Αυξομείωση μεγέθους γραμμάτων.
Κείμενα (blog) - Ιερός Ναός Αγίου Σώστη Νέας Σμύρνης
«Το να μην επιθυμούμε κάποιο από τα τερπνά και ηδονικά του κόσμου δεν ισούται με το να ποθούμε τα αιώνια και αόρατα αγαθά· άλλο είναι τούτο και άλλο εκείνο. Τα πρώτα λοιπόν κατεφρόνησαν πολλοί, τα δεύτερα όμως λίγοι άνθρωποι φρόντισαν. Το να αποστρέφεται κανείς και να μη ζητά την δόξα των ανθρώπων δεν είναι το ίδιο με το να συνάπτεται στην δόξα του Θεού, αλλ’ υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ τους διότι την πρώτη πολλοί απώθησαν, αν και κυριεύθηκαν από αλλά πάθη, την δεύτερη όμως πολύ ολίγοι αξιώθηκαν να λάβουν με πολύν κόπο και πόνο. …
«Ούτε θα μείνει ποτέ αργός (ο πιστός), ή θα καταφρονήσει κάτι, έστω ευτελέστατο και ελάχιστο· αντιθέτως, κάνοντας και πράττοντας τα πάντα θεαρέστως, θα μείνει αμέριμνος για όλα και σ’ όλον τον βίο. Υπάρχει μέριμνα άπρακτη και πράξη αμέριμνη, όπως και αντιστρόφως υπάρχει αμεριμνησία έμπρακτη και αργία περίφροντις. Αυτές τις καταστάσεις δήλωσε και ο Κύριος με τους λόγους του· την μεν μία στο χωρίο, «ο πατήρ μου εργάζεται έως τώρα και εγώ επίσης εργάζομαι», και πάλι, «να εργάζεσθε όχι για την φθειρομένη βρώση, αλλά για την διατηρουμένη στην αιώνια ζωή», θέλοντας με αυτά όχι να απαγορεύσει την…
Θέματα
«Όταν το επιθυμητικό μέρος της ψυχής ερεθίζεται για πάθη και μίξεις, τρυφές και απολαύσεις του βίου, παρόμοια επίσης ενύπνια βλέπει η ψυχή· εάν δε το θυμικό της αποθηριώνεται κατά των ομοφύλων, τότε ονειρεύεται εφόδους θηρίων, πολέμους και μάχες ερπετών, διαπληκτισμένη με τους αντιπάλους της σαν σε δικαστήρια· εάν δε το λογιστικό της επαίρεται με τις αλαζονείες και υπερηφάνειες, τότε φαντάζεται φτερωτές αρπαγές στον αέρα και καθέδρες σε υψηλούς θρόνους και ηγεμονίες στο λαό, αφικνουμένη ή προπεμπομένη» (ΕΠΕ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ 19Α,σελ. 513)
Θέματα
Πώς μπορούμε μέσα στον κόσμο να συναντήσουμε το Χριστό; Αφηγήθηκε και σ' εμάς μιά ιστορία από το βίο του, η οποία όπως φαίνεται είναι γνωστή σε αρκετούς· σε άλλους, προφανώς, διότι τους την αφηγήθηκε ο ίδιος, και σε άλλους, διότι τους την αφηγήθηκαν κάποιοι τρίτοι. Καταθέτουμε εδώ κι αυτή την εμπειρία μας, για ένα επιπρόσθετο λόγο· διότι η αφήγηση αυτή του Γέροντος υπήρξε απάντηση σ' ένα ερώτημα που του θέσαμε, και το οποίο είναι κοινό ερώτημα πλείστων όσων ανθρώπων της εποχής μας. Πώς μπορούμε εμείς, που ζούμε μέσα στον κόσμο, μέσα στην τύρβη και την ανησυχία και το σχιζοφρενικό σύγχρονο…
«Επειδή έκρινες να μη σωζόμαστε με βία αλλά με αυτοπροαίρετη γνώμη, επέτρεψες να τιμηθώ και εγώ με το αυτεξούσιο και να επιδεικνύω αυτοπροαίρετη την προς εσέ αγάπη μου από την φύλαξη των εντολών σου, εγώ δε ο αγνώμων και καταφρονητής, σαν ίππος που απολύθηκε από τα δεσμά, τόσο υπολόγισα την αξία της αυτεξουσιότητος, ώστε αποσκιρτώντας από την κυριαρχία ερρίφθηκα στον κρημνό» (τ. 19Α, σ. 569). «Ο Θεός θέλει να μας κάνει θεούς από ανθρώπους, αλλά με τη θέλησή μας και όχι χωρίς να το θέλουμε» (τ. 19Γ, σ. 59). (ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου) (Η συλλογή των κειμένων…
«Πράγματι, σε σχέση με εκείνην την θεία και άκτιστη φύση (του Θεού), την σε όλους ασώματη και απερίγραπτη ευρίσκονται (οι άγγελοι) κτιστοί και περιγραπτοί, σε σχέση με την δική μας όμως ευρίσκονται εντελώς ασώματοι, ακατάληπτοι και αόρατοι… τα σώματά μας γίνονται (στη Β΄ Παρουσία) πνευματικά και θα έλεγα ότι πρόκειται να γίνουν παρόμοια με των αγγέλων, όταν ανεγερθούν από τους νεκρούς» (τ. 19Β, σ. 143). (ΕΠΕ, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου) (Η συλλογή των κειμένων έγινε από τον π. Νικόλαο Πουλάδα)
Συντομογραφγίες: PGΕλληνική Πατρολογία, PL Λατινική Πατρολογία, ΕΠΕ Έλληνες Πατέρες Εκκλησία, ΒΕΠΕΣ εκδ. Αποστολ. Διακονίας) (αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας) α ) ερώ εμόν ουδέν (άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός) β ) θα χαρακτηρίζονταν σήμερα οι Άγιοι: ακραίοι, χριστιανοταλιμπάν, κολλημμένοι, στενοκέφαλοι, αγύριστα κεφάλια, φανατικοί, σκληροπυρηνικοί, εριστικοί, άνθρωποι του μίσους με ρητορική μίσους, μισαλλόδοξοι, ρατσιστές κλπ.. γ ) Η σκληρή ορολογία απευθύνεται κυρίως σε: α) αιρεσιάρχες β) ακόλουθους αίρεσης που γνώρισαν την Ορθοδοξία και την απέρριψαν πεισματικά, γ) όχι κυρίως στον απλό λαό που έχει παχυλή άγνοια ΑΠ. ΠΑΥΛΟΣ: Λύκοι βαρείς (=άγριοι) (Πραξ. 20,29), ΑΠ. ΙΩΑΝΝΗΣ: αντίχριστοι (Α Ιω. β 18,22) ΔΙΑΤΑΓΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ «και…
«(Συμβουλή σε μοναχούς για νέο Ηγούμενο)· Κανείς σας λοιπόν να μη καταφρονεί την νεότητά του, τον άπλαστο λόγο και την άπλαστη διδασκαλία του· και αν ακόμη είναι απαίδευτος στον λόγο, δεν είναι και στην γνώσι της χάριτος. Διότι ο έμπρακτος λόγος, που κατέχει την άνωθεν χάρη, είναι σοφώτερος από την μωραμένη σοφία των ανθρώπων, όπως ο ήλιος είναι λαμπρότερος και ανώτερος από τα άστρα» (τ. 19Α, σ. 143). «Κάθε δοκησίσοφος λόγω της μαθηματικής πολυμαθείας του δεν θ’ αξιωθεί ποτέ να κοιτάξει και δει τα μυστήρια του Θεού, έως ότου θελήσει πρώτα να ταπεινωθεί και να γίνει μωρός, αποβάλλοντας και την…
19 Σεπ
"Στους ιατρούς συνιστούσε..."Το θαυματουργικό της προσευχής που το διαπίστωσα και σε συγγενικά μου πρόσωπα, όσον αφορά θέματα υγείας, ιδίως ψυχικής υγείας. Επέμενε πολύ στο θέμα της προσευχής. Στους ιατρούς - το έλεγε και σ' εμένα - συνιστούσε: "Εκεί στο ιατρείο, την ώρα που θα σκύβεις επάνω από τον ασθενή, να προσεύχεσαι γι' αυτόν και να λες την προσευχή του Χριστού".Και πράγματι, το εφαρμόζω αυτό στο ιατρείο. Σε δύσκολες περιπτώσεις λέω "Κύριε Ιησού Χριστέ" - τώρα, μετά την κοίμηση του Γέροντα, προσθέτω "και δι' ευχών του Γέροντος Πορφυρίου" - "βοήθησέ με να κάνω τη σωστή διάγνωση και να ξεπεράσω τη συγκεκριμένη…
«Προ του θανάτου πραγματοποιείται θάνατος και προ της αναστάσεως των σωμάτων ανάστασις των ψυχών, με έργο, δύναμι, πείρα και αλήθεια. Διότι, όταν το θνητό φρόνημα εξαφανίζεται από τον αθάνατο νου και η νεκρότης εκδιώκεται από την ζωή, η ψυχή βλέπει πραγματικά τον εαυτό της σαν να αναστήθηκε εκ νεκρών, όπως βλέπουν τους εαυτούς των οι ανιστάμενοι από τον ύπνο, και επιγινώσκει τον Θεό που την ανέστησε· κατανοώντας δε αυτόν και ευχαριστώντας αυτόν, εξίσταται των αισθήσεων και όλου του κόσμου, γεμίζοντας άφραστη ηδονή»(ΕΠΕ,ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ 19Α,σελ.497) «Ο άρτος που κατεβαίνει από τον ουρανό (η Θ.Κοινωνία) και δίνει ζωή στον…
«(Μιλά σε Ηγούμενο) Να μη καταφρονήσεις ένα δήθεν μικρό πράγμα που έγινε προς εξύβριση του ευαγγελικού βίου και της μοναχικής καταστάσεως, με προσποίηση πραότητος για έπαινο των ανθρώπων, αλλά, μιμούμενος τον Χριστό και Θεό αγανακτώντας και ταρασσόμενος απαθώς, να εκδικείσαι τις εντολές του Θεού» (19Α, 141) «(Μιλά σε μοναχούς για τον νέο Ηγούμενό τους) Να μη δυσαρεστήσθε με τα υπ’ αυτού λεγάμενα και πραττόμενα, αλλ’ ακόμη και αν είναι αντίθετα προς τις γνώμες των πατέρων, να υποκλίνετε σ’ αυτόν τις κεφαλές σας επί του παρόντος. Έπειτα, όσοι τυχόν από σας υπερτερούν των λοιπών σε χρόνια και βίο…
19 Σεπ
Η συμφιλίωση με τον θάνατο-Γέροντα, έγινε η τελική διάγνωση. Ο όγκος που έχετε είναι καρκίνος, και μάλιστα άγριος. -Φέρε ένα μαντήλι να χορέψω το «Έχε γειά, καημένε κόσμε»! Εγώ ποτέ δεν χόρεψα στην ζωή μου, αλλά τώρα από την χαρά μου που πλησιάζει ο θάνατος θα χορέψω.-Γέροντα, ο γιατρός είπε ότι πρέπει να γίνουν πρώτα ακτινοβολίες, για να συρρικνωθή ο όγκος, και μετά να γίνη επέμβαση.-Κατάλαβα! Πρώτα θα βομβαρδίση η αεροπορία και μετά θα γίνη η επίθεση! Λοιπόν θα πάω επάνω και θα σάς φέρω νέα!... Μερικοί, ακόμη και γέροι, αν τους πη ο γιατρός «θά πεθάνης» ή «πενήντα τοις…
«Η καθημερινή του δε δίαιτα (διατροφή), αφού είχε καθαρθή ολοσχερώς, ήταν ο ζωοποιός άρτος και το τίμιο αίμα του Χριστού, καθώς επίσης και φαγώσιμα λάχανα και σπόρια» (ΕΠΕ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ 19Α, σελ. 75) «(συμβουλεύει νέο Ηγούμενο) Μαζί με όλα να τηρείς ακρίβεια και κατά την εξέταση των λογισμών του καθενός, για να μάθεις ποιοι από αυτούς χρειάζονται την συμπαράταξη (=ίδια θέση στο ναό την ώρα της Λειτουργίας) με τους προσευχομένους και κοινωνούντας, και ποιοι χρειάζονται αφορισμό και τοποθέτησι μαζί με τους μετανοούντας, έτσι ώστε να μη καταστήσης, εν γνώσει ή εν άγνοια, την εκκλησία του Θεού αντί…
ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο- Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του ΛουκάΤο ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας Κεφάλαιο 13Στίχ. 18-21. Η παραβολή του σπόρου του σιναπιού και της ζύμης.13.19 ὁμοία ἐστὶν κόκκῳ σινάπεως(1), ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ, καὶ ηὔξησεν καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον μέγα(2), καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατεσκήνωσεν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ.19 Μοιάζει με σπόρο σιναπιού, που κάποιος τον φύτεψε στον κήπο του. Μεγάλωσε, έγινε ολόκληρο δέντρο, και τα πουλιά φώλιασαν στα κλαδιά του».(1) Με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ό,τι εσείς φαντάζεστε και περιμένετε θα εγκαθιδρυθεί…
«Ούτε ο άνθρωπος αυτός, που γνωρίζει καλώς πώς να εορτάζει, έχει καθόλου τον νου ή την αίσθησή του στα τελούμενα, διότι αυτό είναι γνώρισμα εκείνων που δεν σκέπτονται τίποτε περισσότερα από τα ορατά, αλλά με σοφό νου στα τελούμενα βλέπει τα μέλλοντα ως παρόντα και ευφραίνεται η καρδιά του γι’ αυτά και φαντάζεται ότι ολόκληρος ευρίσκεται μέσα σ’ εκείνα και μαζί με τους εορτάζοντες στους ουρανούς εν αγίω Πνεύματι. Δεν βλέπει προς τα φώτα, ούτε προς το πλήθος του λαού, ή προς την φιλική συγκέντρωση, αλλά σκέπτεται πάντοτε τα μετέπειτα, ότι δηλαδή τα πράγματα του κόσμου θα σβησθούν,…
«(Συμβουλεύει νέο Ηγούμενο) Μαζί με όλα να τηρείς ακρίβεια και κατά την εξέταση των λογισμών του καθενός, για να μάθεις ποιοι από αυτούς χρειάζονται την συμπαράταξη (=ίδια θέση στο ναό την ώρα της Λειτουργίας) με τους προσευχομένους και κοινωνούντας, και ποιοι χρειάζονται αφορισμό και τοποθέτησι μαζί με τους μετανοούντας, έτσι ώστε να μη καταστήσης, εν γνώσει ή εν άγνοια, την εκκλησία του Θεού αντί ναού αγίου σπήλαιο ληστών ή πορνείο, και να μη κατορθώσης να εκφύγης το φοβερό γι' αυτό κρίμα της οργής του Θεού» (ΕΠΕ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΟΜΟΣ 19Α,σελ. 141) «(συμβουλεύει νέο ηγούμενο) Να είσαι προσεκτικός προς…
Λόγος για τους Επισκόπους (οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου) «(Ο όσιος λέει γιατί φοβάται να γίνει Επίσκοπος) Φοβάμαι μήπως με εξουσιάσει η φειδωλία και η φιλαργυρία. Φοβάμαι μήπως με κυριεύσει η επανάσταση της σαρκός, μήπως με απατήσει η ηδονή, μήπως με συσκοτίσει η μέριμνα, μήπως η τιμή των αρχόντων και των βασιλέων με υψώσει όχι καλά, μήπως φυσήξει και με ξεσηκώσει ο όγκος της εξουσίας κατά των αδελφών, μήπως παρασυρθώ από τρυφή και μέθη από το σωστό, μήπως οι σάρκες της ψυχής μου που ελεπτύχθηκαν παχυνθούν από κραιπάλη, μήπως με πτοήσουν απειλές ανθρώπων και με καταστήσουν παραβάτη των εντολών…
17 Σεπ
Ελεημοσύνηπεριβόλαιο Ποια είναι τα ρούχα της ψυχής; Η ελεημοσύνη και η φροντίδα της για τους φτωχούς. Αυτό είναι το μέγιστο περίβλημα της ψυχής. Αυτό είναι το όμορφο της ιμάτιο.Ε.Π.Ε. 2,636συνήγοροςΕισακούστηκε από τον Θεό ο Κορνήλιος, επειδή είχε συνήγορό του την ελεημοσύνη. Λέει ο άγγελος: «Οι προσευχές σου και οι ελεημοσύνες σου ανέβησαν στο Θεό». Και είναι φυσικό. Διότι τα έργα και τα κατορθώματα είναι εκείνα που εισακούονται. Όχι απλώς οι προσευχές, αλλ’ εκείνες, που γίνονται σύμφωνα με το νόμο του Θεού.Ε.Π.Ε. 5,138κάνει πλούσιο τον άνθρωπο Ο τάδε καλείται πλούσιος, αλλά δεν είναι. Θα πήτε: Πώς δεν είναι, αφού κολυμπάει στο…
Θέματα
«Πράγματι είναι κακό το να κρυφακούει η να παρατηρεί κανείς κρυφά τι συζητά ή διαπράττει ο πλησίον, αλλά μόνο όταν αυτό γίνεται με σκοπό να κατηγορήσει ή εξευτελίσει ή κακολογήσει ή διασύρει σε κατάλληλη ευκαιρία όσα είδε ή άκουσε. Εάν όμως αυτό το κάμνει για να διορθώσει τα σφάλματα του πλησίον με συμπάθεια και σοφία και φρόνηση και να προσευχηθεί γι’ αυτόν με όλη την καρδιά του και με δάκρυα, τότε το έργο αυτό δεν είναι πονηρό. Διότι εγώ είδα άνθρωπο να χρησιμοποιεί πολλούς τρόπους και πολλές μεθόδους, για να μην του ξεφύγει τίποτε απαρατήρητο από…
«Μου φαίνεται ότι ωραιότερος κόσμος είναι η Εκκλησία του Χριστού και ο ίδιος ολόκληρος ο άνθρωπος, όπου λέγεται ότι κατοικεί και περιπατεί ο Θεός και καταπέμπει φαιδρές τις ακτίνες των χαρισμάτων του, ως ήλιος δικαιοσύνης» (19Β,161) «Εκεί (στον κήπο της Εδέμ) υπήρχε δένδρο της καλής και πονηρής γνώσεως, το οποίο, όταν έφαγαν από αυτό, τους έγινε αίτιο θανάτου· εδώ υπάρχει το ξύλο του σταυρού, στο οποίο προσηλώθηκε ο Χριστός, ο δεύτερος Αδάμ και Θεός, θέτοντας σ’ αυτό τα χέρια αντί των χειρών του Αδάμ που άγγιξαν τον καρπό, και τα πόδια αντί των ποδιών που βάδισαν στην…
«Εξέταζε λοιπόν προσεκτικά την καρδιά σου, πάτερ πνευματικέ, ή καλύτερα πλύνε πάντοτε τον οφθαλμό της διάνοιάς σου και κάνε τον να είναι πάντοτε καθαρός και αθόλωτος, ώστε και την καρδιά σου να μπορείς να βλέπεις με αυτόν, και να γνωρίζεις πολύ καλά τα προβλήματα των εμπιστευθέντων σ’ εσένα προβάτων, ή καλύτερα πατέρων και αδελφών, και να τα οικονομείς όπως πρέπει. Διότι, όπως ακούς, σώμα είναι η Eκκλησία και κεφαλή αυτής είναι ο προϊστάμενος. Και όπως τα άλλα μέλη του σώματος έχουν το καθένα μία ενέργεια, για παράδειγμα το πόδι να περπατά, το χέρι να κρατά και να εργάζεται,…
«Πράγματι είναι κακό το να κρυφακούει η να παρατηρεί κανείς κρυφά τι συζητά ή διαπράττει ο πλησίον, αλλά μόνο όταν αυτό γίνεται με σκοπό να κατηγορήσει ή εξευτελίσει ή κακολογήσει ή διασύρει σε κατάλληλη ευκαιρία όσα είδε ή άκουσε. Εάν όμως αυτό το κάμνει για να διορθώσει τα σφάλματα του πλησίον με συμπάθεια και σοφία και φρόνηση και να προσευχηθεί γι’ αυτόν με όλη την καρδιά του και με δάκρυα, τότε το έργο αυτό δεν είναι πονηρό. Διότι εγώ είδα άνθρωπο να χρησιμοποιεί πολλούς τρόπους και πολλές μεθόδους, για να μην του ξεφύγει τίποτε απαρατήρητο από…
[Σημείωση: Η σχέση με τον Πνευματικό, την οποία προβάλλει ο Όσιος Συμεών, αναφέρεται κυρίως στο μοναχικό βίο και δεν μπορεί να μεταφερθεί αυτούσια και στους μη μοναχούς, όμως μπορούμε να πάρουμε πολλά σπουδαία διδάγματα σχετικά με την αγάπη, την υπακοή στον Πνευματικό και τη γενικότερη σχέση μαζί του, τα οποία ισχύουν για κάθε Χριστιανό] «[Η διάκριση του Πνευματικού του οσίου Συμεών στον χειρισμό του πόθου του νέου Συμεών]. Παρουσιάζεται (ο Συμεών) σ’ αυτόν, του γνωστοποιεί τον σκοπό (να γίνει μοναχός), ζητεί να γίνει δεκτός από αυτόν, ν’ αλλάξει από αυτήν την ώρα τον τρόπο ζωής και να συγκαταταγεί με…
«Πραγματικά, καθώς κάποια νύκτα στεκόταν σε προσευχή και με καθαρό νου ενωνόταν με τον πρώτο καθαρότατο νου, είδε ξαφνικά να λάμπει σ’ αυτόν φως επάνω από τους ουρανούς, λαμπερό και άφθονο, που καταφώτισε το παν και το κατέστησε καθαρό σαν ημέρα. Από αυτό δε φωτιζόμενος και ο ίδιος νόμιζε ότι όλος ο οίκος μαζί με το δωμάτιο οπού στεκόταν είχε αφανισθεί και είχε περάσει αμέσως στο μη ον κι ο ίδιος αισθανόταν ότι είχε αρπαγή στον αέρα και είχε ξεχάσει τελείως το σώμα. Σ’ αυτήν την κατάσταση, όπως έλεγε και έγραφε στους έμπιστους του, γέμισε από μεγάλη χαρά…
«Να μετανοούμε κάθε ώρα, θα λέγαμε, για όσα σαν άνθρωποι πλημμελούμε, όχι μόνο δια της σαρκός αλλά και δια μέσου του νοός και των αφανών λογισμών της ψυχής» (19Α,87) «Σε τέτοια αγάπη Θεού επρόκοψε μαζί με τους άλλους μαθητές εκείνου και αυτός ο Ιερόθεος, ώστε, όταν διάβαζε καμιά φορά βιβλίο, σ’ οποίο χωρίο ευρισκόταν γραμμένο το όνομα Θεός ή Χριστός ή Ιησούς, τοποθετούσε πάνω στο θείο όνομα το δεξί του μάτι, έπειτα το άλλο, και έκλαιγε τόσο, έως ότου γέμιζε δάκρυα και το βιβλίο και τον κόλπο του. Τέτοιων αγρών γεωργός ήταν ο τρισμακάριστος και μεγάλος πατήρ…
«(Συμβουλή σε μοναχούς για νέο Ηγούμενο) Κανείς σας λοιπόν να μη καταφρονεί την νεότητά του, τον άπλαστο λόγο και την άπλαστη διδασκαλία του· και αν ακόμη είναι απαίδευτος στον λόγο, δεν είναι και στην γνώσι της χάριτος. Διότι ο έμπρακτος λόγος, που κατέχει την άνωθεν χάρη, είναι σοφότερος από την μωραμένη σοφία των ανθρώπων, όπως ο ήλιος είναι λαμπρότερος και ανώτερος από τα άστρα» (19Α,143) «Τι λοιπόν λέγουν και οι αυτόπτες του λόγου (Απόστολοι) στις Διατάξεις των; Δεν είπαν, 'οποίον σου ομιλεί τον λόγο του Θεού να τον δοξάσεις, να τον μνημονεύεις δε ημέρα και νύκτα, να τον τιμήσεις…