“Εγώ και ο Πατέρας είμαστε ένα” (Ιωάν. ι΄ 30) Την θεότητα του Κυρίου Ιησού Χριστού και την ισότητα Του προς τον Πατέρα, διακηρύττει ο Μέγας Αθανάσιος: "Όσα λοιπόν λέγει η Γραφή, ότι έλαβε ο Υιός και δοξάστηκε ο Υιός, τα λέγει για την ανθρώπινη φύση Του και όχι για την θεότητα. Και όταν λέγει “ο Πατήρ μου ο οποίος με απέστειλε είναι ανώτερος μου”, χαρακτηρίζει τον Πατέρα ως ανωτέρο επειδή έγινε άνθρωπος. Διότι…
«Μεγάλο είναι το μυστήριο που σεβόμαστε. Ο Θεός φανερώθηκε ως άνθρωπος, το Πνεύμα απέδειξε ποιος ήταν, εμφανίσθηκε στους αγγέλους». (Α΄ Τιμ. γ΄16) «Βλέπω Εκείνη που γέννησε. Βλέπω κι Εκείνον που γεννήθηκε. Αλλά τον τρόπο της γεννήσεως δεν μπορώ να καταλάβω. Όπου θέλει, βλέπετε, ο Θεός, νικώνται οι φυσικοί νόμοι. Έτσι έγινε κι εδώ: η φυσική τάξη παραμερίσθηκε, και ενήργησε η Θεία θέληση. Πόσο ανέκφραστη είναι η ευσπλαχνία του Θεού!» …
«Oμολογώ εν βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών. Το βάπτισμα δεν είναι ένα πλύσιμο που ορίζει ο μωσαϊκός νόμος, ούτε οι θυσίες των αλόγων ζώων, οι οποίες αν και τελούνταν πολλές φορές δεν μπορούσαν να καθαρίσουν τον άνθρωπο. Διότι, δεν είχε φανεί η αλήθεια του αναμάρτητου Χριστού, και δεν είχε προσφερθεί η ζωντανή θυσία του σώματός Του μέσω του Σταυρού, γι΄ αυτό δεν υπήρχε ούτε τέλεια κάθαρση, ούτε ανακαίνιση. Έγινε όμως για χάρη μας η θυσία του Χριστού κι απ’ την πλευρά Του έτρεξε το νερό και το αίμα, με τα οποία και αναμορφωνόμαστε. Και με το μεν αίμα ζούμε δια της…
1,26. «το μυστήριον το αποκεκρυμμένον από των αιώνων και από των γενεών, νυνί δε εφανερώθη τοις αγίοις αυτού». «Αποκεκρυμμένη (η εκκλησία) δια του Θεού», εξαιτίας του σκότους της αμαρτίας και του θανάτου. Και τώρα; «Νυν εφανερώθη», δια του Κυρίου Ιησού Χριστού, «τοις αγίοις αυτού». Αυτή που είναι το πανάγιο μυστήριο «εφανερώθη τοις αγίοις». Η αγιότης στους αγίους. Γιατί έτσι; Για να μη «ρίπτεται ο μαργαρίτης έμπροσθεν των χοίρων». Οι «χοίροι» είναι τα πάθη, τα οποία δεν διακρίνουν τις αγιότητες από τις ηθικές ρυπαρότητες. Είναι οι εραστές των αμαρτιών και των θανατηφόρων παθών, είναι όλοι οι αμαρτωλοί άνθρωποι όλων των γενεών…
27. Το Filioque έχει πρακτικότερες συνέπειες για την Εκκλησία; Για την Ορθόδοξη Εκκλησία έχει. Στο θεολογικό επίπεδο, εκτός του ότι καταστρέφει το της «μοναρχίας πολυΰμνητον και θεοπρεπές κράτος», επιφέρον σύγχυση των υποστατικών ιδιωμάτων των προσώπων, υποτιμά σαφώς και το θεοπρεπές αξίωμα του παναγίου Πνεύματος. Πράγματι, αν το Πνεύμα το Άγιο δεν εξαρτάται από την ίδια πηγή (τον Πατέρα) όπως και ο Υιός, κατά διαφορετικό φυσικά τρόπο, αλλ΄ εξαρτάται και από δεύτερο παράγοντα (τον Υιό), τότε είναι υποδεέστερο του Υιού, και δεν έχει το αυτοτελές και ομόλογο προς τον Υιό, που θα είχε αν προερχόταν αμέσως από τον Πατέρα. Για την…
25. Πώς κρίνεται το Filioque από ιστορική εκκλησιαστική άποψη; Η εισαγωγή του στο Ιερό Σύμβολο της Πίστεως είναι πραξικοπηματική και αυθαίρετη. Οι όροι των οικουμενικών συνόδων είναι μνημεία αυθεντικά, αλάθητα και αμετακίνητα. Κανένας ιδιώτης ούτε και τοπικές σύνοδοι δεν έχουν το δικαίωμα, έστω και στο ελάχιστο, να τους μεταβάλλουν και να τους τροποποιήσουν. Μόνον άλλη οικουμενική σύνοδος μπορεί να το επιχειρήσει. Την άποψη αυτή κατοχυρώνει επίσημα η Γ' Οικ. Σύνοδος σε όσα αποφαίνεται: «Μηδενί εξείναι έτέραν πίστιν προφέρειν, ηγουν συγγράφειν η συντιθέναι παρά την όρισθείσαν παρά των 'Αγίων Πατέρων των εν Νίκαια συνελθόντων εν Άγίω Πνεύματι». Έτσι είδε το πράγμα…
23. Τι είναι το Filioque; Είναι αίρεση τριαδολογική, την οποία αποδέχονται από κοινού η Ρωμαϊκή Εκκλησία και οι Διαμαρτυρόμενοι. Ενώ κατά την ορθόδοξη θεολογία το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται εκ μόνον του Πατρός, κατά τη ρωμαϊκή αντίληψη το Πνεύμα εκπορεύεται εκ του Πατρός και του Υιού (ex Patre Filioque). Η κακοδοξία του Filioque εισήχθη στο Σύμβολο της Πίστεως στην Ισπανία σε σύνοδο του Τολέδου το 589, προφανώς για να στηρίξει τη θεότητα του Λόγου, η οποία τότε καταπολεμούνταν σφοδρώς στη χώρα αύτη από το Δυτικογοτθικό Αρειανισμό. Αργότερα η προσθήκη πέρασε στη Γαλλία και κατόπιν στη Ρώμη, όχι βέβαια χωρίς αντίδραση. Είναι…
17. Ποιές είναι οι σχέσεις των τριαδικών προσώπων προς άλληλα; Οι σχέσεις του Υιού και του Αγίου Πνεύματος προς τον Πατέρα είναι σχέσεις γενετικές. Ο Πατήρ στην Τριάδα είναι η πηγαία θεότητα. Είναι η αρχή της θεότητας. Από την άποψη αυτή είναι άναρχος, δεν έχει αρχή, προέλευση. Είναι επίσης άναρχος, με έννοια χρονική. Είναι αΐδιος. Τα δύο αλλά πρόσωπα της Τριάδος ως προς τον Πατέρα δεν είναι άναρχα, γιατί έχουν αρχή, προέλευση. Είναι όμως συνάναρχα και συναΐδια. Τη θεότητά του ο Υιός τη λαμβάνει από τον Πατέρα δια της γεννήσεως. Όμοίως και το Πνεύμα λαμβάνει τη θεότητά του…
1,15 «ος έστιν εικών του Θεού του αοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως». Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είναι «εικών του Θεού του αοράτου». Ιδού γιατί το αίμα του είναι τόσο πολύτιμο, τόσο πανάξιο. Είναι το αίμα Αυτού του ιδίου του Θεού, ο οποίος «κατέστη» άνθρωπος και έδωσε στον άνθρωπο, όλη του την Θεότητα, όλες του τις ένθεες άξιες και δυνάμεις, συνενώνοντάς τες ασύγχυτα, αχώριστα, αδιαίρετα και για πάντα με την ανθρώπινη φύση. Σε Αυτόν βλέπουμε την εικόνα του Θεού του αοράτου, την εικόνα του Ίδιου του Θεού. Όσο η ανθρώπινη «δράση» μπορεί να δει τον Θεό. Και το ότι παρατηρεί (ο θάνατος)…
Το δόγμα της Αγ. Τριάδος δεν «κατασκευάστηκε» αργότερα από την Εκκλησία, στην Α Οικουμενική Σύνοδο, αλλά ήδη με απλό τρόπο εκτίθεται από την πρώτους διαδόχους των Αποστόλων, οι οποίοι προφανώς το παρέλαβαν από αυτούς! "χύσε στο κεφάλι νερό τρεις φορές στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος"(Διδαχή 7,3)[τριαδική επίκληση στη Βάπτιση] "Αν ο Κύριος ανέχτηκε να πάθει για την ψυχή μας, όντας Κύριος όλου του κόσμου, στον οποίο ο Θεός από τον καιρό της Δημιουργίας είπε "ας κάνουμε άνθρωπο...""(Βαρνάβα Επιστολή 5,5,ΕΠΕ, 31) «…Διότι η Γραφή για μας αναφέρει, ότι λέει στον Υιό του·…