και κενοδοξία
Η κενοδοξία είναι κακό σε όλες τις περιπτώσεις, κυρίως δε στην περίπτωσι της ελεημοσύνης. Πρόκειται για σκληρότητα, αφού εκθέτει τις δυστυχίες των άλλων και δεν κοροϊδεύει απλώς τους φτωχούς.
Ε.Π.Ε. 11,752
όμοιος με τον Θεό
Με την ελεημοσύνη γίνεσαι όμοιος με το Θεό. Γίνε όμοιος με το Θεό και με το να μην επιδεικνύεσαι ελεώντας. Διότι ο ίδιος έλεγε όταν θεράπευε: Σε κανένα να μη πουν τίποτα.
Ε.Π.Ε. 11,754
μυστήριο
Είναι μυστήριο η ελεημοσύνη. Λειτούργησέ την μυστικά. Κλείσε τις πόρτες, για να μη δη κανένας όσα δεν επιτρέπεται να δη. Άλλωστε και τα μυστήρια των χριστιανών είναι ιερά, κατ’ εξοχήν δε η ελεημοσύνη και η φιλανθρωπία του Θεού. Λόγω του μεγάλου Του ελέους μας ελέησε, ενώ εμείς ήμασταν απειθείς.
Ε.Π.Ε. 11,754
κρυφά
Και συ, λοιπόν, ελεώντας κάποιον σύμφωνα με τη δυνατότητά σου, κάνε το κρυφά. Να το ξέρη μόνο αυτός που ελεείται. Αν είναι δυνατόν, ούτε αυτός... Διότι ο Θεός δεν αφήνει τελικά να κρυφτή το αγαθό. Αν συ το κρύψης, ο Θεός θα το φανερώση. Και τότε το θαύμα θα είναι μεγαλύτερο, όπως και το κέρδος.
Ε.Π.Ε. 11,756
έξω από το νυμφώνα
Έστω και αν είσαι σώφρων, έστω και αν είσαι εγκρατής, στέκεις έξω από το Νυμφώνα, αν δεν έχης ελεημοσύνη.
Ε.Π.Ε. 12,74
και παρθενία
Τίποτε πιο σκοτεινό δεν υπάρχει από την παρθενία, που δεν έχει ελεημοσύνη. Άλλωστε έτσι συνηθίζουν οι πολλοί να ονομάζουν σκοτεινούς τους ανθρώπους τους ανελεήμονες.
Ε.Π.Ε. 12,86
σπορά
Όσο έχουμε καιρό, ας σπέρνουμε, για να θερίσουμε... Τώρα είναι ο καιρός της σποράς, τότε θα είναι ο καιρός του θερισμού και της αμοιβής... Αν, λοιπόν, ο παρών καιρός είναι για σπορά, τότε γιατί συλλέγουμε; Να σκορπάμε με την ελεημοσύνη, αυτό απαιτεί ο παρών καιρός.
Ε.Π.Ε. 12,126
όχι με χρήματα πλεονεξίας
Δεν θέλει ο Χριστός να τρέφεται με χρήματα πλεονεξίας. Τέτοια τροφή δεν την δέχεται. Γιατί εξυβρίζεις το Δεσπότη Κύριο, προσφέροντάς Του ακάθαρτες τροφές; Ας δίνουμε ελεημοσύνη καθαρή από πλεονεξία. Ελεημοσύνη όχι από κλεμμένα. Ελεημοσύνη με πολλή αφθονία.
Ε.Π.Ε. 12,284-286
όλα στους φτωχούς
Έργα της Εκκλησίας είναι: Η διατροφή των φτωχών. Η προστασία των αδικουμένων. Η υπεράσπισις και η βοή-θεια των απειλουμένων. Η πρόνοια για τα ορφανά. Η συμπαράστασις στις χήρες. Η φροντίδα για την αγνότητα και την παρθενία. Έτσι ενεργούν οι κληρικοί, και δεν μεριμνούν για χωράφια και για σπίτια. Αυτά είναι τα κειμήλια της Εκκλησίας. Τέτοιοι θησαυροί ταιριάζουν στην Εκκλησία. Αυτοί δίνουν καλή εικόνα και οικοδομούν το λαό. Εκείνο το «Πούλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασε τα στους φτωχούς και έλα να μ’ ακολουθήσης» (Ματθ. ιθ' 21), είναι καιρός να λεχθή και προς τους προεστώτες της Εκκλησίας, για τα κτήματα της Εκκλησίας. Τώρα δυστυχώς οι κληρικοί ασχολούνται με υλική σπορά και υλικό θερισμό, με αγοροπωλησίες και κέρδη.
Ε.Π.Ε. 12,292
σκορπάμε, για να μαζέψουμε
Τώρα, στην παρούσα ζωή, είναι ο καιρός της σποράς. Τότε, στην άλλη ζωή, είναι ο καιρός της συγκομιδής και του κέρδους. Αν κάποιος την περίοδο της σποράς δεν σπείρη, όχι απλώς δεν θα καταφέρη τίποτε, αλλά θα γίνη και καταγέλαστος. Ας σπείρουμε, για να θερίσουμε. Ας μη χάσουμε την ευκαιρία. Ας μη λυπηθούμε τίποτε από τα «δικά» μας. Ας τα δώσουμε όλα, για να πάρουμε την ανταμοιβή, με τη χάρι και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Ε.Π.Ε. 13,126-128
περιποιεί τιμήν
Επιθυμείς τιμές; Αλλά δεν υπάρχει τίποτα καταλληλότερο για την τιμή από την ελεημοσύνη. Διότι οι τιμές, που προέρχονται από τα πλούτη και τη δύναμι είναι αναγκαστικές και μισητές, ενώ της ελεημοσύνης προέρχονται από την καλή θέλησι και από τη συνείδησι των ελεούντων. Γι’ αυτό ακριβώς δεν χάνονται ποτέ. Αν δε οι άνθρωποι απονέμουν στην ελεημοσύνη τόσο σεβασμό και εύχονται μαζί της όλα τα αγαθά, σκέψου τι ανταμοιβή θα πάρουν από το φιλάνθρωπο Θεό!
Ε.Π.Ε. 13,296
και αποκατάστασις της αδικίας
Δεν ονομάζω ελεημοσύνη αυτά που δίνονται από αδικίας χρήματα. Διότι αυτό όχι ελεημοσύνη δεν είναι, αλλ’ είναι και σκληρότητα και απανθρωπιά. Διότι ποιο είναι το όφελος, όταν ξεγυμνώνης τον ένα για να ντύσης τον άλλον;... Κι αν όλα όσα έχουμε πάρει από άλλους τα δώσουμε, τίποτε δεν θα κερδίσουμε. Αυτό το φανερώνει ο Ζακχαίος, που τότε εξιλέωσε τον Θεό, όταν τα κλεμμένα τα επέστρεψε τετραπλάσια.
Ε.Π.Ε. 14,408
βρώμικη προσφορά
Εμείς, αρπάζοντας μύρια όσα και δίνοντας ελάχιστα, νομίζουμε, ότι εξιλεώνουμε τον Θεό. Δεν καταλαβαίνουμε, ότι μάλλον Τον εξοργίζουμε; Γιατί, πες μου, τι θα’λεγαν, αν σε έβλεπαν να παίρνης από το δρόμο και από τις παρόδους ένα γαϊδούρι ψόφιο που βρωμάει και να το έφερνες να το θυσιάσης; Δεν θα σε κατηγορούσαν όλοι ως σιχαμερό και βρωμερό;
Ε.Π.Ε. 14,408
εντάφιο, η καλύτερη στολή
Η στολή της ελεημοσύνης, αυτή ανασταίνεται μαζί με τον ελεήμονα. Διότι αυτή είναι η σφραγίδα του. Λόγω της ελεημοσύνης λάμπουν τα ρούχα εκείνων που τότε ακούνε: Με είδατε να πεινάω και με θρέψατε. Τα ρούχα της ελεημοσύνης κάνουν τους ανθρώπους επίσημους στο Θεό. Όλα τα αλλά τίποτε άλλο δεν είναι, παρά τροφή για τα σκουλήκια.
Ε.Π.Ε. 14,690
για τους νεκρούς
Να παύσουμε τη μάταιη μανία. Να κηδεύουμε τους πεθαμένους, όπως και αυτούς και εμάς συμφέρει. Να κάνουμε πολλή ελεημοσύνη υπέρ αυτών. Με την ελεημοσύνη τους προπέμπουμε με τα κάλλιστα εφόδια.
Ε.Π.Ε. 14,692
στολή της ψυχής
Την ψυχή να ντύσουμε. Να φροντίσουμε να τη στολίσουμε. Και αυτό βέβαια να γίνεται σε όλη τη ζωή μας. Αν όμως δείξαμε σε τούτη τη ζωή αμέλεια, τουλάχιστον ας δείξουμε σύνεσι όταν πεθαίνουμε. Ν’ αφήσουμε παραγγελία στους δικούς μας ανθρώπους, να μας βοηθούν, σαν φύγουμε από τη ζωή αυτή, με την ελεημοσύνη.
Ε.Π.Ε. 14,694

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 161-164)