ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 14

Στίχ. 7-14. Διδασκαλία για την ταπεινοφροσύνη.
14.12 ῎Ελεγεν δὲ καὶ τῷ κεκληκότι(1) αὐτόν, ῞
Οταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον(2),
μὴ φώνει(3) τοὺς φίλους σου μηδὲ τοὺς ἀδελφούς σου
μηδὲ τοὺς συγγενεῖς σου(4)
μηδὲ γείτονας πλουσίους, μήποτε(5) καὶ αὐτοὶ σε ἀντικαλέσωσι
καὶ γενήσεταί σοι ἀνταπόδομα.
12 Και σ’ αυτόν που τον είχε καλέσει έλεγε ο Ιησούς:
«Εσύ όταν κάνεις γεύμα ή δείπνο, μην καλείς τους φίλους σου και
τ’ αδέρφια σου ούτε τους συγγενείς σου και τους πλούσιους γείτονες,
γιατί κι αυτοί θα σε καλέσουν με τη σειρά τους, κι έτσι θα σου το ανταποδώσουν.
(1) «Επειδή το δείπνο αποτελείται από δύο μέρη, τους καλεσμένους
και αυτούς που καλούν, για το μεν μέρος των καλεσμένων
μίλησε χειραγωγώντας με συμβουλή στη σωτήρια ταπεινοφροσύνη
παραθέτοντας σε αυτούς φαγητό αδαπάνητο· ρίχνει λοιπόν με τη σειρά του
στο φιλότιμο και αυτόν που κάλεσε, και με συμβουλή τον εμποδίζει να κάνει
τις εστιάσεις για κάποια ανθρώπινη χάρη και να αναμένει την άμεση
ανταπόδοση του μισθού» (Θφ). Ίσως ο Κύριος παίρνει αφορμή από το ότι
μεταξύ των καλεσμένων οι περισσότεροι ήταν πλούσιοι.
Και μας διδάσκει ότι το να χρησιμοποιούμε όσα έχουμε σε έργα αγαθοεργίας
και αγάπης είναι ασύγκριτα προτιμότερο και ωφελιμότερο σε μας,
παρά να ξοδεύουμε αυτά σε γενναιόδωρες και μεγαλοπρεπείς υποδοχές
ανθρώπων πλούσιων και εξεχόντων.
(2) «Δεν είπε όμως, ότι Όταν κάνεις γάμους, αλλά όταν κάνεις γεύμα ή δείπνο.
Διότι στους γάμους αναγκαστικά καλούσαν μαζί φίλους και αδελφούς
και συγγενείς και γείτονες πλούσιους για τιμή των γάμων» (Ζ).
(3) Εδώ χρησιμοποιεί το «να φωνάζεις» αντί για το «να καλείς», το οποίο
έχει στον επόμενο σ. Ίσως για να σημάνει με το «να φωνάζεις» την επίσημη
και προσωπική πρόσκληση (L). Ο ενεστώτας δείχνει αυτό που γίνεται συνήθως
και συστηματικά. Απαγορεύει δηλαδή την αποκλειστική πρόσκληση των πλουσίων γειτόνων κλπ. (p).
(4) «Δεν τα συμβούλεψε αυτά για να ατιμάσει τη φιλία και τη συγγένεια
και την αδελφότητα και τα αντίστοιχα, αλλά έτσι ώστε, γνωρίζοντας το καλύτερο,
αυτό να προτιμούμε και να μην παραχωρούμε τις γενναιόδωρες προσκλήσεις
σε αυτούς που δεν έχουν ανάγκη με σκοπό την ανταπόδοση» (Ζ) και έτσι
«να πουλάμε την γενναιοδωρία» (Θφ). «Διότι δεν πρέπει να κάνουμε
απλώς αυτές τις δεξιώσεις, αλλά σε αυτούς που πεινούν, που διψούν,
που είναι γυμνοί, που είναι ξένοι και πτώχευσαν από πλούτο.
Διότι δεν είπε απλώς, τράφηκα, αλλά πεινούσα. Διότι λέει «με είδατε να πεινάω
και με θρέψατε»» (Χ). Ο Κύριος όχι άσκοπα βάζει πρώτα τους φίλους από τους αδελφούς
και συγγενείς. Διότι το γεύμα με φίλους είναι γεύμα διασκέδασης,
ενώ η πρόσκληση των αδελφών και συγγενών αποτελεί σε κάποιο μέτρο και καθήκον (g).
(5) =Από φόβο μήπως. Έχει η λέξη μέσα της κάτι το παράδοξο μαζί και χαριτωμένο·
δηλαδή αυτού του είδους η πρόσκληση αποτελεί ένα είδος δυστυχίας
που πρέπει να αποφεύγεται. Διότι εφόσον θα σου ανταποδοθεί αυτό που τους έκανες,
δεν πρόκειται πλέον και στο μέλλον να ανταμειφθείς για αυτό (g).