Ο ιερέας, ως ιατρός ψυχών, πριν από το μυστήριο ή μετά από αυτό μπορεί να επιβάλει σ’ αυτόν που πρόκειται να εξομολογηθεί ή αφού έχει εξομολογηθεί, επιτίμια είτε για να τον προετοιμάσει να δεχθεί καρποφόρως το μυστήριο, ή αφού λάβει άφεση αμαρτιών να τον στερεώσει στον πνευματικό αγώνα κατά της αμαρτίας και στην ανακαίνιση της πνευματικής του ζωής. Τέτοια επιτίμια είναι η συχνή προσευχή, η ανάγνωση ψυχωφελών βιβλίων, η ελεημοσύνη, η αποδημία στους αγίους Τόπους και ό,τι άλλο κρίνει πρόσφορο ο ιερέας να επιβάλει στο μετανοούντα αμαρτωλό για την πνευματική του ευστάθεια. Πρέπει όμως να προσέξουμε καλώς ότι τα επιτίμια είναι απλές παιδαγωγίες, φάρμακα πνευματικά αποσκοπούντα στην πνευματική βελτίωση του εξομολογηθέντος, κάτι ανάλογο με αυτό που επιβάλλει και ο φυσικός γιατρός (δίαιτα κ.λπ.) στον αναρρώνοντα ασθενή. Τα επιτίμια δεν είναι κάτι που ανήκει ουσιαστικά στη φύση του μυστηρίου και το οποίο, αν παραλειφθεί, μπορεί να ζημιώσει την ολοκληρία του.

Σε κάθε περίπτωση η επιβολή των επιτιμίων είναι σκόπιμη, γι' αυτό μπορούν είτε να μετριασθούν είτε τελείως να αρθούν, ανάλογα με την εκτίμηση του πνευματικού πατέρα. Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι να μην τα θεωρήσουμε ως ποινές που επιβάλλονται στον αμαρτωλό για να ικανοποιηθεί η δικαιοσύνη του Θεού, όπως διδάσκει σχετικά η Δυτική Εκκλησία. Δεν έχουν δηλαδή χαρακτήρα ικανοποιητικό.

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σ. 267)

Κατά την ώρα της αναγνώσεως της συγχωρητικής ευχής από τον ιερέα. Όταν ο λειτουργός της Εκκλησίας διαγνώσει ειλικρινή μετάνοια στον εξομολογούμενο, τότε τον απολύει από την ενοχή της αμαρτίας, διαβάζοντάς του την καθιερωμένη από την Εκκλησία ευχή. Ο ιερέας απολύει τον αμαρτωλό σαν κριτής, ασκώντας την εξουσία που του έδωσε ο Θεός να συγχωρεί αμαρτίες. Κάνει κάτι ανάλογο με τον κοσμικό δικαστή, ο οποίος έχει από την πολιτεία την εξουσία να κρίνει τις παραβάσεις των νόμων από τους πολίτες με τη διαφορά ότι, ενώ ο κοσμικός δικαστής αθωώνει ή καταδικάζει τους πολίτες, του ιερέα η ψήφος είναι μόνο αθωωτική, ποτέ δε καταδικαστική.

Και μια λέξη ακόμη· ενώ ο ορθόδοξος ιερέας, σύμφωνα με το πνεύμα της Ορθοδοξίας και στην ιδιότητά του ως αντιπροσώπου και οργάνου του Χριστού, του ιδρυτή των μυστηρίων, ικετεύει το Θεό να συγχωρήσει δι’ αυτού τον αμαρτωλό, ο ιερέας της Δυτικής Εκκλησίας σύμφωνα με το πνεύμα της να εξαίρει τον κλήρο υπέρ το λαό, απολύει τον αμαρτωλό αυτοδικαίως (ipso jure).

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 266-267)

"Πώς θα γίνεις ιερέας, άμα δεν κόψεις το τσιγάρο;"

Κάποιος υποψήφιος ιερέας τον επισκέφθηκε και συζήτησε
μαζί του διάφορα προσωπικά του θέματα. Όταν τελείωσε και έσκυψε
να ασπασθεί το χέρι του, μιά δυνατή δυσοσμία νικοτίνης
βγήκε από το στόμα του. Τότε ο Γέροντας του λέει:
"Πώς θα γίνει ιερέας του Θεού, ευλογημένε, αφού δεν έχεις
τη θέληση να κόψεις το τσιγάρο;" "Γέροντα, του απάντησε εκείνος,
έχετε δίκαιο, είναι πάθος μου, καπνίζω πάνω από δύο πακέτα την ημέρα,
ντρέπομαι που σας το λέω. Ακόμη και η γυναίκα μου έχει αγανακτήσει".
Ο Γέροντας του έδωσε οδηγίες, πώς να κόψει το τσιγάρο.
Τις ακολούθησε και κατόρθωσε, με τη βοήθεια του Θεού, να το κόψει.
Πρώτη η γυναίκα του πανηγύρισε. Σε λίγο καιρό χειροτονήθηκε.
[Γ 297π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.228)

Οι υπόδικοι νεκροί
-Γέροντα, όταν πεθάνη ο άνθρωπος, συναισθάνεται αμέσως σε τί κατάσταση βρίσκεται;
-Ναί, συνέρχεται και λέει «τί έκανα;», αλλά «φαϊντά γιόκ», δηλαδή δεν ωφελεί αυτό.
Όπως ένας μεθυσμένος, αν σκοτώση λ.χ. την μάνα του, γελάει, τραγουδάει,
επειδή δεν καταλαβαίνει τί έκανε, καί, όταν ξεμεθύση, κλαίει και οδύρεται
και λέει «τί έκανα;», έτσι και όσοι σ’ αυτήν την ζωή κάνουν αταξίες
είναι σαν μεθυσμένοι. Δεν καταλαβαίνουν τί κάνουν, δεν αισθάνονται την ενοχή τους.
Όταν όμως πεθάνουν, τότε φεύγει αυτή η μέθη και συνέρχονται.
Ανοίγουν τα μάτια της ψυχής τους και συναισθάνονται την ενοχή τους,
γιατί η ψυχή, όταν βγή από το σώμα, κινείται, βλέπει, αντιλαμβάνεται
με μια ασύλληπτη ταχύτητα.
Μερικοί ρωτούν πότε θα γίνη η Δευτέρα Παρουσία. Για τον άνθρωπο όμως που πεθαίνει
γίνεται κατά κάποιον τρόπο η Δευτέρα Παρουσία, γιατί κρίνεται ανάλογα
με την κατάσταση στην οποία τον βρίσκει ο θάνατος.
-Γέροντα, πώς είναι τώρα οι κολασμένοι;
-Είναι υπόδικοι, φυλακισμένοι, που βασανίζονται ανάλογα με τις αμαρτίες
που έκαναν και περιμένουν να γίνη η τελική δίκη, η μέλλουσα Κρίση.
Υπάρχουν βαρυποινίτες, υπάρχουν και υπόδικοι με ελαφρότερες ποινές.
-Και οι Αγιοι και ο ληστής;
-Οι Αγιοι και ο ληστής είναι στον Παράδεισο, αλλά δεν έχουν λάβει την τέλεια δόξα,
όπως και οι υπόδικοι είναι στην κόλαση, αλλά δεν έχουν λάβει την τέλεια καταδίκη.
Ο Θεός, ενώ έχει πει εδώ και τόσους αιώνες το «μετανοείτε•
ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών» , παρατείνει-παρατείνει τον χρόνο,
επειδή περιμένει εμάς να διορθωθούμε.
Αλλά εμείς παραμένοντας στις κακομοιριές μας αδικούμε τους Αγίους,
γιατί δεν μπορούν να λάβουν την τέλεια δόξα, την οποία θα λάβουν μετά την μέλλουσα Κρίση.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης
ο Θεολόγος", σελ.273-274)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 13
Στίχ. 22-30. Πόσοι θα σωθούν. Η στενή πύλη.
13.28 ἐκεῖ(1) ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων(2),
ὅταν ὄψησθε ᾽Αβραὰμ καὶ ᾽Ισαὰκ καὶ ᾽Ιακὼβ(3) καὶ πάντας τοὺς προφήτας
ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ, ὑμᾶς(4) δὲ ἐκβαλλομένους ἔξω.
28 Εκεί θα κλαίτε και θα τρίζετε τα δόντια σας, όταν θα δείτε τον Αβραάμ,
τον Ισαάκ, τον Ιακώβ και όλους τους προφήτες στη βασιλεία του Θεού,
κι εσάς να σας πετάνε έξω.
(1) Δες Ματθ. η 11,12 και τις εκεί ερμην. σημειώσεις. Το «εκεί» δεν είναι ανάγκη
να το πάρουμε με την σπανιότατη έννοιά του, του «τότε» (όπως ο Ζ),
αλλά με τοπική έννοια=Εκεί στη θέση της αποβολής και του αποκλεισμού σας (p).
(2) «Το κλάμα το απαρηγόρητο και το τρίξιμο των δοντιών που γίνεται από αφόρητο πόνο» (Ζ).
Αξιόλογη και η επόμενη: Το κλάμα θα προέρχεται από τον αποκλεισμό τους,
το τρίξιμο των δοντιών από τη θέα της ευτυχίας των εθνικών,
που έγιναν δεκτοί και σώθηκαν (g). «Διότι οι Ιουδαίοι με αυτό κατεξοχήν δαγκώνονταν,
με το να ακούνε, ότι άλλοι μεν, οι εθνικοί, θα αναπαυτούν μαζί με τον Αβραάμ
και τους πατέρες, ενώ αυτοί θα διωχτούν έξω» (Θφ)
(3) Η μεσσιακή ευτυχία παριστάνεται εδώ με εικόνα συνηθισμένη στους Ιουδαίους
(Λουκ. ιδ 15), με δείπνο, στο οποίο προεξάρχουν οι πατριάρχες (g).
(4) Εσάς που «που έχετε μεγάλη ιδέα για το ότι είστε απόγονοι του Αβραάμ και των άλλων» (Ζ).

13.29 καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν καὶ ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου(1)
καὶ ἀνακλιθήσονται(2) ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ.
29 Θα έρθουν άνθρωποι από την ανατολή και τη δύση, απ’ το βορρά και το νότο
και θα καθίσουν στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού.
(1) Θα έλθουν «οι εθνικοί από τα τέσσερα μέρη του κόσμου, ανατολή και δύση
και βορρά και νότο. Διότι με τη λέξη βορρά σημαίνεται το βόρειο μέρος
ενώ με τη λέξη Νότος το νότιο» (Ζ). Συνδυασμός των Ησαΐου με 6 και μθ 12.
Δες και Ησ. νθ 19, Ιερεμ. γ 18,Μαλ. α 11 (p). Αυτοί που θα παρακαθήσουν
στη βασιλεία του Θεού κόπιασαν πολύ για να μπουν σε αυτήν, διότι ήλθαν από μακρινά μέρη.
Πέρασαν από διάφορα κλίματα και νίκησαν πολλές δυσκολίες και απογοητεύσεις.
Το οποίο σημαίνει ότι οι εισερχόμενοι στη βασιλεία πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες,
όπως άλλοτε η βασίλισσα Σαβά, η οποία ήλθε από τα πέρατα της γης,
για να ακούσει τη Σοφία του Σολομώντα.
(2) «Ανάκλιση λοιπόν εννοεί, την ανάπαυση, την απόλαυση» (Ζ). Όσοι βαδίζουν και αγωνίζονται
τώρα μοχθώντας στη διακονία του Θεού και της θρησκείας του,
μετά από λίγο θα αναπαυτούν στη βασιλεία του.

13.30 καὶ ἰδοὺ(1) εἰσὶν ἔσχατοι(2) οἳ ἔσονται πρῶτοι, καὶ εἰσὶν πρῶτοι οἳ ἔσονται ἔσχατοι(3).
30 Και υπάρχουν πολλοί που τώρα είναι τελευταίοι αλλά τότε θα είναι πρώτοι·
και πρώτοι που θα είναι τελευταίοι».
(1) Εκφράζει την έκπληξη, η οποία θα μπορούσε να προκληθεί από την ιδέα αυτής
της αντιστροφής και ανατροπής (g). Το χωρίο που ακολουθεί συναντιέται
και στο Ματθ. ιθ 30 και Μάρκ. ι 31, από το οποίο συμπεραίνουμε, ότι αποτελεί λόγο
του Κυρίου που λέχθηκε πολλές φορές (p).
(2) Δεν λέει ότι όλοι οι πρώτοι, όλοι οι Ιουδαίοι θα γίνουν τελευταίοι, ούτε ότι όλοι
οι άλλοτε έσχατοι θα γίνουν πρώτοι (g). «Οι πιστοί από τα έθνη που δίνουν μεν τώρα
την εντύπωση ότι είναι τελευταίοι, επειδή γνώρισαν καλά το Θεό τελευταίοι,
θα γίνουν πρώτοι τότε για την ειλικρινή πίστη τους. Ενώ οι άπιστοι Ιουδαίοι,
που φαίνονται μεν τώρα πρώτοι, επειδή πρώτοι γνώρισαν το Θεό… θα γίνουν τότε τελευταίοι
για την απιστία τους» (Κ).
(3) Η πρακτική απάντηση στον σ 23, που βγαίνει ως συμπέρασμα από τα λεχθέντα
από τον σ. 24 και εξής, θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: Οποιοσδήποτε και αν είναι
ο αριθμός των σωζομένων, εσείς για αυτό και μόνο πρέπει να ενδιαφέρεστε,
πώς θα εξασφαλίσετε χωρίς αναβολή θέση μεταξύ τους (p).

«Και πώς άραγε θα διαλυθούν (τα σώματα); Όπως ένα χάλκινο παλαιό σκεύος, που μολύνθηκε και αχρηστεύθηκε από ιό, παραδίδεται από τον τεχνίτη στην φωτιά κι έτσι αναχωνευόμενο κατασκευάζεται απ’ αυτόν πάλι καινούργιο, έτσι ακριβώς και η κτίση, επειδή επαλαιώθηκε και μολύνθηκε από τις αμαρτίες μας, θα διαλυθεί δια πυρός από τον δημιουργό των όλων, έπειτα θ’ αναχωνευθεί, θ’ αναστοιχειωθεί και θα γίνει λαμπρή και ασυγκρίτως καινότερη από αυτήν που φαίνεται τώρα» (τ. 19Β, σ. 135).

«Τα σώματά μας γίνονται πνευματικά και θα έλεγα ότι πρόκειται να γίνουν παρόμοια με των αγγέλων, όταν ανεγερθούν από τους νεκρούς» (τ. 19Β, σ. 143).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (και από άλλα θέματα)

«Κάποτε λοιπόν, καθώς στεκόταν σε καθαρή προσευχή και συνομιλούσε με τον Θεό, είδε τούτο. Ο αέρας άρχισε να καταυγάζη τον νου του κι ενώ ήταν μέσα στο κελλί, νόμιζε ότι είναι στο ύπαιθρο· ήταν δε νύκτα στην πρώτη της φυλακή (1ο τρίωρο) περίπου. Καθώς δε άρχισε να φέγγη από πάνω σαν πρωινή αυγή - ω, πόσο φρικτά οράματα του ανδρός -, η οικία και όλα τα άλλα εξαφανίζονταν και δεν πίστευε ότι είναι καθόλου σε σπίτι. Καθώς δε εξίστατο, κατανοώντας με όλον τον νου τελείως εκείνο το δεικνυόμενο φως, αυτό βαθμιαίως αυξανόταν και έκανε τον αέρα να φαίνεται λαμπρότερος και αισθανόταν ότι ο ίδιος με όλο του το σώμα έχει βγη έξω από τα γήινα. Αλλά βεβαίως, επειδή το φως εκείνο συνέχιζε να λαμπρύνεται ζωηρότερα και του φαινόταν σαν μεσουράνημα ήλιου που λάμπει από υψηλά, αισθανόταν σαν να στέκεται ο ίδιος στο μέσο του φαινομένου και όλος σε όλο το σώμα να είναι γεμάτος χαρά και δάκρυα που ερχόταν από την εκείθεν γλυκύτητα. Και μάλιστα έβλεπε ότι το ίδιο το φως παραδόξως ήγγισε την σάρκα του και βαθμιαίως διαπερνούσε τα μέλη του. Το παράδοξο λοιπόν του οράματος τούτου τον απεμάκρυνε από την προηγουμένη θεωρία του και τον έκανε να διαλογίζεται μόνο το πανεξαισίως γινόμενο μέσα του. Το έβλεπε λοιπόν λίγο-λίγο να εισδύη όλο σε όλο το σώμα του, την καρδιά και τα έγκατά του, έως ότου τον κατέστησε ολόκληρον πυρ και φως. Όπως δε προηγουμένως την οικία, έτσι τώρα τον έκανε να χάση την αίσθησι του σχήματος, της θέσεως, του πάχους και του είδους του σώματος· και σταμάτησε να δακρύζη. Φωνή λοιπόν απευθύνεται σ’ αυτόν από το φως, και λέγει· «έτσι αποφασίσθηκε ν’ αλλαγούν οι ζώντες και υπολειπόμενοι άγιοι την ώρα της έσχατης σάλπιγγος και οι κατ’ αυτόν τον τρόπο αλλαγμένοι θ’ αρπαγούν, όπως λέγει ο Παύλος. Σ’ αυτήν λοιπόν την κατάστασι ευρισκόμενος και ιστάμενος ο μακάριος πολλές ώρες ανυμνώντας τον Θεό ακαταπαύστως με μυστικές φωνές και κατανοώντας την δόξα που τον περιέβαλλε και την μακαριότητα που έμελλε να δοθή αιωνίως στους αγίους, άρχισε να διαλογίζεται και να λέγη μέσα του· ‘άραγε θα επιστρέψω πάλι στο προηγούμενο σχήμα του σώματος ή θα παραμείνω όπως είμαι τώρα;’. Μόλις λοιπόν σκέφθηκε τούτο, αμέσως κατάλαβε ότι περιέφερε πλέον το σχήμα του σώματος σαν σκιά και σαν πνεύμα· διότι, όπως λέχθηκε, αισθανόταν τον εαυτό του ότι είχε γίνει ολόκληρος ανείδεος, ασχημάτιστος και άυλος, και ότι γνώριζε ότι το σώμα συνυπήρχε με αυτόν, αλλά κάπως ασώματο και πνευματικό· διότι δεν αισθανόταν τούτο να έχη πλέον βάρος ή παχύτητα και θαύμαζε βλέποντας τον εαυτό του μέσα σε σώμα ως ασώματον. Εν τούτοις όμως το μέσα του λαλούν φως έλεγε με την προηγουμένη πάλι φωνή ‘τέτοιοι θα είναι μετά την ανάσταση στον μέλλοντα αιώνα όλοι οι άγιοι περιβεβλημένοι ασωμάτως πνευματικά σώματα, ή ελαφρότερα και λεπτότερα και υψιπετέστερα ή παχύτερα και βαρύτερα και χαμαιπετέστερα, επί τη βάσει των οποίων θα ορισθεί τότε στον καθένα η στάσις και η τάξις και η οικείωσις προς τον Θεό’. Αφού άκουσε λοιπόν αυτό ο θεοπτικώτατος και θεόληπτος Συμεών, αφού είδε το ανεκλάλητο φως του Θεού και ευχαρίστησε τον Θεό που δόξασε το γένος μας και το κατέστησε κοινωνό της θεότητος και βασιλείας του, επανήλθε αμέσως στον εαυτό του πλήρως και ευρέθηκε πάλι να είναι μέσα στο κελλί του εντελώς άνθρωπος κατά τον προηγούμενο τρόπο και σχήμα. Μόνο που διαβεβαίωνε με όρκους όσους είχε έμπιστους και τους απεκάλυπτε τα μυστικά του, ότι είχε αυτήν την ελαφρότητα του σώματος επί πολλές ήμερες, χωρίς να αισθάνεται καθόλου ούτε κόπο ούτε πόνο ούτε πείνα ούτε δίψα. Αλλά βέβαια, επειδή δι’ αυτών των ενεργειών γινόταν του Πνεύματος μόνου και ήταν γεμάτος με τα ένθεα χαρίσματά του, εύλογα, καθώς ήταν και αυτός καθαρός στο νου, έβλεπε τις φρικτές οράσεις και αποκαλύψεις του Κυρίου, όπως παλαιά οι προφήτες» (τ. 19Α, σελ.151-5).

«Μέλη Χριστού γινόμαστε, μέλη ο Χριστός δικά μας· Χέρι ο Χριστός, πόδι ο Χριστός του πανάθλιου εμένα, κι ο άθλιος εγώ χέρι Χριστού και Χριστού πόδι πάλι· κινώ το χέρι και είναι αυτό ο Χριστός ακέραιος και τη θεότητα ακομμάτιαστη στο νου σου βάλε· κινώ το πόδι μου και να που αστράφτει όπως εκείνος. Μην πεις πως βλαστημώ, μα δέξου ό,τι είπα και το Χριστό προσκύνησε που έτσι σε κάνει. Και συ, αν θελήσεις, μέλος του θα γίνεις κι έτσι τα μέλη όταν του καθένα μας θα γίνουν μέλη του Χριστού ως αυτός δικά μας μέλη κι όλα όσα έχομε άσχημα σε ωραία θα τ’ αλλάξει στολίζοντάς τα με την ομορφιά της θεότητας και τη δόξα, και θεοί θα γίνομε μαζί με το Θεό όντας όλοι μας και καθόλου πια δε θα βλέπουμε άσχημο το σώμα μας, αλλά θα είμαστε όλοι όμοιοι με όλο το σώμα του Χριστού και θα είναι όλος ο Χριστός μέλος μας ένα ένα» (τ. 19Ε, σελ. 155-7).

«Και τα σώματα όπως είπαμε επίσης, φθείρονται και σαπίζουνε και των αγίων αλλά τέτοια σηκώνονται που έχουν σπαρεί, σιτάρι καθαρό, σιτάρι αγιασμένο, του Πνεύματος του αγίου άγια σκεύη. Επειδή ολοκάθαρα είχαν ζήσει ξανά τώρα σηκώνονται γεμάτα δόξα και λάμπουνε κι αστράφτουν σαν το φως το θείο. Σ’ αυτά μέσα οι ψυχές των αγίων κατοικώντας θα λάμψουν τότε πέρα από ό,τι ο ήλιος κι όμοιοι θα γίνουνε με το Δεσπότη, εκείνου που φυλάξανε τους θείους τους νόμους. Σηκώνονται και των αμαρτωλών τα σώματα τέτοια κι αυτά που είχαν σπαρεί στη γη γεμάτα βόρβορο και δυσοσμία και σήψη, βέβηλα σκεύη ακάθαρτα, κακίας ζιζάνια, ζόφο γεμάτα, της κακίας καθώς τα έργα έχουνε πράξει κι όργανα όλων των κακών του πονηρού σπορέα έχουν χρηματίσει, και σηκώνονται αθάνατα και τούτα κι ενώ από πνεύμα είναι μοιάζουν με το σκότος. Με τούτα οι άθλιες ψυχές σαν ενωθούν, ζοφερές κι αυτές κι ακάθαρτες ως είναι θα γίνουν με το διάβολο όμοιες, αφού έχουν μιμηθεί τα έργα εκείνου» (τ. 19ΣΤ, σ. 321).

(ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου)

(Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)

Όλοι πρέπει να μετανοούμε

Να μετανοούμε για να σωθούμε. Ας αφήσουμε τα έργα του σκότους,

και ας ντυθούμε τα όπλα του φωτός… Είναι αναγκαία σε όλους η μετάνοια

και η εξαγόρευση των σφαλμάτων και πταισμάτων μας.

Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης

«Εσείς είστε το φως του κόσμου» (Ματθ. 5:14)

Ένας ιεροκήρυκας κήρυττε σε μια πόλη, όπου ένας φίλος του είχε οφθαλμίατρο. Ένα πρωινό πέρασε από το οφθαλμιατρείο και βρήκε έξαλλο το φίλο του από χαρά. Όταν τον ρώτησε για το λόγο της μεγάλης του χαράς, εκείνος απάντησε: «Πέτυχε η εγχείρηση ενός μεσήλικα άντρα που ήταν τυφλός 25 χρόνια. Σήμερα το πρωί είδε τα δέντρα, τα λουλούδια, τα πρόσωπα των αγαπημένων του παιδιών… Τι μεγάλο προνόμιο να δώσω το φως σ’ ένα φίλο!»
Σαν χριστιανοί αισθανόμαστε ότι έχουμε το ίδιο προνόμιο, όταν μπορούμε να δώσουμε το πνευματικό φως στους πνευματικά τυφλούς, οδηγώντας τους στην πηγή του φωτός, τον Ιησού Χριστό και δίνοντας τη μαρτυρία μας: «Ήμουν τυφλός και τώρα βλέπω». Υπάρχει μεγαλύτερο προνόμιο από το να μπορούμε να δώσουμε το φως της γνώσης του Χριστού στον κόσμο του σκοταδιού και της αμαρτίας;

«Τη διδαχή μου προτιμήστε την από τ’ ασήμι, τη γνώση απ’ το χρυσάφι το εκλεκτό» (Παρ. 8:10)

- Ο ευκολότερος τρόπος για να μπορέσεις να κοιμηθείς, όταν έχεις αϋπνίες το βράδια, είναι ν’ αρχίσεις να μετράς τις ευλογίες σου, κι όχι τα προβλήματά σου.
- Τα σφάλματά μας μας ενοχλούν περισσότερο όταν τα βλέπουμε… στους άλλους.
- Μερικών ανθρώπων η θρησκεία μοιάζει με ξύλινο πόδι. Δεν υπάρχει ούτε ζωή ούτε ζεστασιά μέσα της και, παρόλο που τους βοηθάει να κουτσοβαδίζουν, δε γίνεται ποτέ κομμάτι του εαυτού τους, αλλά πρέπει να τη φορούν κάθε πρωί.
- Ο μόνος τρόπος ν’ αποκτήσεις έναν πραγματικά πιστό φίλο είναι να γίνεις πρώτα εσύ ο ίδιος ένας πιστός φίλος.
- Αν καταστεί αναγκαίος ο έλεγχος ενός πνευματικού σου αδελφού, πρέπει ο έλεγχος αυτός να καρυκευθεί προηγουμένως με αγάπη, σεβασμό και ταπεινοφροσύνη.
- Ο Θεός μας έχει δώσει την ελευθερία της θέλησης να εκλέξουμε το θέλημά Του.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

445. Άνθρωπε, αναγνώρισε την πνευματική σου αθλιότητα και προσεύχου στον Φιλάνθρωπο Κύριο να σε σώση απ’ αυτή. Μη λες μέσα σου: «Δεν κινδυνεύω. Δεν βρίσκομαι σε αθλιότητα. Δεν χρειάζεται να προσευχηθώ για μία αθλιότητα που ποτέ δεν την έχω αντιληφθή και γνωρίσει». Αυτή ακριβώς είναι η αληθινή αθλιότης. Το ότι δηλαδή, ενώ βρίσκεσαι σε αθλιότητα τόσο μεγάλη, δεν την αντιλαμβάνεσαι. Αυτή η αθλιότης είναι τα αμαρτήματά σου.

446. Αν σου συμβή να βρεθής σε μεγάλες συμφορές, θλίψεις και αρρώστιες, μην πέσης σε απόγνωσι. Μη γογγύσης. Μην ευχηθής τον θάνατό σου. Και μην πης στον παντεπόπτη Θεό: «Τι φοβερό κατάντημα για μένα! Τι ανυπόφορο βάσανο! Προτιμότερο να πεθάνω!». Ή: «Ας βάλω μόνος μου τέρμα σε τέτοια ζωή!». Ο Θεός να σε φυλάξη από τέτοια λιποψυχία και αφροσύνη. Υπόφερε ό,τι σε βρήκε, με ανδρείο φρόνημα, ξέροντας ότι το επέτρεψε ο Θεός για τις αμαρτίες σου. Επανάλαβε με τον μετανοημένο Ληστή: «ἄξια ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν» (Λουκ. κγ’ 41). Και ατένισε με τα μάτια της ψυχής τον Θείο Εσταυρωμένο.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 190-191)

442. Στον κόσμο όπου ζούμε, υπάρχουν, από το ένα μέρος, μία απειρία υλικών όντων, εμψύχων και αψύχων. Και από το άλλο μέρος, μία απειρία σκέψεων και αισθημάτων. Αλλά όλα τα υλικά, καθώς και η εκτίμησίς τους με τη σκέψι και το αίσθημα, είναι ένα τίποτε. Ενώ μία και μόνη σκέψις, που την εμπνέει η θεία χάρις στον άνθρωπο, ένα και μόνο αίσθημα αγίας αγάπης, είναι ασυγκρίτως πολυτιμότερο από όλη την υλική κτίσι.

443. Μόλις εξαγορεύσης τις αμαρτίες σου με καρδιά συντετριμμένη και αληθινή μετάνοια, έφυγαν από πάνω σου. Μόλις λυπηθής κατάκαρδα γι’ αυτές, δεν υπάρχουν πλέον. Μόλις πάρης την απόφασι να ζήσης από εδώ και πέρα σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, ο Θεός σε καθαρίζει απ’ αυτές, μέσω του λειτουργού του και των Αγίων Μυστηρίων.

444. Κάθε χριστιανικό σπίτι εκπροσωπεί ένα απείρως μεγαλύτερο σπίτι, όλον τον κόσμο, ουρανούς και γη, όπου βασιλεύει ο Θεός. Και αυτό συμβαίνει, γιατί στο χριστιανικό σπίτι βλέπουμε τις εικόνες του Σωτήρος, της Θεοτόκου, των Αγγέλων και των Αγίων, που ακούουν τις προσευχές των πιστών ενοίκων.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 190)