]
Έχω γνωρίσει λαϊκούς που αγίασαν με την άσκηση που έκαναν.
Νά, δεν έχει πολλά χρόνια που στο Άγιον Όρος εργαζόταν για αρκετό καιρό ένας λαϊκός με το παιδί του.
Έπειτα βρέθηκε μια καλή δουλειά στην πατρίδα τους και ο πατέρας αποφάσισε να φύγει και να πάρει και το παιδί,
για να είναι όλη η οικογένεια κοντά. Το παιδί του όμως είχε συγκινηθεί από την ασκητική ζωή των μοναχών
και έχοντας υπ’ όψιν του και την κοσμική ζωή με το άγχος δεν θέλησε να τον ακολουθήσει και να γυρίσει στον κόσμο.
«Αφού, πατέρα, έχεις και άλλα παιδιά, του είπε, άφησε και ένα στο Περιβόλι της Παναγίας».
Επειδή επέμενε, αναγκάσθηκε ο πατέρας του να τον αφήσει. Το παλληκάρι αυτό ήταν αγράμματο,
αλλά ήταν πολύ ευαίσθητο και είχε πολύ φιλότιμο και απλότητα. Αισθανόταν τον εαυτό του πολύ ανάξιο, για να γίνη μοναχός,
επειδή νόμιζε ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στα μοναχικά του καθήκοντα.
Βρήκε λοιπόν μια μικρή καλύβα, που την χρησιμοποιούσαν παλιά για τα ζώα, έκλεισε με πέτρες και φτέρες την πόρτα
και το παράθυρο και άφησε μια μικρή στρογγυλή τρύπα, για να μπαινοβγαίνει στριμωχτά, την οποία έκλεινε
από μέσα με ένα κουρελιασμένο παλτό, που είχε βρει εκεί πεταγμένο. Ούτε φωτιά δεν άναβε.
[...]Την χαρά όμως που είχε αυτή η ψυχή δεν την έχουν όσοι ζουν σε πλούσια παλάτια, γιατί αυτός αγωνιζόταν για τον Χριστό,
και ο Χριστός ήταν κοντά του, όχι μόνο στην καλύβα του, αλλά και μέσα στο πνευματικό του σπίτι, στο σώμα του, στην καρδιά του.
Γι’ αυτό ζούσε μέσα στον Παράδεισο. Από την φωλιά του έβγαινε κατά καιρούς και περνούσε από κανένα Κελλί,
στο οποίο οι Πατέρες είχαν εξωτερικές εργασίες στους κήπους. Βοηθούσε στις δουλειές και του έδιναν λίγο παξιμάδι και λίγες ελιές.
Εάν δεν τον άφηναν να εργασθεί, δεν δεχόταν ευλογίες. Τις ευλογίες που έπαιρνε, έπρεπε να τις πληρώσει με την εργασία του διπλά.
Φυσικά την πνευματική του ζωή μόνον ο Θεός την γνώριζε, γιατί ζούσε στην αφάνεια, απλά και αθόρυβα.
Από ένα όμως περιστατικό που έγινε γνωστό μπορεί κανείς πολλά να καταλάβη.
Μια φορά πέρασε από ένα μοναστήρι και ρώτησε πότε αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή - αν και γι’ αυτόν όλος ο χρόνος σχεδόν ήταν Μεγάλη Σαρακοστή -,
και ύστερα πήγε και κλείστηκε στην φωλιά του. Πέρασαν σχεδόν τρεις μήνες, χωρίς να καταλάβη πότε πέρασαν.
Κάποια μέρα βγήκε και πήγε σε ένα μοναστήρι να ρωτήση πότε είναι το Πάσχα.
Παρακολούθησε την ακολουθία, κοινώνησε στην Θεία Λειτουργία και εν συνεχεία πήγε με τους Πατέρες στην τράπεζα.
Βλέπει στην τράπεζα κόκκινα αυγά - ήταν απόδοση του Πάσχα. Παραξενεύτηκε και ρώτησε έναν αδελφό: «Καλά, ήρθε το Πάσχα;».
«Τί Πάσχα; του απαντά ο αδελφός. Αύριο είναι της Αναλήψεως!». Δηλαδή είχε νηστέψει όλη την Μεγάλη Σαρακοστή
και άλλες σαράντα μέρες μέχρι της Αναλήψεως! Με τέτοιον τρόπο αγωνιζόταν μέχρι την ώρα του θανάτου του.
Τον βρήκε νεκρό ένας κυνηγός δύο μήνες μετά τον θάνατό του και ειδοποίησε την αστυνομία και τον γιατρό.
Ο γιατρός μου είπε: «Όχι μόνο δεν μύριζε, αλλά αντιθέτως είχε μια ευωδία».

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 176-178)

Η καμήλα υποδεικνύει την θέσι της ταφής

Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Μηνάς ήταν υιός επάρχου μιας αφρικανικής πόλεως και υπηρέτησε σαν στρατιώτης στα ρωμαϊκά τάγματα ιππέων στην πόλη Κοτύαιο της Φρυγίας, στα χρόνια του Διοκλητιανού.

Ο Άγιος Μηνάς δεν δέχθηκε να προσκύνηση τα είδωλα και καταδικάσθηκε σε αποκεφαλισμό το 296 μ.Χ. Οι συγγενείς του παρέλαβαν το σώμα του, το έβαλαν επάνω σε μία καμήλα και την άφησαν ελεύθερη να πάη όπου ήθελε.

Στο μέρος όπου η καμήλα γονάτισε για ν’ αναπαυθή, εκεί ετάφη ο Άγιος.

Αργότερα, επάνω από τον τάφο του κτίσθηκε μεγαλοπρεπής Ναός και με την πάροδο του χρόνου ιδρύθηκε ολόκληρη πόλι, στην οποία δόθηκε το όνομα του Αγίου Μηνά. Πιστεύεται ότι η πόλι αυτή είναι το σημερινό Ελ Αλαμέιν.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, Η ΠΟΛΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

("Η Ζωοφιλία των Αγίων και η Αγιοφιλία των Ζώων", Σίμωνος Μοναχού, σ. 369-370)

Ο επίσκοπος Πρόβος

Με βαρειά ασθένεια έπεσε στο κρεββάτι ο επίσκοπος της ιταλικής πόλεως Ρεάτε Πρόβος. Ο πατέρας του έσπευσε να συγκεντρώση γιατρούς. Εκείνοι όμως, μόλις έπιασαν τον σφυγμό του, γνωμάτευσαν πως σύντομα θα πεθάνη.

Όταν έφθασε η ώρα του φαγητού, ο ασθενής επίσκοπος, μεριμνώντας για τους άλλους μάλλον παρά για τη δική του υγεία, παρώτρυνε τους παρευρισκομένους, ν’ ανεβούν μαζί με τον γέροντα πατέρα του στον άνω όροφο του επισκοπείου και εκεί να φάνε για ν’ αναλάβουν δυνάμεις. Μόνον ένα μικρό παιδί απέμεινε κοντά στον ασθενή.

Ξαφνικά το παιδί αντίκρυσε κάποιους άνδρες να μπαίνουν μέσα και να κατευθύνωνται προς τον επίσκοπο, ντυμένοι με λαμπρές λευκές στολές! Το φως του προσώπου τους υπερέβαλλε τη λάμψι των ενδυμάτων τους. Κατάπληκτο από τη λαμπρότητα της ακτινοβολίας τους το παιδί άρχισε να κραυγάζη. Από τις κραυγές ανασηκώθηκε ο ασθενής, κοίταξε και αναγνώρισε αυτούς που είχαν μπει μέσα. Άρχισε λοιπόν να καθησυχάζη το παιδί που φώναζε.

- Μη φοβάσαι. Να, ήρθαν σε μένα ο άγιος Ιουβενάλιος και ο άγιος Ελευθέριος οι μάρτυρες!

Αυτό όμως μη αντέχοντας την εξαίσια οπτασία, έφυγε γρήγορα και ανήγγειλε το θέαμα που είδε στον πατέρα του επισκόπου και στους γιατρούς. Κατέβηκαν γρήγορα, αλλά βρήκαν τον άρρωστο νεκρό. Είχαν παραλάβει την ψυχή του οι άγιοι επισκέπτες!

(Βίοι αγνώστων ασκητών)

("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 208)