Ειρήνη
όνομα, όχι πράγμα!
Συνήρχοντο στην αρχαία εποχή όλοι και συνέψαλλαν μαζί. Αυτό κάνουμε και τώρα στις λατρευτικές μας συνάξεις.  Αλλά τότε μεν ήσαν όλοι μια ψυχή και μια καρδιά. Τώρα όμως ούτε μέσα στην ίδια ψυχή δεν θα βρη κανείς την ομόνοια εκείνη, αλλά παντού έχει επικρατήσει πολύς πόλεμος. Και εύχεται βέβαια ο προεστώς της θείας Λειτουργίας ειρήνη σε όλους, κατά την κοινή λατρεία, σαν να βρίσκεται στην πατρική οικία.  Αλλά από την ειρήνη αυτή, το όνομα μόνο ακούγεται πολύ, ενώ η ίδια δεν υπάρχει πουθενά.
Ε.Π.Ε. 18α,514
και αγάπη
Από την αγάπη έρχεται η ειρήνη. Από αυτήν η κατάργησις όλων των κακών. Η αγάπη έσωσε την οικουμένη. Αυτή κατέλυσε τον ασταμάτητο πόλεμο. Η αγάπη ένωσε τη γη με τον ουρανό. Η αγάπη έκανε τους ανθρώπους αγγέλους. Την αγάπη ας μιμηθούμε και μεις. Η αγάπη είναι η μητέρα απείρων αγαθών. Δια της αγάπης σωθήκαμε. Δια της αγάπης μας χαρίστηκαν τα απόρρητα αγαθά.
Ε.Π.Ε. 20,140
ο Υιός του Θεού
Ο Υιός του Θεού γι’ αυτό ήρθε στον κόσμο, για να ειρηνοποιήση τα της γης με τα του ουρανού.
Ε.Π.Ε. 22,142
το ζητούμενο
Το ζητούμενο είναι να έχουμε πάντοτε ειρήνη. Τι σημαίνει «σε κάθε τόπο»; Παντού θέλει ο απόστολος Παύλος να υπάρχη ειρήνη· πουθενά να μη παρουσιάζωνται αφορμές φιλονικίας. Διότι παντού η ειρήνη είναι καλό πράγμα. Τίποτε δεν είναι τόσο κατάλληλο για να πετυχαίνουμε όσα επιθυμούμε, όσο η ειρήνη και η ηρεμία, το να είμαστε απαλλαγμένοι από κάθε μίσος, το να μην έχουμε κανένα εχθρό.
Ε.Π.Ε. 23,100
εσωτερική και εξωτερική
Ποιο το όφελος, όταν όλη η οικουμένη απολαμβάνη ειρήνη βαθειά, ενώ συ πολεμάς με τον εαυτό σου («τρώγεσαι με τα ρούχα σου»!); Την εσωτερική ειρήνη πρέπει να έχης. Αν την έχουμε, τίποτε από τα εξωτερικά δεν θα μπορή να μας ταράξη.
Ε.Π.Ε. 23,228
όσο εξαρτάται από σένα
Όσο εξαρτάται από σένα, να ειρηνεύης, χωρίς φυσικά να προδίνης την ευσέβεια, αλλ’ υπομένοντας γενναίως όσα κακά σου κάνουν. Διότι είναι σπουδαίο όπλο στις δοκιμασίες η ανεξικακία.
Ε.Π.Ε. 25,298
καταλλαγή προ της θ. Λειτουργίας
Κανένας να μη προσέρχεται στην ιερή τράπεζα, ενώ έχει έχθρα με άλλον, ούτε να δέχεται το Σώμα του Κυρίου. Όποιος έχει εχθρό και δεν συμφιλιώνεται μαζί του, να μη προσέρχεται. Έχεις εχθρό; Να μη προσέλθης στη θεία Λειτουργία. Θέλεις να προσέλθης; Πρώτα να συμφιλιωθής μαζί του, και τότε να προσέγγισης στον ιερό τόπο.
Ε.Π.Ε. 32,638
στην Εκκλησία
Βλέπω παντού τα στάχυα χρυσωμένα. Βλέπω τόσο πολλά πρόβατα, πουθενά δεν βλέπω λύκο. Βλέπω τόσο πολλά λουλούδια να μοσχοβολούν, πουθενά δεν βλέπω αγκάθια. Βλέπω τόσο πολλά αμπέλια, πουθενά δεν βλέπω αλεπού. Εξαφανίστηκαν τα επικίνδυνα θηρία, οι λύκοι έφυγαν. Ποιος τους έδιωξε; Όχι εγώ, αλλά σεις, τα πρόβατα.
Ε.Π.Ε. 33,416
τίποτε σαν αυτήν
Τίποτε δεν είναι ισάξιο της ειρήνης και της ομόνοιας.
Ε.Π.Ε. 34,186
κατά Θεόν
Η ειρήνη είναι η τροφός μας και η μητέρα, που μας θάλπει με πολλή φροντίδα και στοργή. Ως ειρήνη εννοώ, όχι εκείνην του απλού χαιρετισμού, ούτε εκείνην των συμποσίων, αλλά την κατά Θεόν λέω ειρήνη· την ειρήνη της πνευματικής ομόνοιας, που τώρα πολλοί δυστυχώς την διασπούν, ζημιώνοντας τα δικά μας πράγματα.
Ε.Π.Ε. 34,186
θαυμάσια
Επανήλθε σήμερα στην Εκκλησία ειρήνη, που ούτε καν την περιμέναμε προηγουμένως.
Ε.Π.Ε. 36,206
δίψα της
Η ειρήνη εξαφανίζει τον πόλεμο, καταργεί το φόβο, εξορίζει την έχθρα. Λέμε στην εκκλησία: «Ειρήνη υμιν». Πολλές φορές χαρίστηκε από το Θεό στους ανθρώπους η ειρήνη, αλλά όχι από πρόσωπο αυθεντίας, αλλά δια αγγέλων, δια προφητών, δια αγίων. Όταν φάνηκε στον κόσμο ο Σωτήρας, δόθηκε η τέλεια ειρήνη... Οι προφήτες δέχτηκαν πολλές φορές από τους αγγέλους την ειρήνη, αλλά διψούσαν να την πάρουν από το πρόσωπο της ειρήνης, το αυθεντικό. Γι’ αυτό και ο Ησαΐας κραύγαζε: «Κύριε ο Θεός μας, δός σε μας ειρήνη». Όχι δι’ άλλων, αλλά δια του εαυτού σου δόσε σε μας την ειρήνη.
Ε.Π.Ε. 36,238-240
το βραβείο της
Είναι δυνατός ο Θεός και να δώση την ειρήνη και να στερεώση την ειρήνη και να δώση βραβείο την ειρήνη σε όσους κηρύττουν, σε όσους ακούνε το κήρυγμα, σε όσους είναι δάσκαλοι και μαθητές του λόγου. Έτσι όλοι θα αρχίσουμε με την ειρήνη και θα τελειώσουμε με την ειρήνη, και θα δοξάζουμε το Θεό της ειρήνης, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα.
Ε.Π.Ε. 36,290

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β΄, σελ. 113-116)